Οι πόρτες των φρενοκομείων άνοιξαν και δεν λένε να κλείσουν
Στο παγκόσμιο φρενοκομείο είναι ξεκάθαρο πλέον ότι έχουμε να κάνουμε με κανονικό (οικονομικό) πόλεμο, ενώ παράλληλα εξελίσσονται και οι συμβατικοί (ένοπλοι) πόλεμοι που – δυστυχώς – δεν λένε να τελειώσουν. Κι όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο, υπάρχουν και θα υπάρξουν πολλά θύματα από όλες τις πλευρές. Η χθεσινή κίνηση Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς προς την Κίνα στο 104% (!) δείχνει τί πραγματικά παίζεται παγκοσμίως. Αλλά και στο δικό μας «μικρό» φρενοκομείο, η φαιδρότητα τείνει να ξεπεράσει κάθε όριο. Η υποτιθέμενη διερεύνηση μίας απολύτως δραματικής υπόθεσης, μίας ανείπωτης τραγωδίας, έχει εξελιχθεί σε μια φαρσοκωμωδία άνευ προηγουμένου, που δείχνει το πραγματικό επίπεδο της χώρας. Μία εθνική υποχρέωση (πάνω από όλα ηθική) έχει μετατραπεί σε έναν ατελείωτο πόλεμο εντυπώσεων, σε ένα χυδαίο διαγωνισμό αλλεπάλληλων κυβιστήσεων.
Το πειραματικό “φάρμακο” Τραμπ
Στο μέτωπο των δασμών, όλοι αναρωτιούνται μέχρι πού θα φτάσει και μέχρι πότε θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση. Ήταν εκ προοιμίου γνωστό από την προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ και έγινε ακόμη πιο σαφές μετά την ορκωμοσία Τραμπ, πως η “θεραπεία” που θα εφαρμοζόταν για να μην “πέσει στα βράχια” (μέσα στο 2025) η οικονομία των ΗΠΑ θα ήταν πειραματική, ακραία και με υψηλό ρίσκο. Η νέα διοίκηση της Ουάσιγκτον πρέπει να βρει 7 τρισ. δολάρια για να χρηματοδοτήσει ομόλογα (δηλαδή χρέος) που λήγουν μέσα στο έτος και τα οποία αποτελούν μέρος του θηριώδους χρέους των 36,5 τρισ. δολαρίων. Ωστόσο, δεν είναι μόνον το χρέος των ΗΠΑ. Στα 315 τρισ. δολάρια ανέρχεται το παγκόσμιο χρέος, πλησιάζει δηλαδή πλέον το 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο έχει να καταγραφεί από την περίοδο των Ναπολεόντειων πολέμων (1803-1815). Για να έχουμε (συν)αίσθηση πού πατάμε και πού βρισκόμαστε.
Τι σημαίνει η “εργαλειοποίηση” των δασμών
Το κατ’ αρχήν ερώτημα είναι εάν οι δασμοί ήρθαν για να μείνουν ή αποτελούν διαπραγματευτικό “όπλο” ή μήπως και τα δύο. Δύσκολη η πρόβλεψη με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Στην περίπτωση που οι δασμοί θα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό θα “τιμολογηθεί” στην οικονομία και στις αποτιμήσεις. Π.χ. η Apple που εισάγει το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων της από “τρίτες χώρες” θα υποχρεωθεί να καλύψει το (δασμολογικό) κόστος. Το να το μετακυλήσει ολόκληρο στους πελάτες της είναι πολύ δύσκολο-έως αδύνατον. Το πιθανότερο είναι πως με τα νέα δεδομένα θα πρέπει να επανατιμολογηθεί η Apple και σε όρους χρηματιστηριακής αξίας, καθώς θα παράγει με μικρότερο περιθώριο κέρδους.
Yπάρχει και η άλλη πλευρά
Έχει αποδειχθεί πως οι μεγάλες κρίσεις υποχρεώνουν το “πολιτικό σύστημα” να εφαρμόσει πρακτικές που υπό άλλες συνθήκες δεν θα σκέφτονταν καν. Για παράδειγμα, λόγω Covid-19 δόθηκε ποσοτική χαλάρωση χωρίς φειδώ, διοχετεύτηκε στην αγορά (επιχειρήσεις, ιδιώτες) τεράστια ρευστότητα. Στην προκείμενη περίπτωση, η Fed πιέζεται ασφυκτικά να προχωρήσει σε έκτακτη μείωση επιτοκίων, πριν τη προγραμματισμένη συνεδρίαση της 6-7ης Μαΐου. Δεν το συνηθίζουν στην Fed, εάν σκεφτεί κανείς πως είχε προχωρήσει εσπευσμένα σε μία τέτοια ενέργεια το Μάρτιο 2020, με αφορμή την κρίση Covid-19. Για γενναία μείωση επιτοκίων προσανατολίζεται και η ΕΚΤ, με αναλυτές να μην αποκλείουν το ενδεχόμενο η Κριστίν Λαγκάρντ την 17η Απριλίου να “ανοίξει παράθυρο” για σταδιακή χαλάρωση της ποσοτικής σύσφιξης (δηλαδή να αρχίσει να επαναγοράζει περισσότερα ομόλογα που λήγουν το 2025).
Οι μεγάλοι της Ευρώπης προωθούν μέτρα στήριξης για τις επιχειρήσεις τους που πλήττονται από τον πόλεμο δασμών – Εμείς;
Η μία μετά την άλλη, οι χώρες της ΕΕ βάζουν στην ατζέντα τους, ενδεχόμενη κρατική στήριξη στις επιχειρήσεις οι οποίες θα πληγούν από τους δασμούς των ΗΠΑ οι οποίοι ισχύουν από σήμερα. Μετά την Ισπανία και την Ιταλία, ήταν χθες η σειρά της Γερμανίας. Η «γκουρού» της οικονομικής πολιτικής του SPD (το οποίο μέλλει να συγκυβερνήσει με το CDU), Βερένα Χούμπερτς, δήλωσε χθες πως «το κράτος θα μπορούσε να υποστηρίξει εταιρείες που θα πληγούν ιδιαίτερα από τους σχεδιαζόμενους δασμούς των ΗΠΑ» και πως «τώρα είναι σημαντικό να δράσουμε αποφασιστικά μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους μας». Ο δε βουλευτής του SPD, Σεμπάστιαν Ρόλοφ ήταν πιο συγκεκριμένος: «Προσδοκώ ότι η κυβέρνηση θα είναι σε στενή επαφή με τις εταιρείες και τους τομείς που επηρεάζονται από τους δασμούς και θα εξετάσει εάν είναι απαραίτητη η στοχευμένη κρατική στήριξη, όπως εξετάζεται στην Ιταλία και την Ισπανία». Κάτι αντίστοιχο δεν ακούσαμε, πάντως, ούτε κατ΄ υπόνοια την περασμένη Δευτέρα, κατά τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής…
Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;
Στα δικά μας, από τη χθεσινή ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα η στήλη συγκράτησε δύο σημεία. Σύμφωνα με το πρώτο «ιδιαίτερη σημασία δεν έχει μόνο ο όγκος, αλλά και η ποιοτική αναβάθμιση της σύνθεσης των επενδύσεων. Πριν από την κρίση χρέους, σχεδόν οι μισές ιδιωτικές επενδύσεις αφορούσαν την κατασκευή κατοικιών, ενώ οι παραγωγικές επενδύσεις παρέμεναν ανεπαρκείς, περιορίζοντας τις προοπτικές μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Σήμερα όμως η εικόνα έχει αντιστραφεί: περίπου τα 4/5 των ιδιωτικών επενδύσεων κατευθύνονται σε παραγωγικό κεφάλαιο και το υπόλοιπο 1/5 σε κατοικίες».
Σύμφωνα με το δεύτερο σημείο «μετά την πρόοδο των τελευταίων ετών, η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας εμφάνισε μικρή επιδείνωση το 2024. Η επιδείνωση αυτή σχετίζεται με την ανατίμηση του ευρώ, η οποία επέδρασε αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα ως προς τις σχετικές τιμές. Παράλληλα όμως, η ανταγωνιστικότητα ως προς το σχετικό κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος επηρεάστηκε αρνητικά από δύο παράγοντες: αφενός τη χαμηλότερη αύξηση των μισθών στην υπόλοιπη ευρωζώνη και αφετέρου τη μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες σε σύγκριση με την Ελλάδα». Με άλλα λόγια; Πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο, ειδικά στις επενδύσεις. Το παραδέχεται και ο κ. Στουρνάρας που αναφέρει πως «η υστέρηση σε κρίσιμους τομείς – όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η καινοτομία και οι παραγωγικές επενδύσεις – συνεχίζει να αποτελεί τροχοπέδη για τη βελτίωση της κατάταξης της Ελλάδος στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας».
Γιατί ο Στουρνάρας βλέπει επιβράδυνση της αύξησης των μισθών
Πιο συγκρατημένος από την κυβέρνηση είναι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, σε σχέση με τον στόχο της αύξησης του μέσου μισθού πάνω από τα 1.500 ευρώ έως το 2027. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η ετήσια έκθεση του, η οποία δημοσιεύτηκε χθες, «το 2025 αναμένεται επιβράδυνση των συνολικών αμοιβών και των αμοιβών ανά μισθωτό, καθώς και μικρή επιτάχυνση της παραγωγικότητας – εξελίξεις που θα συντελέσουν σε υποχώρηση του ρυθμού ανόδου του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος». Συγκεκριμένα, προβλέπεται αύξηση 4,5% το 2025 έναντι 6% το 2026. Και αυτό παρά το γεγονός ότι και φέτος αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός (+6%), οι μισθοί στο δημόσιο, τις ένοπλες δυνάμεις, ενώ αναμένονται επιπλέον αυξήσεις στους ένστολους. Ενδεχομένως ο κος Στουρνάρας να βλέπει κάτι στην πορεία της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια στους μισθούς και το λέει. Κάτι που προφανώς δεν μπορεί να μην βλέπει, αλλά σίγουρα δεν λέει η κυβέρνηση.
Οι νέες δραστηριότητες του ισχυρού Λιβανέζου Ράφφι Καλουστιάν στα ακίνητα
Συνεχίζει να επενδύει στην ελληνική τουριστική αγορά ένας από τους ισχυρότερους επενδυτές ακινήτων και κατασκευαστές του Λιβάνου, ο Ράφφι Καλουστιάν, με όχημα την 750 Holding και την Vivium Properties που διοικεί από κοινού με τους γιους του Μισέλ και Μαρκ. Στην Ελλάδα, η Vivium Properties (που έχει δραστηριότητα και στην Πορτογαλία) αναπτύσσει τρία συγκροτήματα, δύο στην Πάρο και ένα στην Γλυφάδα. Στο Λίβανο, η οικογενειακή εταιρεία Lamartine Holding έχει αναπτύξει περισσότερα από 350 οικιστικά και τουριστικά συγκροτήματα. Πριν από λίγες ημέρες η οικογένεια Καλουστιάν ίδρυσε την Archaki ΑΕ με αντικείμενο τη διαχείριση ξενοδοχείων. Στο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν οι Ράφφι και Μαρκ Καλουστιάν καθώς και ο Ηλίας Χούρι, πιθανότατα μέλος της πολυπληθούς οικογένειας Χούρι, που ελέγχει τον κατασκευαστικό όμιλο CCC.
Άρχισε ο πόλεμος στον ΣΕΠΕ
Παρά τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης, οι ισχυροί όμιλοι της πληροφορικής βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλά προβλήματα, αρκετά από τα οποία συνδέονται με την έγκαιρη υλοποίηση των έργων που έχουν αναλάβει στο δημόσιο. Και κυρίως με το τι θα συμβεί στον κλάδο αφού τελειώσει το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω του οποίου επωφελήθηκαν με την ανάληψη πλήθους έργων που δυσκολεύονται να παραδώσουν με κερδοφορία! Η γκρίνια ήταν εμφανής εδώ και μήνες αλλά χθες πήρε και δημόσιο χαρακτήρα με ανοικτή επιστολή προς το Διοικητικό Συμβούλιο και τα μέλη του Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΣΕΠΕ) που υπογράφει η κα Έφη Κουτσουρέλη, μεγαλομέτοχος και αντιπρόεδρος της Quest Συμμετοχών, του μεγαλύτερου ομίλου του κλάδου. Η κα Κουτσουρέλη, που μαζί με τον Θεόδωρο Φέσσα, ίδρυσαν και εξακολουθούν να ελέγχουν την Quest Συμμετοχών, υπογράφει μια επιστολή στη οποία προτείνονται ριζικές αλλαγές στη λειτουργία και τη στρατηγική του ΣΕΠΕ, αλλά και νέο διοικητικό συμβούλιο. Τα τελευταία χρόνια στο τιμόνι του συνδέσμου παρέμενε, για άγνωστους λόγους, η κα Γιώτα Παπαρίδου. Τώρα που τα πράγματα ζορίζουν, η αγορά αντιλαμβάνεται πως και ο ΣΕΠΕ χρειάζεται νέο αίμα και νέες αντιλήψεις.
Ο ρόλος Χατζηδάκη στο “κονέ” με Chevron
Το παρασκήνιο για το πως έγινε η πρώτη επαφή της ελληνικής κυβέρνησης με τη Chevron προτού εκφράσει το ενδιαφέρον της για έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας, αποκάλυψε ο επικεφαλής της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος. Σύμφωνα με τα όσα είπε, υπήρξε αρχικά μια τηλεφωνική επικοινωνία με συνεργάτη του Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος έχει γνωριμίες στην Αμερική και έφερε σε επαφή τις δύο πλευρές. Έτσι άρχισε μια τακτική επικοινωνία, έγιναν παρουσιάσεις από την ελληνική πλευρά και δια ζώσης, ενώ τα στελέχη της Chevron ήρθαν αρκετές φορές στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό, οδηγηθήκαμε στο αίσιο αποτέλεσμα να εκφράσει η αμερικανική εταιρεία το ενδιαφέρον της για τα δύο οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, καθώς και τη ζώνη νότια της Πελοποννήσου. Μάλιστα, ο κ. Στεφάτος άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να ενδιαφερθεί η Chevron και για άλλες περιοχές, λέγοντας “δεν θα με εκπλήξει, αν συμβεί”.
Μία πραγματική (λογιστική) μεταρρύθμιση
Τον δρόμο της παίρνει, σιγά – σιγά, μία σημαντική μεταρρύθμιση, καθώς δημοσιεύτηκε η απόφαση για την αποστολή των αναδιατυπωμένων οικονομικών στοιχείων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προκειμένου να καταρτιστούν οι Ενοποιημένες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις, για περιφέρειες, Δήμους, δημόσια νοσοκομεία κλπ. Η Λογιστική Μεταρρύθμιση μάλιστα είναι και ένα από τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης για την Ελλάδα. Αλλά το όφελος δεν είναι απλά τα ευρωπαϊκά κονδύλια: Με την υποχρέωση των δημόσιων φορέων στη σύνταξη ισολογισμών και απολογισμών, επιχειρείται, κάποια στιγμή, να σταματήσει η κακοδιαχείριση των εθνικών πόρων. Ας μην θυμηθούμε το πρόσφατο πόρισμα ορκωτών λογιστών για την Περιφέρεια Αττικής, επί της προηγούμενης διοίκησης στο διάστημα 2020 – 2023, κατά το οποίο δόθηκαν 5,57 εκατ. ευρώ (!!!) για… «απώθηση φιδιών και μυοκτονίες». Μακάρι να προχωρήσει λοιπόν η μεταρρύθμιση. Και πού να εφαρμοστεί και στα υπουργεία, εκεί, δηλαδή, που το τελευταίο πόρισμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δείχνει ένα «όργιο» κατασπατάλησης δισεκατομμυρίων…
Tα σχέδια των νέων ιδιοκτητών του ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο
Από τις 2 Απριλίου η στήλη αποκάλυπτε τις πρώτες πληροφορίες για τον νέο ιδιοκτήτη του ιππόδρομου στο Μαρκόπουλο κι έκτοτε ακολούθησαν εξελίξεις σε τριπλό μέτωπο. Ο ένας από τους δύο ιδιοκτήτες (μέσω εταιρείας κυπριακών συμφερόντων) φέρεται να είναι ο Γιώργος Μελισσανίδης, με την οικογένεια (Μελισσανίδη) να έχει αποκτήσει από προηγούμενο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ οικόπεδα όμορα των κεντρικών εγκαταστάσεων. Έκταση πέριξ του χώρου, που μπορεί να αξιοποιηθεί (και) οικιστικά, με την κατάλληλη αλλαγή χρήσεων γης. Ο δεύτερος ιδιοκτήτης φέρεται να είναι ο Γιάννης Μυτιληναίος, ο οποίος κατά το παρελθόν είχε διατελέσει πρόεδρος της Φιλίππου Ενώσεως. Στην όλη υπόθεση εμπλέκεται όμως και η Intralot, ως προνομιακός πιστωτής στο ακίνητο του ιπποδρόμου. Αυτό γιατί η εισηγμένη στο ΧΑ, είχε την πρώτη προσημείωση με δικαίωμα να λάβει το 65% του τιμήματος στην περίπτωση οριστικής πλειστηρίασης. Έτσι στο ταμείο της Intralot υπολογίζεται πως θα μπουν περί τα 13 εκατ. ευρώ.
