Σε αυστηρή προειδοποίηση προς τους τηλεοπτικούς αλλά και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς προέβη το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης μετά από καταγγελίες πολιτών, τονίζοντας μάλιστα πως θα επιβάλλει τις δέουσες κυρώσεις μέχρι και ανάκληση της άδειας.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή που έστειλε το ΕΣΡ «στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου και με βάση σχετική (ομόφωνη) απόφαση της Ολομελείας του – ληφθείσα σε ειδική έκτακτη συνεδρίαση των μελών της την 16η Οκτωβρίου 2017 – επιθυμεί να θέσει υπόψιν των παραληπτών του παρόντος τις ακόλουθες νομικές και πραγματικές παρατηρήσεις σχετικά με τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δρώμενα», επισημαίνοντας μεταξύ άλλων πως «Οι άδειες χορηγούνται για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και η χρήση τους συνιστά δημόσια λειτουργία. Οι σταθμοί στους οποίους χορηγούνται ο άδειες πρέπει να μεριμνούν για την ποιότητα του προγράμματος την αντικειμενική ενημέρωση, τη διασφάλιση της πολυφωνίας, καθώς και την προαγωγή του πολιτισμού με τη μετάδοση εκπομπών λόγου και τέχνης.
Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης γίνεται καθημερινώς δέκτης αναφορών και καταγγελιών (προφορικών και εγγράφων, επωνύμων και ανωνύμων) εκ μέρους πολιτών σχετικά με το περιεχόμενο και με την ποιοτική στάθμη αρκετών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών. Συγκεκριμένα και ενδεικτικώς:
(α) Καταγγέλλονται προσβολές και απαξιώσεις προσώπων από τηλεοράσεων και από ραδιοφώνων είτε με λεκτικούς εις βάρος τους υπαινιγμούς και ακρότητες, ενίοτε με ανοίκειο ή χυδαίο λόγο, είτε με προβολές και αναφορές ακόμα και στον οικογενειακό και στον ιδιωτικό τους βίο.
(β) Συχνά καταγγέλλεται η αναφορά αναληθών ειδήσεων ή ρεπορτάζ αποδιδόμενων σε μη κατονομαζόμενους «κύκλους».
(γ) Συχνά καταγγέλλεται ο μη διαχωρισμός και η σκόπιμη σύγχυση μεταξύ είδησης και δημοσιογραφικού σχολιασμού, ενίοτε με τη χρήση δραματικών τόνων και εντυπωσιακών σκηνοθετικών στοιχείων με σκοπό την δημιουργία εντυπώσεων.
(δ) Συχνά καταγγέλλονται παραβιάσεις της νομοθεσίας για την προστασία των ανηλίκων.
(ε) Συχνά καταγγέλλεται παραβίαση της υποχρέωσης για «αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων».
(στ) Συχνά καταγγέλλονται φαινόμενα ρητορικής μίσους, ρατσιστικού λόγου και ξενοφοβίας.
(ζ) Πολύ συχνά καταγγέλλεται εσφαλμένη χρήση μέχρι και «κακοποίηση» (νοηματική, συντακτική και γραμματική) της ελληνικής γλώσσας καθώς και καταχρηστική χρήση ξενόγλωσσων τίτλων προγραμμάτων.
(η) Συχνά αναφέρονται προγράμματα τηλεοπτικών κυρίως σταθμών που το μεγαλύτερο μέρος τους καλύπτεται από τηλεπωλήσεις, προώθηση σκευασμάτων -στα οποία ενίοτε αποδίδονται και ιδιότητες σχεδόν θαυματουργών φαρμάκων -καθώς και από αδιαφανείς διαγωνισμούς διά τηλεφώνου. Συναφώς αναφέρονται ακόμα και περιπτώσεις αμιγώς απατηλών (αξιόποινων) συμπεριφορών.
(θ) Συχνά καταγγέλλονται φαινόμενα συγκεκαλυμμένης ή και παραπλανητικής διαφήμισης, υπέρβασης του επιτρεπτού διαφημιστικού χρόνου, ακόμα και σκόπιμης σύγχυσης μεταξύ διαφήμισης και ενημέρωσης.
(ι) Συχνές αναφορές γίνονται σε ωροσκόπια, σε αριθμολογίες και λοιπές δεισιδαιμονίες».
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην επιστολή το ΕΣΡ επισημαίνει ότι
«η μη τήρηση της βασικής, θεμελιώδους και πρωταρχικής αυτής υποχρεώσεως συνιστά βαριά διοικητική παράβαση και επισύρει ανάλογη και αντίστοιχη διοικητική κύρωση (βλ. άρθρο 4 § 1 και 8 § 5 του Ν.2328/1995). Κατά μείζονα δε λόγο διαπράττεται βαριά διοικητική παράβαση, όταν στην υποβάθμιση της ποιότητας των προγραμμάτων και των εκπομπών κάτω του ανεκτού ορίου συντελεί και η συστηματική και εξακολουθητική παραβίαση ειδικών νομικών κανόνων που ανάγουν συγκεκριμένες συμπεριφορές σε διοικητικά αδικήματα τιμωρούμενα αυτοτελώς και καθ’ εαυτά».
Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 4 § 1 του Ν.2328/1995, σε περίπτωση παραβίασης
«Το Ε.Σ.Ρ. αποφασίζει αυτεπαγγέλτως ή μετά από ερώτημα του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή καταγγελία παντός έχοντος έννομο συμφέρον, την επιβολή μίας ή περισσότερων από τις παρακάτω κυρώσεις : αα) σύσταση για συμμόρφωση σε συγκεκριμένη διάταξη της νομοθεσίας με προειδοποίηση επιβολής λοιπών κυρώσεων, ββ) πρόστιμο από πέντε έως πεντακόσια εκατομμύρια (5.000.000 έως 500.000.000) δραχμές που εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.. γγ) προσωρινή αναστολή μέχρι τρεις (3) μήνες ή οριστική διακοπή της μετάδοσης συγκεκριμένης εκπομπής του σταθμού, δδ) προσωρινή αναστολή μέχρι τρεις (3) μήνες της μετάδοσης κάθε τηλεοπτικού προγράμματος, εε) ανάκληση της άδειας λειτουργίας του σταθμού, και στστ) κυρώσεις ηθικού περιεχομένου (όπως υποχρεωτική μετάδοση ανακοίνωσης σχετικά με τις λοιπές επιβαλλόμενες κυρώσεις)».
Μπορεί λοιπόν να περιμένουμε από το ΕΣΡ να προχωρήσει στο διαγωνισμό για τις καινούργιες τηλεοπτικές άδειες, αλλά με την παρούσα επιστολή προειδοποιεί ότι μπορεί να προχωρήσει σε βαρύτατες κυρώσεις, αφού όπως καταλήγει η επιστολή «Η Ολομέλεια προκειμένου να ελεγχθεί η βασιμότητα ή μη των ανωτέρω, έδωσε σχετική εντολή στο επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό να προβεί σε συνολική θεώρηση και σε καταγραφή των προγραμμάτων ανά σταθμό, ώστε, σε καταφατική περίπτωση, να κινηθεί κατά των παραβατών η νόμιμη διαδικασία».
