Αναμφίβολα τα εντυπωσιακά στοιχεία στα οποία, η ομάδα μελέτης που συγκρότησε ο Μάριο Ντράγκι για να ετοιμάσει την έκθεση για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, κωδικοποίησαν με σαφή τρόπο τα βασικά προβλήματα της ευρω-οικονομίας.
Δραματική υστέρηση επενδύσεων, οικονομικός και αμυντικός κατακερματισμός, λάθος κινήσεις για την ενεργειακή μετάβαση.
Για να γίνει σαφές το μέγεθος κάθε ενός από τα τρία προβλήματα, έδωσε κάποια συγκριτικά νούμερα, όπως για παράδειγμα ότι η Ευρώπη για να μη χάσει την επαφή με τους ανταγωνιστές της, δηλαδή τις ΗΠΑ και την Κίνα πρέπει να επενδύει 800 δισ. ευρώ ετησίως περισσότερα από αυτά που επενδύει τώρα.
Για να το πούμε με απλά λόγια χρειάζεται ένα Ταμείο Ανάκαμψης κάθε χρόνο για τα επόμενα 4 – 5 χρόνια. Λίγο πολύ αυτό που λέει η Έκθεση Ντράγκι είναι ότι η Ευρωζώνη χρειάζεται μία πολιτική επαναληπτικής ετήσιας δράσης ανάλογη αυτής με την οποία κινήθηκε απέναντι στην πανδημία το 2020 – 2021 – 2022.
Εντυπωσιακά βέβαια νούμερα που υπογραμμίζουν το αδύνατο της πραγματοποίησης τους υπό τις παρούσες «ομαλές» πλέον συνθήκες.
Εδώ όμως τίθεται ένα ερώτημα.
Τι από αυτά που είπε ο κ. Ντράγκι δεν γνώριζαν στις Βρυξέλλες και την Φρανκφούρτη, στην Κομισιόν και στην ΕΚΤ; Τι δεν γνώριζαν για την συνεχή διολίσθηση της παραγωγικότητας, το αυξανόμενο επενδυτικό κενό, τον κατακερματισμό και την ανυπαρξία κεντρικής χρηματοδοτικής κάλυψης της οικονομίας;
Η απάντηση είναι πολύ απλή, τα γνωρίζουν όλα όπως τα γνωρίζει κάθε οικονομικός αναλυτής και Ινστιτούτο οικονομικής ανάλυσης στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες ή την Φρανκφούρτη.
Ακόμα και μείς οι απλοί σχολιαστές της οικονομικής επικαιρότητας λίγο πολύ το γνωρίζουμε με μία απλή ανάγνωση – παρατήρηση, των διαγραμμάτων που παρουσιάζει η ΕΚΤ στα μηνιαία και τα ετήσια δελτία της. Τα γνωρίζουμε ακόμα και στα εξαιρετικά «δημοσιογραφικά» διαγράμματα που δημοσιεύει το Bloomberg σε κάθε ευκαιρία για την πορεία της ευρωοικονομίας.
Γιατί λοιπόν χρειαζόταν αυτή η βαρύγδουπη διαδικασία ανάθεσης της μελέτης εδώ και ένα χρόνο, από την Κομισιόν και της επίσημης παρουσίασης προχθές με τυμπανοκρουσίες στις Βρυξέλλες;
Το ερώτημα ίσως να τίθεται με λάθος τρόπο λέγοντας «τι δεν ήξεραν στις Βρυξέλλες από αυτά που είπε».
Το ερώτημα ίσως πρέπει να τεθεί, «γιατί έβαλαν τον άνθρωπο του “whatever it takes” του 2012 να τα εξηγήσει δημοσίως;».
Και εδώ η απάντηση απαιτεί ξανά μια ματιά στην Έκθεση. Τι λέει, εν τέλη η Έκθεση Ντράγκι; Λέει με ένα ξεκάθαρο και… εκκωφαντικό τρόπο ότι η Ευρώπη για να επιβιώσει απέναντι στους δύο ανοικτά πλέον οικονομικούς αντιπάλους της, τις ΗΠΑ και την Κίνα, χρειάζεται «λεφτά και όπλα».
Λεφτά που δεν διαθέτει σήμερα και που έχει ένα και μοναδικό τρόπο να βρεί: τον δανεισμό από το …μέλλον.
Όπως κάνουν από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο μέχρι σήμερα – σήμερα πολύ περισσότερο – οι ΗΠΑ. Και για να το κάνει αυτό χρειάζεται με δραματική επειγότητα την ενοποίηση της ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς και την έκδοση χρέους. Με άλλα λόγια χρειάζεται την δημιουργία μιας διεθνούς αγοράς κεφαλαίων σε Ευρώ, ικανής να αντιμετωπίσει το δολάριο και την κυριαρχία του.
Στην πραγματικότητα ο Μάριο Ντράγκι μίλησε για την επιβίωση του Ευρώ και της Ευρωζώνης, όχι απλά για την ανταγωνιστικότητά της.
Πως αυτό θα πρέπει να ξεκινήσει; Το έχει εξηγήσει ο ίδιος σε προηγούμενες παρεμβάσεις του. Με πρώτο βήμα την ενεργοποίηση της ευρωπαϊκής αποταμίευσης και τα κατάλληλα «ασφαλή» επενδυτικά εργαλεία, δηλαδή ενιαίο ευρωπαϊκό αμοιβαίο δημόσιο χρέος.
Κάπου εκεί αρχίζει να αλλάζει ο κόσμος και να «ενηλικιώνεται» το Ευρώ τόσο στις χρηματαγορές, όσο και στο διεθνείς συναλλαγές εμπορευμάτων και συναλλάγματος.
Άλλωστε δεν φαίνεται να είναι τυχαία η επιλογή του Μάριο Ντράγκι για μία τέτοια «τροχιοδεικτική βολή», που είτε θα ετοιμάσει και θα καθορίσει την διαδρομή της επόμενης ημέρας, είτε θα οδηγήσει στην αποδιοργάνωση της βάσης ύπαρξης του ευρώ.
