Η αλήθεια είναι ότι ο Τραμπ, όπως έχουμε επισημάνει στα Οικονοκλαστικά και είναι γενικά αποδεκτό, «ξέρει» να κερδίζει την προσοχή και τις εντυπώσεις (καλές ή κακές είναι άλλη ιστορία), με μία επιθετικά προκλητική και ρηξικέλευθη ρητορική, είτε λέει το αυτονόητο είτε το μεγαλύτερο παράδοξο.
Στο Νταβός, όπου όλοι περίμεναν να τον ακούσουν, αν εξαιρέσεις την προσωρινή τακτική «αναδίπλωση» όσο αφορά την Κίνα, δεν είπε τίποτα που να μη το έχει πει ή να έχει κάνει νωρίτερα με διαφορετικό τρόπο.
Τα σχόλια που έχουν γραφτεί για τα όσα είπε υπερκαλύπτουν κάθε ανάγκη επεξηγήσεων (στα Οικονοκλαστικά) προς το παρόν.
Εδώ, στα Οικονοκλαστικά, ίσως είναι αναγκαίο να μιλήσουμε για όσα δεν μίλησε στο Νταβός. Και για να ήμαστε σαφείς, να μιλήσουμε για ορισμένα από όσα δεν μίλησε, που να αφορούν στην κατάσταση της οικονομία της χώρας (ΗΠΑ) που θα εφαρμόσει τις πολιτικές που παρουσίασε στο Νταβός.
Για ένα μέρος αυτών έχουν γίνει κάποιες επισημάνσεις στο χθεσινό σημείωμα (Οικονοκλαστικά (23/1: « Bitcoin ή χρυσός; Το δίλλημα που «κρύβει» την αυξανόμενη βεβαιότητα για επιστροφή του πληθωρισμού…»).
Να το πιάσουμε λοιπόν από την αρχή. Και «εν αρχή ην… το δολάριο». Για την ακρίβεια το «χρέος» που κυκλοφορεί σε δολάρια.
Όπως επισημάνθηκε στο χθεσινό σημείωμα στα Οικονοκλαστικά, το παράδοξο της δραματικής ανατίμησης του χρυσού και του Bitcoin, πέραν όλων των άλλων έχει πίσω του μια διογκούμενη ανησυχία των χρηματαγορών για επιστροφή του πληθωρισμού, παρά την εδώ και μήνες συνεχή αποκλιμάκωση του ΔΤΚ.
Η ανησυχία αυτή αποδεικνύεται πολύ ισχυρότερη από τα επιχειρήματα των Κεντρικών Τραπεζών ότι το τέρας του πληθωρισμού λίγο πολύ έχει τεθεί σε έλεγχο και για τον λόγο αυτό μπορούν τώρα να μειώσουν τα επιτόκια. Η εμπράγματη διάψευση αυτής της ρητορικής έρχεται από την δευτερογενή αγορά ομολόγων στην οποία οι «επενδυτές», δηλαδή οι δανειστές των κρατών μελών, ζητάνε ολοένα και μεγαλύτερο «τόκο» για να αγοράσουν το κρατικό χρέος, ότι και αν λένε ή αν κάνουν οι κεντρικοί τραπεζίτες…
Και αυτή την φορά φαίνεται να έχουν το πάνω χέρι, καθώς ΗΠΑ και Ευρωζώνη, όπως και Ιαπωνία, είναι υποχρεωμένες να βγουν στις χρηματαγορές με… απλωμένο το χέρι, για πολλά τρισεκατομμύρια χρέους μέσα στο 2025.
Ας πάρουμε τις ΗΠΑ του κ. Τραμπ. Μέσα στο 2025 πρέπει να ζητήσει και να εξασφαλίσει από τους δανειστές της επτά (7) τρισ. δολ μόνο για την αναχρηματοδότηση του χρέους που λήγει μέσα στο χρόνο αυτό. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθούν άλλα περίπου τρία με τέσσερα τρισ. δολ. για να καλύψει το προβλεπόμενο δημοσιονομικό έλλειμα του 2025.
Το σύνολο ξεπερνά τα 10 τρισ. δολ. για τους επόμενους 12 μήνες. Για το πρωτοφανές αυτό δάνειο σε μία καθαρά ελλειμματική οικονομία οι χρηματαγορές ζητάνε να πληρωθούν για το «ρίσκο» που αναλαμβάνουν όταν και εφ’ όσον το αγοράζουν. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη αντί να συγκρατηθεί θα επεκταθεί το 2025 αποσταθεροποιώντας κάθε δημοσιονομική πολιτική που θα μπορούσε να «εμπνευσθεί» ο Έλον Μάσκ για να το «μαζέψει».
Και η Fed; Τι μπορεί να κάνει η Fed για να συγκρατήσει το «τέρας» του πληθωρισμού που έρχεται καβάλα σ’ αυτή την αναγκαστικά «χαλαρωτική» νομισματική πολιτική για να καλυφθεί το έλλειμμα, όταν έχει ήδη εξαγγείλει μειώσεις επιτοκίων; Και μάλιστα αντίθετα από τις απαιτήσεις των χρηματαγορών;
Η κατάσταση μοιάζει με αδιέξοδο. Ένα αδιέξοδο που όμως άρχισε να «χτίζεται» το 1981 όταν ο Πωλ Βόλκερ εκτίναξε τα επιτόκια δανεισμού στον… θεό για να μειώσει τον πληθωρισμό. Και «γέννησε» τότε ένα «φάρμακο» τα δεκαετή ομόλογα που χρησιμοποιήθηκε για όλες τις αρρώστιες του αμερικάνικου καπιταλισμού έκτοτε. Το ελκυστικότερο, αποδοτικότερο και ασφαλέστερο επενδυτικό προϊόν του πλανήτη. Έτσι τουλάχιστον ήταν για δεκαετίες μέχρι να σκάσει η πρώτη μεγάλη φούσκα το 2008…
Αυτό το «φάρμακο» είναι που αμφισβητείται για πρώτη φορά ever, με τέτοιο τρόπο, σήμερα και αυτή η αμφισβήτηση κάνει τις χρηματαγορές να σηκώνουν κεφάλι απέναντι στις κεντρικές τράπεζες και την Fed.
Με άλλα λόγια ο «άλλος» λόγος για τον οποίο αναφερόμαστε στο προηγούμενο σημείωμα (« Bitcoin ή χρυσός; Το δίλλημα που «κρύβει» την αυξανόμενη βεβαιότητα για επιστροφή του πληθωρισμού…») δεν είναι τίποτα άλλο παρά το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ. Ένα χρέος που αυξάνεται ανεξέλεγκτα σχεδόν κατά ένα τρισ. δολ. κάθε τρείς μήνες και το οποίο οι «δασμοί» και οι «φοροαπαλλαγές» του κ. Τραμπ μοιάζουν μάλλον αδύναμα εργαλεία για να αντιμετωπίσουν στις σημερινές συνθήκες.
Η Fed γνωρίζει ότι αυτό το χρέος δεν μπορεί να «αποπληρωθεί».
Μπορεί μόνο να μετακυληθεί και να κερδίσει χρόνο. Αυτό άλλωστε κάνει εδώ και καιρό. Αλλά αυτό απαιτεί περισσότερο «πληθωρισμό» και εξαγωγή των συνεπειών αυτής της κρίσης στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Και το εργαλείο γι’ αυτό τον «πόλεμο» θα είναι για άλλη μία φορά το δολάριο.
Με την διαφορά ότι για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες αυτό το εργαλείο απαξιώνεται καθημερινά σε πραγματικούς όρους (χρυσός, κρυπτονομίσματα) την ίδια στιγμή που εμφανίζεται υπερτιμημένο απέναντι στα άλλα νομίσματα. Αλλά αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι η διολίσθηση σε πραγματικούς όρους της «αξίας» του δολαρίου βυθίζει ταχύτερα τα νομίσματα που είναι από το 1944 (Μπρέτον Γουντς) συνδεδεμένα μαζί του σαν με «σωσίβιο».
Ο κ. Τραμπ στο Νταβός είναι αλήθεια ότι κατάφερε να κερδίσει τις εντυπώσεις. Αλλά τα όσα είπε δεν φαίνεται να έπεισαν τους «δανειστές/επενδυτές» από τους οποίους θα πρέπει τώρα να ζητήσει «δανεικά».
Αυτό τουλάχιστον λένε τα «νούμερα» την επόμενη ημέρα.
