Δεν περίμενε κανείς από την κα Λαγκάρντ χθες (7.3.2024) να ανακοινώσει το πότε θα αρχίσει η μείωση των επιτοκίων και πολύ περισσότερο να ανακοινώσει μείωση τους. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός (αυτός που μετράει η ΕΚΤ) διολισθαίνει σχεδόν σταθερά στο όριο του 2%, ενώ οι μισθοί κατά γενική ομολογία ακόμα και κάποιων στελεχών της ΕΚΤ δεν φαίνεται να απειλούν με τίποτα τους αντιπληθωριστικούς στόχους της.
Και όλα αυτά σε μία οικονομία (Ευρωζώνη) η οποία κατά ορισμένους αναλυτές είναι ήδη σε ύφεση, κατά άλλους βαδίζει προς αυτή χωρίς αμφιβολία. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το τελευταίο επιχείρημα που αφορά το αν η Ε.Ε. γλιστράει σε ύφεση δεν χρειάζεται και πολλά επιχειρήματα. Αρκούν οι ενδείξεις για την αρνητική πορεία των ισχυρών οικονομιών της Ευρωζώνης. Και ιδιαίτερα της ισχυρότερης Γερμανικής.
Τότε θα πει κανείς γιατί η ΕΚΤ δεν μειώνει τα επιτόκια;
Ήδη η Ευρωζώνη συνθλίβεται οικονομικά από την διπλή πίεση αφ’ ενός των ΗΠΑ και αφ’ εταίρου της Κίνας. Και με δύο πολέμους να «τρέχουν», έναν στο έδαφός της (Ουκρανία) και τον άλλο στην γειτονιά της (Μέση Ανατολή – Γάζα).
Παρ’ όλα αυτά το βασικό «δηλωμένο» μέλημά της ΕΚΤ είναι …μήπως και ο πληθωρισμός επιστρέψει. Το επιχείρημα δεν πείθει πλέον κανέναν.
Η αλήθεια είναι ότι αυτό που φοβίζει την κα Λαγκάρντ και τους συναδέλφους της είναι αυτό που αυτοί …γνωρίζουν και εμείς απλώς «ψυλλιαζόμαστε». Ότι δηλαδή … έρχεται βροχή έρχεται μπόρα.
Μα τι λες, θα πει κανείς, δεν βλέπεις ότι η αμερικάνικη οικονομία «τρέχει», τα χρηματιστήρια «τρέχουν», οι επενδυτές φτάνουν πλέον μέχρι και την Αθήνα να ακουμπήσουν τα περισσευούμενα κεφάλαιά τους σε επενδύσεις;
Η αλήθεια είναι ότι η αμερικάνικη οικονομία, «τρέχει» γιατί τροφοδοτείται από ένα πρωτοφανές δημοσιονομικό έλλειμμα που με την σειρά του χρηματοδοτείται από μία χωρίς όρια πλέον επέκταση του χρέους.
Σύμφωνα με τους Αμερικάνους αναλυτές (bloomberg, κ.α.) το αμερικάνικο χρέος αυξάνεται κατά ένα τρις δολάρια κάθε 100 ημέρες και έχει ήδη ξεπεράσει τα 34,5 τρις δολάρια (123% του ΑΕΠ). Και βαίνει ακάθεκτο σε νέα υψηλά. Πως να μη «τρέχουν» οι χρηματιστηριακοί δείκτες ειδικά των 7 +1 (Mag 7) μεγάλων εταιρειών στον χώρο της πληροφορικής, της υψηλής τεχνολογίας και της AI, που μόνο αυτές αποτελούν το 60% της συνολικής κεφαλαιοποίησης της WS.
Ακούγεται λιγάκι παράδοξο να υπόσχεται ο κ. Μπάιντεν ότι δεσμεύεται να μειώσει το χρέος της χώρας κατά 3 τρις δολάρια στην επόμενη δεκαετία, αν επανεκλεγεί, όταν μόνο η ετήσια αύξησή του ξεπερνάει τον στόχο της δεκαετίας που θέτει…
Αυτός ο «ποταμός» λοιπόν φαίνεται να έχει …ξεχειλίσει και «μοχλεύεται» με γεωμετρική πρόοδο στις χρηματαγορές. Πόσο;
Σύμφωνα με τα επίσημα διαθέσιμα στοιχεία «κυκλοφορούν» στην βάση αυτής της ρευστότητας κάπου 650 τρις δολάρια νομισματικά και πιστωτικά παράγωγα…
Το άρωμα του 2007 – 2008.
Τελευταία λοιπόν έπεσε το μάτι μας σε δύο σχετικά «νέα».
Το ένα είναι ότι η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ζητάει να «παγώσει» η προώθηση της εφαρμογής των συνθηκών της Βασιλείας ΙΙΙ. Και να αναθεωρηθεί το κείμενό της γιατί το θεωρεί εξαιρετικά επιβλαβές για τις… τράπεζες.
Να θυμίσουμε ότι η Βασιλεία ΙΙΙ είναι το κανονιστικό πλαίσιο που είχαν συμφωνήσει οι Κεντρικές Τράπεζες (στην BIS) να εφαρμόσουν για την κεφαλαιακή σταθεροποίηση των τραπεζών, έτσι ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ενός νέου χειρότερου 2008.
Οι ΗΠΑ λοιπόν δεν πρόκειται να κάνουν βήμα προς τα εκεί. Και αν δεν κάνουν βήμα οι ΗΠΑ, προφανώς δεν πρόκειται να ακολουθήσουν και οι άλλοι, γιατί αυτό θα σήμαινε επιδείνωση της ανταγωνιστικής τους θέσης…
Το δεύτερο «νέο» έρχεται κι αυτό από τις ΗΠΑ.
Η Fed με σχετική της πράξη έχει ανοίξει τον δρόμο για την επέκταση της χρήσης ενός νέου χρηματοοικονομικού προϊόντος της γενιάς των περιβόητων «σύνθετων παραγώγων» που έστρωσαν όπως όλοι γνωρίζουν το μονοπάτι από το 2007 στο 2008. Αυτή η ακόμα πιο εξελιγμένη μορφή «σύνθετων» παραγώγων, ακούει στο όνομα «synthetic risk transfer» και θα μπορούσε να αποδοθεί ως «συνθετικά προϊόντα μεταφοράς κινδύνου».
Χονδρικά η «ιδέα» είναι οι τράπεζες μιας και τα έχουν βρει δύσκολα με την αύξηση των επιτοκίων, που οδήγησε σε απαξίωση τα παλιά τους χαρτοφυλάκια, μετατρέποντάς τα σε assets που αντιπροσωπεύουν «μη πραγματοποιθείσες ζημιές» (εξ ού και η κρίση του Μάρτη του 2023), θα μπορούν να κάνουν το εξής: θα μπορούν να «πουλάνε» τον κίνδυνο αυτό σε επενδυτές που θα είναι διατεθειμένοι να τον αναλάβουν αντί ενός επιτοκίου.
Το «ωραίο» όμως είναι ότι τα assets που έχουν αυτόν τον κίνδυνο θα μένουν στον ισολογισμό των τραπεζών αλλά χωρίς πλέον τον «κίνδυνο», σαν βελτιωμένης κατηγορίας κεφάλαια…
Με την έγκριση της Fed παρακαλώ.
Μας θυμίζει τίποτα από το 2007 – 2008 ; Προφανώς, αλλά στο χειρότερο, γιατί από τον Μάρτιο (11/3) όταν η Fed κλείσει (όπως προβλέπεται) την λειτουργία του έκτακτου Ταμείου που δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει έκτακτη χρηματοδότηση σε όλες αυτές τις τράπεζες, που … τα είχαν παίξει τον περασμένο Μάρτιο, κάπου πρέπει να βρουν κεφάλαια ή αλλιώς να κλείσουν, όπως έκλεισαν στο μεταξύ κάποιες από αυτές. Να διευκρινίσουμε εδώ ότι η πλειονότητα των hedge Funds αυτών αποτελούν άτυπα εργαλεία των τραπεζών για να αποφεύγουν τον προαναφερθέντα κίνδυνο από τα χαρτοφυλάκιά τους.
Από που βρίσκονται όμως όλα αυτά τα κεφάλαια που είναι διαθέσιμα από τα χιλιάδες hedge Funds που είναι πρόθυμα να αγοράσουν τον ορατό πλέον κίνδυνο αρκεί να βγάλουν επαρκείς αποδόσεις;
Μια ματιά στα προηγουμένως αναφερθέντα μεγέθη επέκτασης του δημόσιου χρέους δίνει εύκολα την εξήγηση, όπως άλλωστε και για την ακραία χρηματιστηριακή επέκταση των τελευταίων καιρών.
Κάπου εκεί καταλαβαίνει κανείς και το γιατί ο χρυσός έχει ανέβει στο νομισματικό ασανσέρ και δεν λέει να φρενάρει.
Στα 525 ευρώ η χρυσή λίρα πριν από τρείς ημέρες, πάνω από τα 540 χθες… Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτό συμβαίνει με το δολάριο να διολισθαίνει έναντι του Ευρώ.
Αν κάνει κανείς ένα βήμα πίσω και κοιτάξει πιο προσεκτικά αυτή την συνολική «εικόνα» δεν είναι δύσκολο να καταλάβει ότι η αμηχανία της ΕΚΤ, πολύ περισσότερο από ότι εκείνη της Fed, μπροστά στο τι θα κάνει με τα επιτόκια, δεν έχει να κάνει με τον πληθωρισμό.
Έχει να κάνει με το τι περιθώρια και εργαλεία μπορεί να εξασφαλίσει για τον εαυτό της σαν Κεντρική Τράπεζα όταν η «καταιγίδα» ξεσπάσει. Όπως ξέσπασε τον Σεπτέμβριο του 2008.
Τότε, όσο μεγαλύτερο περιθώριο έχει να …βουλώσει τις «μαύρες τρύπες» που θα χάσκουν στο τραπεζικό σύστημα, με νέο χρήμα και κυρίως πολύ – πολύ φθηνότερο, τόσο καλύτερα για εκείνη και το τραπεζικό σύστημα.
Γιατί οι οικονομίες έτσι κι αλλιώς θα την πληρώσουν την νύφη. Όπως και το 2008.
Εμείς εδώ στην Ελλάδα ξέρουμε καλύτερα από τους άλλους…
Κάποιος γνωστός της στήλης και έμπειρος αναλυτής που ευτυχώς βρέθηκε και παραμένει σε εξαιρετικά κρίσιμο πόστο σε ένα από τα ισχυρότερα οικονομικά εργαλεία της Ευρωζώνης, κάποτε μιλώντας για το τι βλέπει να έρχεται, μου είχε περιγράψει και παρομοιάσει αυτή την στιγμή – που μάλλον ζούμε τώρα – με μία κίνηση των παικτών του βόλεϊ.
Στο βόλεϊ έλεγε, οι μπροστινοί παίκτες (οι πασαδόροι) σηκώνουν την μπάλα όσο μπορούν ψηλότερα για τον «ψηλό», που σηκώνεται για να καρφώσει όταν αυτό γίνει δυνατό, από τις συνθήκες του παιχνιδιού. Ίσως λοιπόν κάπως έτσι έγινε και με τις Κεντρικές Τράπεζες, σήκωσαν όσο άντεχε η αγορά τα επιτόκια για να μπορούν να τα ξανα-καρφώσουν ακόμα και κάτω από το μηδέν, όταν αυτή η στιγμή κρίνουν ότι έχει έρθει και πάλι. Όπως έγινε το 2008, όπως έγινε το 2020.
Τότε ίσως θα δούμε τον πραγματικό πληθωρισμό και τις «πραγματικές» τιμές του χρυσού…
