Τους επόμενους έξι μήνες η Κυβέρνηση Τράμπ είναι υποχρεωμένη σε ενα συνολικό χρέος 36,2 τρισ. δολ., να αναχρηματοδοτήσει λήξεις ύψους 7 τρις. Δολ. Και αυτό ενώ η οικονομία της χώρας του «τρέχει» ένα έλλειμμα της τάξης των 7,2% του ΑΕΠ.
Τα ποσά είναι τρομακτικά τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και σαν υποχρεώσεις που πρέπει να ικανοποιηθούν με συγκεκριμένες πολιτικές από την Κυβέρνηση Τράμπ.
Το πόσο καθοριστικής σημασίας για τις ΗΠΑ, αλλά και την διεθνή οικονομία, είναι τα μεγέθη αυτά, το επισήμανε προχθές σε Συνέδριο στην Σιγκαπούρη, όπου πήρε δημόσια θέση ο Ray Dalio, γνωστό αφεντικό του Μπρίτζγουοτερ Fund.
Υποστήριξε πως «το σημαντικότερο πράγμα (σ.σ. σήμερα) είναι το ζήτημα του χρέους, (σ.σ. στο οποίο) έχουμε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα προσφοράς – ζήτησης… (σ.σ. Οι ΗΠΑ) πρέπει να πουλήσουν μια ποσότητα χρέους που ο κόσμος δεν πρόκειται να θέλει να αγοράσει…». Για να συμπληρώσει ότι «αυτό είναι μεγάλη υπόθεση, θα δείτε συγκλονιστικές εξελίξεις όσο αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπισθεί αυτό…».
Για να γίνει αντιληπτό τι εννοεί ο Ray Dalio υπενθυμίζουμε δήλωση του Υπ. Οικονομικών του Τράμπ του κ. Σκοτ Μπέσσεντ που είχαμε σχολιάσει πρόσφατα στα Οικονοκλαστικά, στην οποία είχε υποστηρίξει κάτι παράδοξο. Είχε πεί ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν επιθυμεί να μειώσει η Fed τα επιτόκια, αλλά επιθυμεί να μειωθούν οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων…
Με άλλα λόγια «εξήγησε» πως ανεξάρτητα από το τι θα κάνει η Fed για να κρατήσει υπό έλεγχο την νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, η αμερικάνικη κυβέρνηση χρειάζεται να πουλήσει ακριβότερα αμερικάνικο χρέος και να μειώσει το κόστος δανεισμού της.
Το γιατί, είναι προφανές από τα στοιχεία με τα οποία ξεκίνησε το σημερινό σημείωμα στα Οικονοκλαστικά. Απλά χρειάζεται να «πουλήσει» 7 τρις δολ. χρέος μέσα σε έξι μήνες σε τιμές που ο Ray Dalio δηλώνει ότι «ο κόσμος δεν είναι διατεθειμένος να αγοράσει…».
Αυτό το αδιέξοδο, γιατί ακριβώς περι αυτού πρόκειται, θα αντιμετωπισθεί – όπως προειδοποιεί ο Dalio – με τρόπους που θα προκαλέσουν «συγκλονιστικές εξελίξεις…».
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι βέβαια ποιες θα είναι αυτές οι εξελίξεις που θα πρέπει να είναι μάλιστα «συγκλονιστικές».
Κάποιοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η οικονομική πολιτική Τραμπ μέχρι σήμερα οδηγεί -εν γνώση του βέβαια- την αμερικάνικη οικονομία σε ύφεση.
Το επιχείρημα αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τις προβλέψεις της Fed Atlanta που υποδεικνύουν απότομη πτώση του ρυθμού ανάπτυξης από το 2,5% και πάνω στο τέταρτο τρίμηνο του 2024 σε αρνητικά επίπεδα στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
Οι δείκτες της Fed Atlanta έχουν αποδειχθεί οι πλέον αξιόπιστοι μέχρι σήμερα όπως δείχνει το ακόλουθο διάγραμμα:
Aυτό με απλά λόγια, εφ’ όσον επιβεβαιωθεί σημαίνει τεράστιες μετακινήσεις κεφαλαίων από τους τομείς που η ύφεση «χτυπάει» (π.χ. στο χρηματιστήριο), προς διασφαλισμένα, ακόμα και μικρότερων αποδόσεων, assets, δηλαδή ομόλογα και εμπορεύματα/υπηρεσίες, που δεν θίγονται από την ύφεση.
Οι ίδιοι αναλυτές επιμένουν ότι αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το επιτελείο Τραμπ δεν δείχνει να ενοχλείται ιδιαίτερα από την πρωτοφανή «ζημιά» που έχει προκαλέσει με την πολιτική του στην Wall Street και στην αγορά των κρυπτονομισμάτων.
Άλλοι οικονομολόγοι -κυρίως από την πλευρά των Δημοκρατικών- υποστηρίζουν ότι είναι παρ’ όλα αυτά αδύνατο, με την καλυμμένη ύφεση που επιχειρεί ο Τραμπ, είτε με την πολιτική του σε δασμούς και εμπορικούς πολέμους, είτε με τις δραστικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες (μη ξεχνάμε ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ εξαρτάται κατά 70% από την καταναλωτική δαπάνη, δημόσια και ιδιωτική), να καλύψει την αναχρηματοδότηση χρέους και ελλείμματος χωρίς να υποχρεωθεί σε υψηλότερες αποδόσεις. Κάτι τέτοιο βέβαια θα ήταν ακόμα χειρότερο και για την οικονομία και για τα επιτόκια και για το δολάριο.
Κάπου εκεί φαίνεται να καταλήγει και ο Ray Dalio, όταν υποστηρίζει ότι «ο κόσμος δεν θέλει να αγοράσει (σ.σ. με χαμηλές αποδόσεις) το αμερικάνικο χρέος».
Αυτός βέβαια έχει και μία άλλη «ιδέα». Υποστηρίζει ότι ο Τράμπ θα επιχειρήσει να εκβιάσει και να εξαναγκάσει τους εταίρους του να αγοράσουν «ακριβά» αμερικάνικο χρέος (υψηλές τιμές χαμηλές αποδόσεις). Αλλά αυτό θα συμβεί με τρόπο που θα προκληθούν «συγκλονιστικές εξελίξεις…».
Σε κάθε περίπτωση, όποιος και αν έχει δίκιο για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει με τον δικό του τρόπο ο Τραμπ απέναντι στο αδιέξοδο του αμερικάνικου χρέους, ένα είναι το σημείο που φαίνεται ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε με τον Dalio: πρέπει να ετοιμασθούμε για… «συγκλονιστικές εξελίξεις».
