Αναμφίβολα όλοι χάρηκαν με την ανακοίνωση της αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου από την DBRS.
Αν και αναμενόμενη δεν ήταν όμως δεδομένη. Πολύ δε περισσότερο που η Moody’s εξακολουθεί να διατηρεί την Ελλάδα σε διαβάθμιση «non investment rate», ίσως όχι για πολύ ακόμα.
Όλα αυτά όμως δεν αλλάζουν την πραγματική κατάσταση του χρέους μέσα σε εντελώς νέες συνθήκες στις αγορές ομολόγων.
Μια ματιά στην ραγδαία αύξηση των αποδόσεων όλων των χωρών μελών ειδικά της Νότιας Ευρώπης – και όχι μόνο – καθιστά σαφές ότι αυτό που συμβαίνει αλλάζει πολλά πράγματα και όχι προς το καλύτερο. Και αυτό που συγκρατεί την ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των αποδόσεων στα ομόλογα της περισσότερο υπερχρεωμένης χώρας της Ευρωζώνης, ασφαλώς δεν είναι η αναβάθμιση της DBRS, ή η πιθανώς επικείμενη αναβάθμιση από την Moody’s.
Αυτό που «κρατάει» τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων χαμηλότερα από τα ιταλικά και λίγο ψηλότερα από τα ισπανικά, καθώς όλα μαζί αυξάνονται ραγδαία, είναι κάτι άλλο.
Είναι το γεγονός ότι στα μέσα Ιανουαρίου ο ΟΔΔΗΧ, ποιώντας σοφά, πρόλαβε και κάλυψε το μέγιστο των αναγκών αναχρηματοδότησης του ετήσιου δανεισμού μαζεύοντας από τις αγορές σχεδόν 5 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα είναι και το γεγονός ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του χρέους δεν είναι ανοικτό στα sell off της αγοράς, αλλά στον ESM με «σταθερό» κόστος εξυπηρέτησης μικρότερο από εκείνο της Γαλλίας (!).
Με άλλα λόγια οι αγορές «ξέρουν» ότι δεν χρειάζεται το ελληνικό δημόσιο να δανειστεί, μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες της μεγάλης αναταραχής και αβεβαιότητας, με όρους που δεν έχουν προϋπολογισθεί με ακρίβεια στον Προϋπολογισμό του 2025 αλλά και των λίγων επόμενων ετών.
Εμπρός για περισσότερο χρέος!
Παραδόξως όμως ακούσαμε τον ΥΠΟΙΚ, αλλά και άλλα στελέχη της Κυβέρνησης να χαιρετίζουν το γεγονός ότι η κα Φον Ντερ Λάϊνεν έχει δρομολογήσει την «ρήτρα διαφυγής» για τον Προϋπολογισμό όσο αφορά τον δανεισμό για εξοπλισμούς. Δηλαδή την δυνατότητα να δανεισθεί το ελληνικό δημόσιο για εξοπλισμούς πολύ περισσότερα από τα προϋπολογισθέντα χωρίς αυτό να επιβαρύνει λογιστικά την εικόνα της οικονομίας, δηλαδή επιτρέπει να μην συμπεριληφθεί στο ποσοστό χρέους έναντι του ΑΕΠ, όσο αφορά την διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και χρέους.
Όμως η αλήθεια είναι ότι, είτε υπολογίζει, είτε όχι, η κα Φον Ντερ Λάινεν τον επιπλέον δανεισμό για την διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, αυτό θα είναι επιπλέον χρέος.
Και το επιπλέον χρέος έτσι κι αλλιώς πρέπει να εξυπηρετηθεί, δηλαδή να πληρωθεί στην ώρα του.
Με απλά λόγια οι αγορές, αυτές που θα «μας» δανείσουν, θα ξαναβάλουν την Ελλάδα στην λίστα των υπερχρεωμένων που αρχίζουν και δανείζονται περισσότερα, ανεξάρτητα από το σε ποιο λογιστικό βιβλίο της Κομισιόν γράφεται ή δεν γράφεται. Και όταν ζητάς από τις αγορές να δανειστείς περισσότερο από όσα τους έχεις εξηγήσει ότι θα δανεισθείς – γιατί δεν χρειάζεσαι περισσότερα πιά – τότε αυτές ένα τρόπο ξέρουν για να σε αντιμετωπίσουν: σου ζητάνε περισσότερο τόκο.
Και συ πρέπει να δανεισθεί ακόμα περισσότερα για να εξυπηρετήσεις τον νέο μεγαλύτερο τόκο και… καλώς ήλθατε πάλι στον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης.
Αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο νομίζω ότι χαίρονται όσοι έχουν ιδρώσει για να σπάσουν τον φαύλο κύκλο του χρέους. Ειδικά αν θα πρέπει να είναι οι ίδιοι αυτοί που θα πρέπει να εξηγήσουν στις αγορές ότι χρειάζονται περισσότερα και ακριβότερα «δανεικά»…
