Στην χθεσινή (10.3.2025) συνάντηση του Eurogroup, υπήρξε ιδιαίτερη «φροντίδα», στο να μη διαρρεύσουν οι «ιδέες» που έχουν πέσει στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών για ένα συγκεκριμένο «θέμα».
Το θέμα αυτό δεν είναι άλλο από το πως οι χώρες μέλη και η Κομισιόν θα εξασφαλίσουν αυτό το επιπλέον «τρισεκατομμύριο» ευρώ, που η κα φον ντερ Λάιεν, θέλει να ξοδέψει για να προετοιμασθεί για πόλεμο (!).
Ο λόγος αυτής της «φροντίδας», έχει να κάνει με το γεγονός ότι ένα σχέδιο τέτοιας κλίμακας, έχει δύο πλευρές, αυτόν την «εξοικονόμησης» πόρων από άλλα προγράμματα και τις εθνικές «δαπάνες» και αυτόν του δανεισμού.
Για το πρώτο σκέλος όλοι ξέρουν τι σημαίνει. Σημαίνει μείωση δαπανών για υποδομές και προγράμματα συνοχής στην ΕΕ και περικοπές σε εθνικό επίπεδο δαπανών για παιδεία, υγεία, υποδομές, κ.λ.π.
Για το δεύτερο σκέλος όμως η κατάσταση είναι πιο «περίπλοκη», καθώς έχει να κάνει με τις αγορές, δηλαδή του «δανειστές» των χρηματαγορών. Και εδώ υπάρχει μία προφανής πλευρά, αλλά και μία άλλη που χρειάζεται περισσότερη προσοχή.
Η προφανής είναι ότι όταν ζητάς περισσότερα δανεικά, αυτοί που σου δανείζουν σου ζητάνε περισσότερο τόκο.
Και αυτό συμβαίνει είτε είσαι η Ελλάδα και η Ιταλία, που ακόμα χρωστάνε «τον πάπο τους…», είτε είσαι η Γερμανία, που πλήρωνε μέχρι πρότινος για να δανειστεί τον μικρότερο τόκο απ’ όλους, ακόμα και από την Κομισιόν.
Τα νούμερα πλέον έχουν χτυπήσει κόκκινο στο bund για το οποίο η δευτερογενής αγορά ζητάει μισή μονάδα (0,50%) περισσότερο μέσα σε δέκα ημέρες, από τότε που ο κ. Μέρτς ανακοίνωσε τα περιβόητα νέα για τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας με περισσότερα από 500 δις ευρώ. Και απελευθέρωση της Γερμανίας από το συνταγματικό «φρένο χρέους»…
Το ιταλικό ομόλογο (δεκαετίας) είναι ήδη στο 3,90% και κινείται σταθερά προς το 4%, με το γαλλικό να ακολουθεί σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με το ισπανικό, στην ίδια ανοδική στάση… Για το ελληνικό γράψαμε στα προηγούμενα Οικονοκλαστικά. Και το μόνο που μπορούμε να πούμε πλέον είναι ότι ευτυχώς που ο ΟΔΔΗΧ έχει μαζέψει ήδη τα περισσότερα από όσα χρειάζεται για φέτος όσο αφορά όχι μόνο την εξυπηρέτηση του χρέους αλλά και τις προεξοφλήσεις τόκων και χρεολυσίων των επόμενων 2 – 3 ετών. Ευτυχώς…
Αρκεί βέβαια η ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» δηλαδή του μη υπολογισμού χρέους που πάει για αγορές όπλων, να μη ξυπνήσει την βουλιμία δανεισμού στους αρμόδιους κυβερνητικούς κύκλους.
Η άλλη πλευρά όμως που χρειάζεται προσοχή δεν έχει να κάνει με το δημόσιο και τον προβλεπόμενο δανεισμό του, αλλά με τον ιδιωτικό τομέα.
Τι συμβαίνει εκεί; Εκεί τα πράγματα είναι αλλιώς δυστυχώς.
Όταν για παράδειγμα όπως τώρα αυξάνονται τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού δημοσίου στην δευτερογενή αγορά, δηλαδή η απόδοση του δεκαετούς έχει ξεπεράσει τα 3,63%, αν το ελληνικό δημόσιο δεν χρειάζεται να δανειστεί -όπως τώρα- δεν τρέχει … κάστανο που λένε. Μπορεί ο ΟΔΔΗΧ να κάθετε από την γωνιά του και απλώς να παρακολουθεί…
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τον ιδιωτικό τομέα. Εκεί τα επιτόκια αυξάνονται ακολουθώντας την συνολική τάση, αλλά είναι ενδιαφερόμενοι είναι υποχρεωμένοι να μπουν στην αγορά κυρίως για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους ή την επέκτασή του με επιτόκια υπερδιπλάσια εκείνων που αρχικά είχαν δανεισθεί. Και σε κάθε περίπτωση πολύ ακριβότερα από ότι θα μπορούσαν να έχουν «προβλέψει» για τις επενδύσεις τους, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήμαστε εδώ και ένα χρόνο σε περίοδο, όπου επισήμως η ΕΚΤ βρίσκεται σε φάση αποκλιμάκωσης των επιτοκίων. Μόλις προχθές τα μείωσε -ίσως και για προ-τελευταία φορά- κατά 0,25%.
Στις χρηματαγορές όμως αν πάει κάποιος να δανεισθεί το χρήμα πολύ κοστίζει ακριβότερο από ότι πριν δέκα ημέρες…
Και το ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει η ΕΚΤ γι’ αυτό;
Γιατί σε ένα περιβάλλον που η οικονομία είναι σε στασιμότητα με ενδεχόμενη επιστροφή του πληθωρισμού, το να υποχρεώνεται ο ιδιωτικός τομέας να δανεισθεί με υπερδιπλάσιο κόστος αναχρηματοδότησης, είναι απλώς η συνταγή για ύφεση…
Το παράδοξο (!) είναι ότι χθες στο Eurogroup, οι αποφάσεις των ΥΠΟΙΚ που επηρεάζουν ακριβώς αυτό το θέμα, ήταν απλά να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις να το κάνουν χειρότερο. Ίσως γι’ αυτό η «φροντίδα» τους χθες να μη διαρρεύσει «παρα έξω» το τι ακριβώς ετοιμάζονται να κάνουν…
