Συνήθως στις γιορτές και ειδικά τα Χριστούγεννα, αποφεύγουμε τις «κακές» ειδήσεις και μένουμε στις Ευχές για ένα καλύτερο αύριο.
Και είναι σωστό αυτό.
Αλλά κάποιες «εξαιρέσεις» σ’ αυτό ίσως είναι αναγκαίες, όταν τα πράγματα μπορεί να γίνουν λιγότερο «γιορτινά» την επόμενη ημέρα.
Τα Οικονοκλαστικά θα υποκύψουν σ’ αυτή την εξαίρεση σήμερα πριν ευχηθούν καλές γιορτές …
Η είδηση που ακολουθεί δεν βρήκε πολύ «χώρο» στα ΜΜΕ, αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερη κρίσιμη και σημαντική.
Μόσχα και Κίεβο κατά τις τελευταίες επίσημες δηλώσεις, καταλήγουν ότι η διακοπή της ροής φυσικού αερίου, από τους ακόμα ενεργούς αγωγούς που διασχίζουν την εμπόλεμη ζώνη, είναι οριστική από 31 Δεκεμβρίου. Οι ποσότητες που θα φτάνουν μέχρι και την 31 Δεκέμβρη στην Ευρώπη από την Ρωσία δεν είναι μικρές. Για κάποιες ευρωπαϊκές χώρες αποτελούν ακόμα και το 70% των συνολικών τους αναγκών.
Το σημαντικότερο όμως – που μας αφορά όλους – δεν είναι αυτό, αλλά ότι η διακοπή αυτή στρέφει αναγκαστικά τις χώρες αυτές μετά την 31/12 στην υπόλοιπη ελλειμματική αγορά. Και οι συνέπειες είναι γνωστές, κατακόρυφη αύξηση της τιμής τόσο του φυσικού αερίου όσο και της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από την καύση του. Με ότι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας και τον πληθωρισμό.
Ακριβώς σ’ αυτή την στιγμή συνέπεσαν οι δηλώσεις Τραμπ προς την Ευρώπη, ότι ή θα αρχίσει να αγοράζει αμερικάνικο φυσικό αέριο (ήδη το κάνει σε ποσοστό περίπου 20% των συνολικών αναγκών), παρ’ ότι ακριβότερο τρεις και τέσσερεις φορές σε σύγκριση με το ρωσικό, είτε θα υποστεί την επιβολή υψηλών δασμών στις εξαγωγές της στις ΗΠΑ.
Στο σημείο αυτό για να εκτιμηθούν οι συνέπειες αυτής της «απειλής», είναι χρήσιμη μία πληροφορία. Η ΕΚΤ σύμφωνα με τις νεότερες και επικαιροποιημένες (προς τα κάτω) εκτιμήσεις της προβλέπει συνολική αύξηση του ΑΕΠ για το 2025, περίπου 1% σε ετήσια βάση.
Στην ΕΚΤ επίσης όμως προβλέπουν με άλλη εκτίμησή της αρμόδιας γενικής διεύθυνσης, ότι η επιβολή των δασμών από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να προκαλέσει μία μείωση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κατά 1% – 1,4%. Με άλλα λόγια η εφαρμογή της νέας γραμμής στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ με τον κ. Τραμπ στην Κυβέρνηση φέρνει το 2025 την ΕΕ μπροστά στο δίλημμα ή να αυξήσει κατακόρυφα την αγορά ακριβού φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ ή να υποστεί τις συνέπειες της αύξησης των δασμών.
Με άλλα λόγια, είτε στην «Σκύλα», είτε στην «Χάρυβδη»… ενός νέου κύκλου ενεργειακής κρίσης, ανεξάρτητα από το πως στέκεται κανείς απέναντι στην ανάληψη της αμερικανικής προεδρίας από τον Τραμπ.
Το ενδιαφέρον όμως στοιχείο εδώ για να εκτιμήσει κανείς την κατάσταση από τις συνέπειες αυτών των εξελίξεων στις πραγματικές της διαστάσεις, είναι το ακόλουθο διάγραμμα που αποτυπώνει το εύρος των εκτιμώμενων ως σημαντικών χρεοκοπιών στην Ευρωζώνη το 2024.
Όπως φαίνεται με καθαρό τρόπο στο διάγραμμα αυτό, η επιδείνωση που προδικάζουν οι ενεργειακές εξελίξεις από την διακοπή της ροής των αγωγών μέσω Ουκρανίας, αφορούν σε μία οικονομία η οποία ήδη το 2024 έχει εξαντλήσει τα επίπεδα των αντοχών της, με ρυθμούς ανάλογους εκείνων του 2020 και του 2008.
Για την ακρίβεια ανάλογους εκείνων της πανδημίας και μεγαλύτερους (!) εκείνων της κρίσης του χρέους το 2008.
Τι θα ακολουθήσει; Προς το παρόν οι εκτιμήσεις δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν με τρόπο διαχειρίσιμο, αν κρίνουμε από την αμηχανία της ΕΚΤ και την ομιχλώδη ατμόσφαιρα που επικράτησε στο τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής. Ένα είναι όμως βέβαιο, ότι τίποτα καλό δεν μπορεί να προκύψει από αυτό…
Ας ελπίσουμε όμως ότι μέσα στα Χριστούγεννα θα υπάρξουν εκπλήξεις και αναπάντεχα γεγονότα, που θα ανατρέψουν αυτές τις αρνητικές βεβαιότητες. Τουλάχιστον ας το ευχηθούμε.
Καλές γιορτές λοιπόν και πριν απ’ όλα Υγεία σε όλους μας!
