Ο «κουρνιαχτός» από την ευρεία επικράτηση Τραμπ στις ΗΠΑ δεν είχε ακόμα… κατακάτσει, όταν στο περιθώριο των γεγονότων πέρασε, χωρίς πολύ θόρυβο στα ΜΜΕ, το πρώτο «όχι» στον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Και ήταν από τον ισχυρότερο άνδρα στις ΗΠΑ μετά τον Πρόεδρο. Ήταν από τον πρόεδρο της Fed, τον άνθρωπο που αφ’ ενός έχει την ευθύνη του τραπεζικού συστήματος στις ΗΠΑ και αφετέρου χειρίζεται τις τύχες του δολαρίου. Και μέσα από αυτό την νομισματική σταθερότητα σε πλανητική κλίμακα.
Το «επεισόδιο» έγινε στην συνέντευξη τύπου της Fed λίγο μετά την ανακοίνωση της αναμενόμενης μείωσης των επιτοκίων κατά 0,25%, την περασμένη Πέμπτη (7.11.2024), λίγα 24ωρα μετά την εκλογή Τραμπ.
Η δημοσιογράφος ρώτησε τον κ. Πάουελ αν θα παραιτηθεί εφ’ όσον του το ζητήσει ο Τραμπ, δεδομένου ότι πολλές φορές στην διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του ο νέος Πρόεδρος είχε κάνει σαφές ότι θέλει αλλαγές στην Fed σε πρόσωπα και πολιτικές.
Η απάντηση του Πάουελ ήταν ένα ξερό «όχι». Και όταν η δημοσιογράφος επέμεινε ρωτώντας αν παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος μπορούν νομικά να υποστηρίξουν και να απαιτήσουν την παραίτησή του, εκείνος με ένα ακόμα πιο ξερό «όχι» ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για να συμβεί κάτι τέτοιο, ούτε σε βάρος δικό του, ούτε σε βάρος των αντιπροέδρων της Fed. Γιατί «και» των αντιπροέδρων; Γιατί είναι αντιπρόεδρος της Fed αυτός που έχει την ευθύνη για τις επερχόμενες αλλαγές στο εποπτικό καθεστώς του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος…
Την αμηχανία που προκάλεσε η αντίδραση του Πάουελ, ακολούθησαν προσεκτικά σχόλια αναλυτών στα οικονομικά ΜΜΕ στις ΗΠΑ, αλλά καμία ηχηρή «απάντηση» από την πλευρά του επιτελείου του Τραμπ, ενώ όπως είναι γνωστό άρχισαν να «τρέχουν» τα ονόματα που θα στελεχώσουν την κυβερνητική του ομάδα.
Τι σημαίνει αυτή η άμεση και χωρίς προσχήματα κόντρα;
Πρώτον πρέπει να επισημάνουμε ότι όταν μιλάει η Fed, μιλάει το τραπεζικό σύστημα και κατά συνέπεια η Wall Street. Με άλλα λόγια η «επικράτεια» της Fed αφορά στην αγορά κεφαλαίων και στις χρηματαγορές τόσο των ΗΠΑ όσο και του μεγαλύτερου μέρους του πλανήτη. Η ακραία αντίφαση βέβαια εδώ είναι ότι ο πρόεδρος της Fed ορίζεται από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ με την συμφωνία του Κογκρέσου και της Βουλής. Αλλά άπαξ και ορισθεί δεν μπορεί να καθαιρεθεί από τον πρόεδρο με μία απλή παράκληση παραίτησης αν ο ίδιος δεν το επιθυμεί. Δηλαδή αν το τραπεζικό σύστημα και οι σιωπηρές δυνάμεις της χρηματαγοράς δεν το επιθυμούν. Εκτός βέβαια και αν αποδειχθεί ένοχος αδικημάτων… Να μη ξεχάσουμε να θυμίσουμε εδώ ότι ο Πάουελ είναι διορισμένος από τον Τραμπ στην πρώτη θητεία του…
Δεύτερον ο Πάουελ και η Fed είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη και διαχειρίζονται το ισχυρότερο και πλέον διαδεδομένο επενδυτικό asset ή αλλιώς «περιουσιακό στοιχείο», στον πλανήτη, τα αμερικανικά ομόλογα χρέους. Τα οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνονται σε όγκο με πρωτοφανείς ρυθμούς και όγκους, αποτελώντας κάτι περισσότερο από το 50% των συναλλαγματικών αποθεματικών πλανητικά. Και το μεγαλύτερο μέρος αυτού του όγκου μετακινείται διαρκώς μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των χρηματαγορών στις οποίες κυριαρχούν οι μεγάλες αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες όπως η JP Morgan, Goldman Sachs, Bofa, Melon, κ.λ.π. μαζί με BlackRock και ένα τεράστιο αριθμό επενδυτικών Funds.
Τρίτον η διαχείριση αυτού του asset χρέους γίνεται από την Fed με στόχο αφ’ ενός την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά και της δημοσιονομικής σταθερότητας των ΗΠΑ η οποία υποστηρίζεται από την διαρκή αύξηση του χρέους για την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων που κινούνται εδώ και δύο χρόνια σε πρωτοφανή υψηλά και μη διατηρήσιμα (κατά την Fed) επίπεδα. Το σύστημα όμως αυτό έχει αγγίζει τα όρια του αδιεξόδου όσο αφορά την διαχείρισή του, γιατί η χρηματοπιστωτική και δημοσιονομική σταθερότητα «κάθονται» πάνω σ’ αυτό το τεράστιο βουνό χρέους και κάθε μία εξ αυτών έχει απολύτως διαφορετικές ανάγκες για να εξασφαλιστεί. Για παράδειγμα το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει ανάγκη για σχετικά υψηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερη ρευστότητα, ενώ το υψηλό δημόσιο χρέος για να αναχρηματοδοτηθεί χρειάζεται χαμηλότερα επιτόκια και μικρότερη πληθωριστική ρευστότητα για την σταθεροποίηση των τιμών. Αυτή τη διελκυστίνδα επιχειρεί να διαχειριστεί τα τελευταία χρόνια τη Fed κινούμενη «επι ξυρού ακμής…» , με τον Τράμπ να έρχεται τώρα σαν ταύρος σε υαλοπωλείο να ανατρέψει τις ισορροπίες.
Πέραν αυτών θα πρέπει να ανιχνεύσει κανείς τις πολύ περισσότερο σύνθετες και μη ορατές ακόμα πτυχές αυτής της βαθύτερης σύγκρουσης που κρύβεται πίσω από αυτό το διπλό και ξερό «όχι» του κ. Πάουελ. Για να γίνει βέβαια αυτό θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε το επόμενο κύμα των εκατέρωθεν αντιδράσεων, για να μπορεί κανείς να εκτιμήσει το εύρος των συνεπειών. Οι οποίες προφανώς θα διαπεράσουν την νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης μέσα από την συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ – δολαρίου…
Και απ’ ότι φαίνεται δεν θα χρειασθεί να περιμένουμε πολύ.
