Εδώ και δύο περίπου εβδομάδες στα μεγάλα, οικονομικά κυρίως, διεθνούς εμβέλειας ΜΜΕ, υπάρχει ένα ανάγνωσμα που έχει γίνει «best seller». Δεν πρόκειται για βιβλίο, αλλά για το ερμηνευτικό «ευαγγέλιο» της οικονομικής και γεωστρατηγικής πολιτικής Τραμπ.
Στο σημείο αυτό μία μικρή παρένθεση. Επειδή η στήλη μας είναι «περίεργη», επιχείρησε να μάθει αν στο δικό μας ΥΠΕΞ ή έστω στο ΥΠΟΙΚ, το συγκεκριμένο κείμενο είναι ήδη αντικείμενο προσοχής. Δυστυχώς εκεί που ρωτήσαμε, ούτε καν είχαν υπ’ όψη για τί πράγμα ρωτάμε. Κλείνουμε την παρένθεση.
Το κείμενο στο οποίο αναφερόμαστε είναι μία μελέτη του Νοεμβρίου του 2024. Πρόκειται για μία μελέτη του νυν επικεφαλής των Οικονομικών Συμβούλων του Τραμπ. Μία θέση δηλαδή πολύ ισχυρότερη εκείνης του επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, του γνωστού ΣΟΕ στο «δικό μας» ΥΠΟΙΚ, στο οποίο είχε διέπρεψε ο σημερινός διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας επί υπουργίας Γ. Παπαντωνίου και Κώστα Σημίτη, στην διαδικασία ένταξης της Ελλάδας στο Ευρώ.
Πρόκειται λοιπόν για τον κ. Stephen Miran ο οποίος σήμερα είναι επικεφαλής του ΣΟΕ του Τραμπ και τότε, πριν δηλαδή τον καλέσει ο Τραμπ, ήταν ανώτερος στρατηγικός αναλυτής για την Hudson Bay Capital, μία σημαντική εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων (Hedge Funds κ.λ.π.).
Ο κύριος αυτός λοιπόν τον Νοέμβριο του 2024 και ενώ ετοιμαζόταν για να μπει στο επιτελείο του Τραμπ, είχε δημοσιεύσει μία Έκθεση/Μελέτη με τον τίτλο «A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System».
Η Έκθεση αυτή θα μπορούσε να είναι ο πλέον σαφής ερμηνευτικός οδηγός για όσα γίνονται μετά τις 20 Ιανουαρίου 2025 όσο αφορά στην οικονομική πολιτική Τραμπ με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Βασική ιδέα της Έκθεσης και οδηγός στην τρέχουσα πρακτική – ειδικά όπως δείχνει η εφαρμογή δασμών 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων, αλλά και η επικείμενη «τιμωρητική» απαγόρευση διακίνησης εμπορευμάτων με κινεζικά πλοία στο εισαγωγικό εμπόριο των ΗΠΑ – είναι η ακόλουθη «θέση»: «Η αβεβαιότητα σχετικά με το εάν, πότε και πόσο μεγάλοι (σ.σ. είναι οι δασμοί) αυξάνει τη διαπραγματευτική ισχύ (σ.σ. των ΗΠΑ) στο βαθμό που δημιουργεί φόβο και αμφιβολία…».
Η βασική αυτή θέση ορίζει δύο σημεία που επιτρέπουν την βέλτιστη διαχείριση αυτής της εφαρμογής.
- Το πρώτο σημείο είναι ότι οι δασμοί πρέπει «να είναι σταδιακοί και ότι οι όροι αυτής της εξέλιξης να παραμένουν σαφείς». Αυτό εκτιμάται ως ιδιαίτερα σημαντικό γιατί η πολεμική των δασμών προκαλεί αναπόφευκτα αναταραχή στις χρηματαγορές και η σταδιακή εφαρμογή όπως και η κατά το δυνατόν σαφήνεια των όρων μπορεί να περιορίσει την «μεταβλητότητα» στις αγορές. Κυρίως όμως γιατί έτσι αυξάνει τα περιθώρια προσαρμογής και «εξαναγκασμού των χωρών, που πλήττονται, σε συνεργασία…».
- Το δεύτερο σημείο που απορρέει από την στρατηγική αυτή σύμφωνα με την μελέτη του κ. Miren είναι ότι το επίπεδο των δασμών και οι κατ’ ακολουθίαν πολιτικές αποφάσεις των εμπορικών εταίρων είναι αξεδιάλυτες και απόλυτα συναρτημένες καθώς «…η εθνική ασφάλεια και το εμπόριο είναι αδιαχώριστα…».
Όλα αυτά βέβαια έχουν μία βάση και αυτή είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ με ένα γιγάντιο ΑΕΠ του οποίου το 70% βασίζεται στην καταναλωτική δαπάνη, ήταν και παραμένει ένα προνομιακό πεδίο εμπορίου και εξαγωγών, για κάθε εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ.
Και εδώ πλέον έρχονται αμέσως στο προσκήνιο δύο ονόματα, της Ευρώπης και της Κίνας.
Η στρατηγική αυτή σύμφωνα με τον κ. Miren καταλήγει στο ότι όσο περισσότερο ευθυγραμμίζεται μια χώρα, στις απαιτήσεις που συνοδεύουν την εφαρμογή των δασμών (όσον αφορά δηλαδή τις στρατιωτικές δαπάνες, την εξωτερική πολιτική ή το άνοιγμα στις αμερικανικές εταιρείες), τόσο θα μειώνονται οι δασμοί. Μας θυμίζει τίποτα αυτό;
Στο σημείο αυτό υπάρχει και το σημείο «κλειδί» που δεν διαφέρει καθόλου από τα σημεία στρατηγικής της κυβέρνησης Μπάιντεν και είναι αυτό που εξηγεί την μέχρι στιγμής διαλλακτικότητα Τραμπ έναντι της Ρωσίας και του Πούτιν. Ο κ. Miren υποστηρίζει ότι «η μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία των ΗΠΑ είναι η Κίνα…». Ίσως αυτή η φράση θα μπορούσε να είναι ο υπότιτλος της Έκθεσης αλλά ο συγγραφέας της δεν το θεώρησε χρήσιμο.
Κατά συνέπεια η επόμενη φάση, μετά την διευθέτηση της υπόθεσης στην Ουκρανίας, με το ξεφόρτωμα της ευθύνης και του σχετικού κόστους στην Ε.Ε., το βασικό κριτήριο όσο αφορά την «προθυμία συνεργασίας» με τις ΗΠΑ των εμπορικών εταίρων της είναι η επιβολή δασμών κατά της Κίνας η οποία αξιολογείται ως «πολύ μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία και την εθνική ασφάλεια από τη Ρωσία…».
Με απλά λόγια: ο πόλεμος δασμών που έχει ξεκινήσει δεν είναι μία «πρόχειρη» και μη υπολογισμένη τακτική ενός «αλαφροΐσκιωτου» επιχειρηματία, αλλά μία συνολική στρατηγική με αρχή μέση και τέλος.
Η αρχή αφορά αυτό που ζούμε «τώρα» και το «τέλος», εμπορικό ή «θερμό» είναι μπροστά μας και δυστυχώς αφορά τον… ορατό ορίζοντα.
Βέβαια για να εξελιχθεί υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον η «διαδικασία» αυτή, που έχει καταγραφεί ως σχεδιασμός στρατηγικής από τον κ. Miren πριν καν ξαναμπεί ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο, θα χρειασθεί να ενεργοποιηθεί το ισχυρότερο όπλο που διαθέτουν οι ΗΠΑ σ’ αυτόν τον «πόλεμο», δηλαδή το δολάριο.
Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να εμπλακεί και η Fed, κάτι για το οποίο ακόμα δεν έχει δώσει σημάδια ο κ. Πάουελ.
Τώρα θα πει κανείς και τι δουλειά έχει με όλα αυτά η λέξη «Πειραιάς» στον τίτλο του σημερινού σημειώματος;
Προφανώς και έχει αν σκεφτεί κανείς ότι το λιμάνι του Πειραιά εξυπηρετεί βασικά την COSCO…
