Οι ανακοινώσεις έγιναν, το σοκ ήταν κάτι περισσότερο από το αναμενόμενο και οι «αριθμοί» που περιγράφουν τους δασμούς του Τραμπ προς κάθε κατεύθυνση, άρχισαν να δείχνουν τι μπορούν να κάνουν.
Κατ’ αρχήν οι αριθμοί. Δασμός προς όλους και όλα 10%. Από εκεί και πέρα αρχίζουν οι διακεκριμένες στοχεύσεις.
Πρώτη η Κίνα με 34% το οποίο πρέπει να αυξηθεί κατά το 20% που είχε ήδη προηγηθεί, άρα συνολικά 54% δασμοί στα εισαγόμενα προϊόντα από το «εργοστάσιο» του πλανήτη. Δηλαδή 54% σε προϊόντα και υπηρεσίες ειδών λαϊκής κατανάλωσης και ανταλλακτικά ή εξαρτήματα για κάθε σχεδόν εργαλείο που κυκλοφορεί ή κατασκευάζεται στις ΗΠΑ.
Στην συνέχεια η Ευρωπαϊκή Ένωση με δασμούς 20% σε όλα τα προϊόντα (αυτοκίνητα, μηχανήματα, πετροχημικά, υπηρεσίες, αγροτικά προϊόντα, τρόφιμα, ποτά, κ.λ.π.).
Η Ιαπωνία, ο μεγαλύτερος αγοραστής χρέους των ΗΠΑ τιμωρείται με 24%, αλλά και η Ταϊβάν το «δυτικό» αγκάθι στα πλευρά της Κίνας πρώτος παραγωγός και εξαγωγός ηλεκτρικών μικροτσίπ, θα υποστεί δασμούς 32%, ενώ η Ινδία υποψήφιος αντικαταστάτης της Κίνας σε φθηνές εξαγωγές στις ΗΠΑ θα υποστεί δασμούς 26%.
Όλοι οι υπόλοιποι και ειδικά όσοι είναι στην αμερικανική ήπειρο, βόρεια (Καναδάς) και νότια (Μεξικό) μένουν με τους δασμούς που είχαν ανακοινωθεί.
Οι βασικές συνέπειες
Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει τρία «άμεσα» πράγματα για τις ΗΠΑ.
Το πρώτο και σημαντικότερο έχει ήδη αρχίσει να καταγράφεται ως αποτέλεσμα με τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων (δεκαετές) να αγγίζουν πλέον το 4% έναντι του 4,6% που ήταν πριν από 10 – 11 εβδομάδες. Με δεδομένο ότι το τρέχον εξάμηνο το αμερικανικό δημόσιο έχει να αναχρηματοδοτήσει χρέος που αγγίζει τα 7 τρις. Δολ η «εξοικονόμιση» μισής μονάδας – που μπορεί να αυξηθεί μέσα στον Απρίλιο αν η τάση παραμείνει – ισοδυναμεί με μερικές εκατοντάδες δις δολ. Αυτό σημαίνει μία ισοδύναμη μείωση για το δημόσιο έλλειμμα. Το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους το 2025 ξεπερνά τα 700 δις δολ.
Δεύτερον σημαίνει ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές θα υποστούν μία αύξηση της φορολόγησης της καταναλωτικής τους δαπάνης μέσω των δασμών, αντίστοιχης με την τερατώδη μνημονιακή αύξηση του ΦΠΑ της Ελλάδας (που παραμένει στο 24%), κοντά στο 20 – 25% για όλα τα προϊόντα λαϊκής κατανάλωσης και μάλιστα άμεσα.
Το τρίτο είναι ότι η αύξηση των τιμών σε τόσο γενικευμένη κλίμακα, όπως όλοι οι οικονομολόγοι εκτιμούν, οδηγεί σε επαναφορά των πληθωριστικών τάσεων. Γεγονός, που όπως είναι γνωστό, διευκολύνει πάντα την πλευρά του δημοσίου όσο αφορά το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος εις βάρος των δανειστών…
Με άλλα λόγια, η σοκαριστική αυτή κίνηση όσο αφορά τους δασμούς, ξεφορτώνει μέρος τους κόστους εξυπηρέτησης του χρέους στο εξωτερικό, στους αγοραστές αμερικανικού χρέους και στο εσωτερικό στους Αμερικάνους, μειώνοντας ισόποσα το τρομακτικό – για τρίτο συνεχόμενο έτος – δημόσιο έλλειμμα της τάξης του 7% του ΑΕΠ.
Και ταυτόχρονα λόγω των αυξανόμενων πληθωριστικών τάσεων, μειώνει σιωπηρά το κόστος εργασίας μέσω της μείωσης αγοραστικής δύναμης των αμοιβών.
Η άλλη πλευρά του λόφου
Βέβαια μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν εξαιρετικά μονόπλευρη, γιατί ασφαλώς δεν ήταν μόνο αυτό, οι δασμοί που εξαγγέλθηκαν χθες.
Ένα πρώτο στοιχείο που μπορεί να διακρίνει κανείς είναι ότι τίποτα από τους εν λόγω δασμούς δεν «θίγει» ή έστω δεν επιβαρύνει τις ήδη υπάρχουσες κυρώσεις προς την Ρωσία.
Αντίθετα στοχοποιεί δυσανάλογα την Κίνα η οποία αφ’ ενός βλέπει τα προϊόντα της να ακριβαίνουν 54% στην αμερικανική αγορά, με το ποσοστό αυτό να μετατρέπεται σε (έμμεσο φορολογικό) έσοδο για το αμερικανικό δημόσιο.
Πρέπει να επισημάνουμε εδώ ότι τα κινεζικά προϊόντα, πέραν των αυτοκινήτων, είχαν πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι – και λόγω της βελτίωσης της ποιότητάς τους – σχεδόν κάθε παραγωγικής βιομηχανικής διαδικασίας στις ΗΠΑ.
Ξεκαθαρίζει επίσης ότι είναι μακράν ο διακριτός στόχος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής περισσότερο από κάθε άλλον. Προφανώς στο πεδίο αυτό συγκεντρώνεται η αιχμή της δυναμικής της «κίνησης» που έγινε χθες από την Ουάσιγκτον.
Το δεύτερο στοιχείο που παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό είναι ότι το περιβόητο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο ήταν και μέχρι σήμερα παραμένει η βασική «πηγή» τροφοδοσίας και χρηματοδότησης από το εξωτερικό, της χρηματιστηριακής άνθησης της Wall Street, αλλά και της αγοράς αμερικανικού χρέους.
Το ερώτημα λοιπόν είναι τι θα συμβεί αν αυτό «απορροφηθεί» από τις εμπορικές ρήξεις που θα ακολουθήσουν της κήρυξης του δασμολογικού πολέμου την 2α Απριλίου 2025;
Προφανώς το ερώτημα αυτό δεν είναι άγνωστο στους κ. Σκοτ Μπέσεντ και Στέφεν Μίραν, που ηγούνται της οικονομικής πολιτικής Τραμπ. Και είναι αδύνατο να μην έχουν προετοιμασθεί με άλλες «κινήσεις» για να αντιμετωπίσουν τις προφανείς συνέπειες. Άλλωστε πριν καν να ξεσπάσει ο δασμολογικός Αρμαγεδδών η Wall Street και οι Magnificent Seven έχουν ήδη υποστεί βίαιη «καταστολή» των τιμών των μετοχών.
Οπότε θα ήταν λογικό να περιμένουμε ότι το σήριαλ που νομίζουμε ότι «κορυφώθηκε» χθες με τις εξαγγελίες των δασμών, θα έχει και νέες ενδιαφέρουσες… στιγμές στο άμεσο μέλλον, μέσα στο 2025. Και σίγουρα πριν από το καλοκαίρι.
Θα ήταν ίσως ριψοκίνδυνο, αλλά όχι «τρελό», να πούμε ότι πρέπει να περιμένουμε αυτές τις κινήσεις να έρθουν από την πλευρά της Fed και του ΔΝΤ στο νομισματικό πεδίο.
