Το «βάλε, βγάλε και ξαναβάλε» του Τραμπ με τους δασμούς, σε εχθρούς και φίλους, ανεξάρτητα από το πόσο έχει κοστίσει και πόσο θα κοστίσει ακόμα σε «εχθρούς και φίλους» της Ουάσιγκτον, έχει καταφέρει ένα πράγμα στα σίγουρα: έχει προκαλέσει μία πρωτοφανή αβεβαιότητα στις χρηματαγορές. Και όταν συμβαίνει αυτό οι αντιδράσεις των αγορών είναι σαν εκείνες του «σκύλου του Παυλώφ», αναστολή ή ακύρωση επενδυτικών σχεδίων, μαζική στροφή σε ασφαλή assets και προπαντός στροφή στην εξασφάλιση της «ρευστότητας».
Τρία παραδείγματα είναι ενδεικτικά αυτής της ισχυρής και κυρίαρχης πλέον τάσης που μπορεί να την διαπιστώσει κανείς σχεδόν οριζόντια σε όλες τις αγορές.
Το ένα έχει ονοματεπώνυμο, Warren Buffet. Πουλάει μετοχές και μετακινείται στην ασφάλεια της ρευστότητας εδώ και μήνες, σε επίπεδα πρωτοφανή (και τεράστια κέρδη).
Το δεύτερο παράδειγμα είναι η «παγωμάρα» που έχει πέσει κατά γενική ομολογία στις εκδόσεις χρέους (ομολόγων) υψηλής απόδοσης, τα κοινώς λεγόμενα «σκουπιδο-ομόλογα». Και όσοι είναι παγιδευμένοι σ’ αυτά ζητάνε τώρα ασφάλιστρα κινδύνου που δεν μπορούν να πάρουν.
Τρίτο παράδειγμα ο χρυσός, ο οποίος για να μη ξαναλέμε τα… χιλιοειπωμένα, σύμφωνα με τους αναλυτές που μέχρι το φθινόπωρο «έβλεπαν» τιμές για το 2025 στα 2800 δολάρια, σήμερα έχει ξεπεράσει τα 3250 και τον βλέπουν να τρέχει για τα 4000 δολάρια…
Αυτή είναι η «εικόνα», η γενική εικόνα που περιγράφεται σύμφωνα με αξιόπιστους αναλυτές το Bloomberg, με μία λέξη: «αβεβαιότητα»…
Ας έρθουμε τώρα στα δικά μας. Εδώ στην Ελλάδα με τρία μνημόνια στην πλάτη και ένα ΦΠΑ που τσακίζει κόκαλα μέχρι και σήμερα που μιλάμε, το δημόσιο Ταμείο διαχειρίζεται ένα χρέος τεράστιο μεν, αλλά αναδιαρθρωμένο με τρόπο που θα το ήθελε και ο Τραμπ για τις ΗΠΑ -π.χ. με ένα 100ετές ομόλογο- αφού η εξυπηρέτησή του, αφ’ ενός είναι εξαιρετικά χαμηλότοκη για την συγκυρία και αφ’ ετέρου πολύ χαμηλή σε σχέση με το ΑΕΠ. Και επιπλέον έχει στην άκρη ένα «μαξιλάρι» τεραστίων διαστάσεων (40 – 42 δισ. ευρώ) «γεμάτο», όχι με… πούπουλα αλλά με κάτι ακόμα καλύτερο, με «ρευστότητα».
Δηλαδή αυτό που όλοι τρέχουν σαν τα αποκεφαλισμένα κοτόπουλα να εξασφαλίσουν μέσα σε ένα κόσμο που δεν ξέρεις τι σε περιμένει την επόμενη ημέρα…
Και το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι τι κάνεις με αυτόν τον «θησαυρό»;
Η αλήθεια είναι ότι το ΥΠΟΙΚ με όσους υπουργούς έχουν περάσει από εκεί, ευτυχώς «άφησε» τον ΟΔΔΗΧ να διαχειρισθεί αυτό τον «θησαυρό» εξαιρετικά αποτελεσματικά.
Ο ΟΔΔΗΧ κινήθηκε με στόχο αφ’ ενός την μείωση του χρέους σαν ποσοστό του ΑΕΠ και αφ’ ετέρου εκμεταλλεύτηκε όλα τα «ασφάλιστρα» που συνοδεύουν το χρέος για να μειώσει το μέσο κόστος εξυπηρέτησής του. Και να μη ξεχνάμε ότι στο μεταξύ ο ΟΔΔΗΧ εγγυήθηκε και για τις Τράπεζες προκειμένου να ξεφορτωθούν τα «κόκκινα δάνεια». Πράγμα που επέτρεψε στην συνέχεια να ξεμπλοκάρει η αναβάθμιση από τους Οίκους Αξιολόγησης για το investment grade, τόσο του δημόσιου χρέους όσο και των τραπεζών.
Δεν ήταν λίγοι βέβαια εκείνοι που σιγοψιθύριζαν ότι κακώς κρατάει τόσο μεγάλο «μαξιλάρι» το ΥΠΟΙΚ και ότι πρέπει να επισπευσθεί η ονομαστική μείωση του χρέους μέσω της χρήσης του μαξιλαριού, κ.λ.π.
Οι εξελίξεις απέδειξαν ότι η παροιμία «κάλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε» ήταν και παραμένει πολύ σοφή…
Μέχρι σήμερα ο σχεδιασμός που έχει παρουσιασθεί από τον ΟΔΔΗΧ στα τέλη του 2024 τηρείτε ευλαβικά με σημαντικά αποτελέσματα, όπως έδειξε και η σχετικά πρόσφατη αναβάθμιση της Moody’s.
Η κατάσταση όμως ασφαλώς έχει ανατραπεί, ειδικά μετά την 2α Απριλίου.
Και αυτή η ανατροπή έχει «πετύχει» τον ΟΔΔΗΧ, δηλαδή το ελληνικό δημόσιο με ένα «παγκάρι» τεράστιο για την συγκυρία, τύπου Warren Buffet (βλέπε Newsit 31/3 «Ο Warren Buffet και ο ΟΔΔΗΧ μαζεύουν «ρευστό» και περιμένουν, ίσως όχι για πολύ ακόμα»).
Έχει έρθει μήπως η ώρα να ακούσουμε «νέα» από τον ΟΔΔΗΧ ή θα πρέπει να περιμένουμε ακόμα, για παράδειγμα μέχρι τα τέλη Ιούνη;
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραδεχθούμε ότι είτε έτσι, είτε αλλιώς – και εδώ δεν ξεχνάμε ότι οι τράπεζες έχουν ακόμα «ευαισθησίες» στους ισολογισμούς τους – το «μαξιλάρι» αυτή την στιγμή είναι ότι πολυτιμότερο υπάρχει στον δημόσιο «κουμπαρά».
Και κατά συνέπεια το πως θα χρησιμοποιηθεί από δω και πέρα θα είναι καθοριστικό τόσο για το δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό (τραπεζικό) τομέα. Και δεν θα πρέπει να το «αγγίξουν» πολιτικές σκοπιμότητες οιουδήποτε είδους. Ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσουν να αφήνουν τον ΟΔΔΗΧ να κάνει την δουλειά του όπως έχει αποδείξει ότι ξέρει να κάνει μέχρι σήμερα.
