Ο «σεισμός» έγινε, τα ποσοστά ζημιών με την μορφή της ποσόστωσης των δασμών, έχουν γίνει συγκεκριμένα πλέον για κάθε χώρα.
Και το χρηματιστήριο «βόγκηξε» τόσο δυνατά, που δεν κοιτάξαμε ποιος την ίδια στιγμή χαμογελούσε… πλατιά.
Στα Οικονοκλαστικά επιμένουμε από τις αρχές Φεβρουαρίου ότι το μείζον ζήτημα για τις ΗΠΑ και την κυβέρνηση Τραμπ 2.0 είναι το ανεξέλεγκτο πλέον δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.
Η στρατηγική επιλογή για το πως αυτό θα «ελεγχθεί» και κυρίως από ποιους θα επιχειρηθεί να πληρωθεί ήταν (από την Α θητεία Τραμπ) το μείζον ζήτημα. Και παραμένει.
Οι επιλογές που διακομματικά συζητούνται σε οικονομικό επίπεδο ανεξαρτήτως κομματικής ταυτότητας μεταξύ των οικονομικών στελεχών και οικονομολόγων, ήταν τα τελευταία 2 – 3 χρόνια ιδιαίτερα μετά τον Covid, ζήτημα «υπερκομματικού» προβληματισμού με ανοικτές όλες τις απαντήσεις. Στο μεταξύ όμως το δημόσιο έλλειμμα στις ΗΠΑ ταξίδευε σταθερά μεταξύ 7% και 8% του ΑΕΠ.
Αλλά «προτιμούσαμε» όλοι να μιλάμε για την αμερικανική ανάπτυξη (δηλαδή την αναπτυξιακή φούσκα) που αυτό το έλλειμμα συντηρούσε και όχι για την αποσάθρωση της βάσης πάνω στην οποία η περιβόητη ανάπτυξη στις ΗΠΑ βαφτιζόταν «αμερικανική ιδιαιτερότητα».
Το «σχέδιο» και οι επιλογές
Το πλήρωμα του χρόνου έφερε στη Κυβέρνηση Τραμπ το δίδυμο των κ.κ. Μπέσεντ και Μίραν.
Το δίδυμο του οποίου την στρατηγική οικονομική επιλογή έχει αναλάβει να παρουσιάσει επί σκηνής ο κ. Τραμπ. Αυτή η επιλογή, όπως έχουμε επισημάνει – ίσως κουραστικά για ορισμένους αναγνώστες μας – αρκετές φορές από τις αρχές του χρόνου είναι η ακόλουθη:
- Πρωταρχικός στόχος η σημαντική μείωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων ώστε να γίνει δυνατή η όσο το δυνατόν μείωση του κόστους αναχρηματοδότησης του χρέους, καθώς μέσα στο τρέχον εξάμηνο πρέπει να «πουληθεί» νέο χρέος για να πληρωθεί παλιό ύψους 7 τρισ. δολάρια που κατά βάση είχε εκδοθεί με επιτόκια της τάξης 2% – 2,5%. Όταν ξεκίνησε η εφαρμογή αυτής της «επιλογής» από το επιτελείο Τραμπ οι αποδόσεις των αμερικανικών δεκαετών ομολόγων ξεπερνούσαν το 4,6%, δηλαδή υπερδιπλάσιο εκείνου με το οποίο είχε εκδοθεί το χρέος που πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί σήμερα. Χθες βράδυ στην δευτερογενή αγορά ομολόγων οι αποδόσεις του αμερικανικού δεκαετούς είχαν «πέσει» στο 3,99% για πρώτη φορά εδώ και… καιρό. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό αυτό το κόστος αναχρηματοδότησης του χρέους. Γιατί; Γιατί ήδη το ετήσιο κόστος αναχρηματοδότησης δηλαδή οι τόκοι που πρέπει να πληρωθούν σε ένα χρόνο για το δημόσιο χρέος αγγίζουν το ένα τρις δολάρια δηλαδή αποτελούν το 1/3 του συνολικού δημόσιου ελλείμματος… Καμία οικονομία δεν μπορεί να μείνει σ’ αυτό το επίπεδο χωρίς να χρεοκοπήσει. (Ρωτήστε τον ελληνικό ΟΔΔΗΧ να σας εξηγήσει…).
- Η ενίσχυση των τιμών των ομολόγων και έτσι η μείωση των αποδόσεών τους θα μπορούσε να συμβεί μόνο με μία βίαιη εισβολή κεφαλαίων στην αγορά αυτή. Και αυτό γινόταν εδώ και 10 εβδομάδες, αλλά ιδιαίτερα από προχθές με την ανακοίνωση των δασμών αυτό έγινε με ένα ακόμα πιο βίαιο τρόπο. Μαζική έξοδος από την Wall Street και μαζική εισβολή στο «καταφύγιο» των κρατικών ομολόγων. Κάποιοι αναγνώστες ρωτάνε, μα θέλει ο Τραμπ να καταστρέψει τους φίλους του τους κεφαλαιούχους και τους επικεφαλείς των Magnificent Seven; Προφανώς όχι. Έχετε δει όμως κανέναν εξ αυτών να φωνάζει στον Τραμπ, μα τι κάνεις επιτέλους; Όχι, γιατί όλοι όσοι «έπρεπε» έχουν αρχίσει από τα τέλη του 2024 να προετοιμάζονται σε συνεργασία με τον Τραμπ γι’ αυτό. Τι κάνουν; Κάνουν αυτό που έχει αρχίσει να κάνει από τα μέσα του 2024 ο Warren Buffet, «ξεφορτώνονται» σιωπηρά μετοχές και «φορτώνονται» με κρατικό χρέος και ρευστότητα περιμένοντας το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα με τεράστια αποθέματα ρευστότητας. Αυτό δηλαδή που άρχισε από τον Ιανουάριο και γνώρισε στιγμές δόξης την Πέμπτη στα διεθνή χρηματιστήρια… Πρόκειται δηλαδή για μία απίθανης κλίμακας μεταφορά κεφαλαίων και εισοδημάτων τόσο εσωτερικό της αμερικάνικης οικονομίας και χρηματαγοράς, όσο και από το εξωτερικό προς το εσωτερικό της αμερικάνικης χρηματαγοράς.
- Βέβαια αυτό έχει τις παρενέργειές του καθώς σπρώχνει ταυτόχρονα με βία – λόγω των δασμών – τις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών προς τα πάνω στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Και ταυτόχρονα εξασθενεί το δολάριο, δηλαδή βελτιώνει την εξαγωγιμότητα των αμερικάνικων προϊόντων έναντι των ανταγωνιστών και ιδιαίτερα στις κρίσιμες αγορές της ενέργειας και των οπλικών συστημάτων (ναι αυτά που θέλει τώρα να παράγει στην Ευρώπη η Φον Ντερ Λάιεν. Κάπου εδώ στις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ρωσία χαμογελάνε…). Αυτός ο συνδυασμός όμως δημιουργεί παράλληλα προϋποθέσεις ύφεσης στο εσωτερικό των ΗΠΑ, πράγμα που δεν φαίνεται να στεναχωρεί (προς το παρόν) το επιτελείο Τραμπ. Και αυτό γιατί, αφ’ ενός ενισχύει περαιτέρω τις τιμές των αμερικανικών ομολόγων εις βάρος τους εισοδήματος των Αμερικάνων (πληθωρισμός και μείωση της πραγματικής αγοραστικής δύναμης) και αφ’ εταίρου ανοίγει τον δρόμο για την «νομιμοποίηση» μίας επιστροφή – αναγκαστικής – της Fed σε πολιτικές νομισματικής «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) με οποιαδήποτε νέα ή παλιά μορφή αυτή επιλέξει να την τρέξει.
Και κάπου εδώ βέβαια αρχίζουν να «καινούργια» προβλήματα επιβίωσης του Ευρώ…
Αλλά αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο αυτής της ιστορίας που κανείς ακόμα δεν γνωρίζει το αν και πως θα τελειώσει…
