Η ακολουθία της «δασμο-λογίας» Τραμπ δεν λέει να σταματήσει. Δασμοί πάνε … κι έρχονται.
Ειδικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση όμως και την Ευρωζώνη ειδικά, οι συνέπειες και οι στόχοι αυτής της πολιτικής έχουν μία πολύ μεγάλη και σημαντική ιδιαιτερότητα, γιατί «χτυπάνε» σε τρία διαφορετικά επίπεδα ταυτόχρονα.
Ας πάρουμε κατ’ αρχήν την χθεσινή (9.2.2025) προαγγελία για γενικευμένους οριζόντιους δασμούς 25% για χάλυβα και αλουμίνιο. Η πρώτη παρατήρηση που πρέπει να κάνει κανείς – πέραν εκείνης του «πότε» αυτοί οι δασμοί θα εφαρμοσθούν – είναι ποιους θίγουν στην ΕΕ. Γιατί δεν παράγουν και δεν εξάγουν χάλυβα και αλουμίνιο όλες οι χώρες της Ευρωζώνης στις ΗΠΑ.
Κατά συνέπεια όταν μιλάμε για οριζόντιους δασμούς σε κάποιο προϊόν, ή υπηρεσία, δεν μιλάμε για συνέπειες σε όλες τις οικονομίες με τον ίδιο τρόπο. Η Ελλάδα σ’ αυτό το «κομμάτι» παρεμπιπτόντως είναι από τις οικονομίες που «θίγονται», αλλά αυτό θα πρέπει να το αξιολογήσει κανείς όταν έρθει η ώρα να ενεργοποιηθεί η χθεσινή εξαγγελία…
Το αξιοσημείωτο όμως εδώ δεν είναι μόνο οι «οριζόντιοι» δασμοί που ασφαλώς αφορούν κατά το είδος τους με διαφορετικό τρόπο την κάθε χώρα/οικονομία. Το αξιοσημείωτο είναι η «κουλτούρα» με την οποία ορίζονται αυτοί απέναντι στις οικονομίες της Ευρώπης.
Από την πρώτη θητεία του Τραμπ και πολύ περισσότερο με την θητεία Τράμπ 2.0, η «διαπραγμάτευση» απέναντι στην Ευρώπη για το επιτελείο Τραμπ είναι μία «διαδικασία που αφορά την κάθε χώρα ξεχωριστά» και όχι την Ευρωζώνη για ενιαία οικονομική ζώνη. Με άλλα λόγια όταν θα έρθει η στιγμή για να αρχίσει η «διαπραγμάτευση» με την Ευρώπη, η Ουάσιγκτον απέναντί της επιδιώκει να έχει την κάθε χώρα ξεχωριστά αποδυναμώνοντας τον ήδη αδύναμο έως αόρατο ρόλο των Βρυξελλών και ειδικά της Κομισιόν.
Η «τύχη» της Φον ντερ Λάιεν
Το θέμα δεν είναι «άγνωστο» στην Βρυξέλλες και ειδικά στην κα Φον Ντερ Λάιεν, η οποία αυτό τον καιρό προσπαθεί να ξανακερδίσει ηδη χαμένο έδαφος, στο εσωτερικό της Ευρωζώνης. Και αυτό γιατί «κατηγορείται» από αυτές τις πλευρές που εξ αρχής δεν την θεωρούσαν ικανή για να ηγηθεί στην Κομισιόν, ότι είναι «πολύ λίγη» για να συσπειρώσει δυνάμεις απέναντι στην επερχόμενη αναμέτρηση με την Ουάσιγκτον και τον Τραμπ που έχει δείξει να μην την υπολογίζει σαν συνομιλητή.
Άλλωστε καθώς έρχεται η … ώρα της Ευρώπης για να ανοίξει η κουβέντα με τον Τραμπ, η Ουάσιγκτον φροντίζει ολοένα και περισσότερο να περιθωριοποιεί την Ευρωζώνη σε κάθε μεγάλο ζήτημα που την αφορά, είτε στις εξελίξεις στην Μέση Ανατολή, είτε πολύ περισσότερο στην υπόθεση του πολέμου στην Ουκρανία. Στο μεταξύ αυξάνεται η εξάρτηση της ευρωζώνης από το ακριβό εισαγόμενο made in USA LNG χωρίς η κα Φον Ντερ Λάιεν να είναι σε θέση να κάνει το παραμικρό. Και με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη -μαζί και στην Αθήνα- να ασφυκτιούν δημοσιονομικά καθώς το φυσικό αέριο αρχίζει να συναγωνίζεται σε ανοδική τάση τον … χρυσό.
Να το πούμε διαφορετικά, η πολιτική «δασμών» Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη, πέραν της εμπορικής πίεσης που ασκεί, τροφοδοτεί και πυροδοτεί όλες τις θεμελιακές οικονομικές και πολιτικές αντιφάσεις που αμφισβητούν την ικανότητα της Ε.Ε. να συνεχίσει να είναι και – να προσπαθεί – να φαίνεται σαν Ενωμένη Ευρώπη…
Υπάρχει βέβαια και ένας τρίτος στόχος που κατά μία έννοια είναι προφανής και συνακόλουθος των άλλων δύο, το Ευρώ. Η συναλλαγματική εξάρτηση του Ευρώ από το Δολάριο, είναι τόσο παλιά όσο και εκείνη της «ανοικοδόμησης» της Ευρώπης μετά τον πόλεμο αλλά και της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ το 1989 – 91.
Η δημιουργία της «ανεξάρτητης» ΕΚΤ ασφαλώς ενίσχυσε την επίφαση ενός νομίσματος που σιωπηρά φιλοδοξούσε να … ανταγωνιστεί το δολάριο. Ιδιαίτερα αυτό έγινε φανερό καθώς μετά το 1989 ο προς Ανατολάς «ζωτικός χώρος» που προέκυψε, έθρεψε φιλοδοξίες για τον γαλλογερμανικό άξονα. Αυτές οι προσδοκίες δέχθηκαν το πρώτο σημαντικό πλήγμα… επαναφοράς στην «πραγματικότητα», με την κρίση χρέους 2008 – 2012.
Έκτοτε βοηθούσης και της πανδημίας η ΕΚΤ ουδέποτε κατάφερε να κόψει τον ομφάλιο λώρο της νομισματικής πολιτικής/εξάρτησης από την Fed.
Σήμερα με την επαναφορά Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι ΗΠΑ «επιστρέφουν» βιαίως στην πολιτική «το δολάριό μας, το πρόβλημά σας…» (βλέπε Οικονοκλαστικά (3.2.2025): Τι κρύβουν οι «δασμοί» του Τραμπ, γιατί το πρόβλημα «όλων» λέγεται δολάριο και ποιος ο ρόλος μιας νέας «Συμφωνίας Plaza»). Και μάλιστα χωρίς να ενδιαφέρονται για να κρατήσουν τα «προσχήματα» που συγκρατούσαν επι Μπάιντεν την «ενωμένη Δύση» απέναντι σε Ρωσία, Κίνα, Ιράν…
Σ’ αυτό το παιχνίδι ασφαλώς το ευρώ, είναι ο αδύναμος κρίκος καθώς πίσω του δεν έχει «μία οικονομία» να το στηρίζει. Έχει… 27 διαφορετικές οικονομίες, με διαφορετικά και αλληλοσυγκρουόμενα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και ένα θησαυροφυλάκιο συναλλαγματικών αποθεματικών πλημμυρισμένο από αμερικάνικο χρέος (δολάρια). Είναι δηλαδή ένα νόμισμα «εξαρτημένο» από το δολάριο και με μία ΕΚΤ δεν έχει τα «εργαλεία» και τις καταστατικές ευθύνες για να λειτουργήσει πάνω και πέρα από αυτά… Και για να το ξαναπούμε για πολλοστή φορά εδώ, η «αλήθεια» αυτή κραυγάζει πίσω από την τρελή τιμολόγηση της «χρυσής λίρας» από την ΤτΕ σε ευρώ. Αισίως έχει ξεπεράσει τα 744 Ευρώ και ταξιδεύει με ταχύτητα για τα 800 ευρώ.
Πόσο την τιμολογούσε μόλις πριν έξι μήνες; Μόλις 612 ευρώ…
