Τα τελευταία 24ωρα τα ευρωπαϊκά ομόλογα γνωρίζουν ένα σκληρό ξεπούλημα στις αγορές, σε σημείο που ακόμα και το ΑΑΑ γερμανικό δεκαετές να «βλέπει» από κοντά το… 3%. Τι πραγματικά συμβαίνει;
Οι πρώτες ερμηνείες κάνουν λόγο – δικαιολογημένα – για αιτίες που σχετίζονται με τις αναπάντεχες (;) αποφάσεις των δύο κομμάτων που πρόκειται να σχηματίσουν κυβέρνηση (CSU και SPD), για μία τεράστια αύξηση του γερμανικού και κατ’ ακολουθίαν, του ευρωπαϊκού χρέους, με στόχο τις «αμυντικές» δαπάνες.
Όπως ανέφερε και χθες η στήλη μας, η Ε.Ε. ετοιμάζεται για μία χωρίς προηγούμενο και πέραν των περιορισμών του Συμφώνου Σταθερότητας, αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών.
Πως θα χρηματοδοτηθεί αυτή; Το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες συμφωνούν ότι αυτό θα γίνει με νέο χρέος.
Οι αγορές αυτόματα αντέδρασαν – έτσι ερμηνεύεται κατά γενική ομολογία – αυξάνοντας βίαια τις αποδόσεις των ομολόγων, δηλαδή τον τόκο εξυπηρέτησης και αναχρηματοδότησης του χρέους στην Ευρώπη.
Μέχρι εδώ, λίγο πολύ όλα είναι μάλλον αναμενόμενα.
Είναι όμως μόνο αυτό; Με άλλα λόγια φταίει μόνο ότι ο κ. Μέρτς και η Φονντερ Λάινεν είπαν όσα είπαν για τις αμυντικές δαπάνες προκειμένου το χρέος να γίνει σε χρόνο dt ακριβότερο για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις; Ή συμβαίνει και κάτι άλλο;
Τα δάνεια στην Ουκρανία
Τα Οικονοκλαστικά, στην βάση κάποιας ενημέρωσης από ορισμένες ευρωπαϊκές πηγές αλλά και κάποια – ελάχιστα – διεθνή οικονομικά ΜΜΕ έχουν θέσει εδώ και καιρό στο τραπέζι και ένα άλλο λόγο. Ένα λόγο που ειδικά τις τελευταίες ημέρες, ειδικά μετά το «ταξίδι» του Ζελένκσι στην Ουάσιγκτον, αποκτά επιπλέον άμεση επικαιρότητα.
Ποιος είναι αυτός ο λόγος; Δεν είναι άλλος από το χρέος των περίπου 240 – 260 δισ. δολαρίων με τα οποία έχουν τροφοδοτήσει οι ευρωπαϊκές χώρες και οι ΗΠΑ τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Όπως είναι γνωστό το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού είναι δάνεια και ελάχιστο είναι δωρεάν βοήθεια. Τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας και οι διαδικασίες για το πως θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν δημιουργήσει προϋποθέσεις εγγύησης αποπληρωμής του χρέους προς τις ΗΠΑ και έχουν αφήσει έκθετους τους ευρωπαίους δανειστές της Ουκρανίας.
Με απλά λόγια, αν η Ουάσιγκτον φαίνεται να εξασφαλίζει τις εγγυήσεις για την αποπληρωμή των δανείων της με σπάνιες γαίες και δικαιώματα στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και ενέργειας από την Ουκρανία, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Ε.Ε. η οποία μένει με το «χαρτί» στα χέρια… Και τα κεφάλαια προς «επιστροφή» είναι πολλά, ξεπερνούν τα 120 δισ. ευρώ.
Και όχι μόνο αυτό. Στην χθεσινή Σύνοδο Κορυφής παρά την μη συμφωνία της Ε.Ε. σαν τέτοια (λόγω του βέτο από την Ουκρανία), οι 26 χώρες μέλη κατ’ αρχήν, συμφώνησαν να συνεχίσουν την δανειακή βοήθεια προς την Ουκρανία προκειμένου να δείξουν στις αγορές ότι ως χώρες δανειστές θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την «επένδυσή» τους στο ουκρανορωσικό μέτωπο…
Όταν αποχωρεί ο «επενδυτής»
Για τις αγορές όμως αυτό δεν είναι εγγύηση, πολύ περισσότερο που ο ένας, ο μεγαλύτερος των «επενδυτών» σ’ αυτό το πόλεμο, οι ΗΠΑ, φαίνεται να αποσύρεται από την «επένδυση», αποσύροντας μάλιστα και τα κεφάλαιά του με πολλαπλάσιο κέρδος (!). Αυτό σημαίνει ότι μία «ανακωχή» ή πολύ περισσότερο μία «ειρήνη» στον πόλεμο αυτό με τους όρους Τραμπ, απειλεί να αφήσει την Ευρωζώνη χωρίς αντισυμβαλλόμενο για την αποπληρωμή αυτών των δανείων.
Αυτά για τις αγορές δεν είναι «καλά νέα», αντίθετα είναι πολύ άσχημα νέα για τον «δανειστή».
Και είναι ακόμα περισσότερο αιτίες ανησυχίας γιατί από την 1.1.2025, η ΕΚΤ έχει επίσης αποσυρθεί από το «πεδίο» ως εγγυητής της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων, αφού έχει σταματήσει τα προγράμματα APP, PEPP και TLTROs. Αυτά δηλαδή με τα οποία στήριζε με τον δικό της ισολογισμό τόσο τις τιμές των κρατικών ομολόγων όσο και τους ισολογισμούς των τραπεζών που είχαν «φορτωθεί» αυτά τα ομόλογα.
Με απλά λόγια η απόσυρση των ΗΠΑ από την Ουκρανία και η αντανακλαστική αντίδραση «υιοθέτησης» του κόστους αυτής της… επένδυσης από την Ευρωζώνη και ειδικά από την Γερμανία, αφήνει ένα κενό, δηλαδή ρίσκο, που οι αγορές, για να το καλύψουν, ζητούν πολλαπλάσιο τόκο από τους ευρωπαίους. Ή έστω κάποιον εγγυητή.
Για να «αλλάξει» αυτό πρέπει η ΕΚΤ να διαψεύσει ότι είχε πει και ότι έχει αρχίσει ήδη να κάνει μέχρι σήμερα και να ξαναμπεί στο παιχνίδι της νομισματικής χρηματοδότησης (χαλάρωσης).
Θα το κάνει αυτό μόλις 2 μήνες και 6 ημέρες μετά την έναρξη εφαρμογής της ακριβώς αντίθετης πολιτικής;
Αν το κάνει, ανεξάρτητα από το πως θα υποχρεωθεί να το «εξηγήσει» και πόσο πειστική θα καταφέρει να είναι, θα σημαίνει ότι η κατάσταση στην Ευρωζώνη είναι πολύ πιο σοβαρά επικίνδυνη, πολύ περισσότερο από αυτή που μας λένε στις Βρυξέλλες και την Φρανκφούρτη…
