Μετά το κραχ της Δευτέρας (5.8.2024) και το αναμενόμενο rebound effect στα χρηματιστήρια, αναμφίβολα οποιαδήποτε προσπάθεια πρόβλεψης του τι θα ακολουθήσει μέσα στον καυτό Αύγουστο, θα πρέπει να συνυπολογίσει «υποθέσεις» και προσδοκίες, σχετικές με την αντίδραση των κεντρικών τραπεζών (Fed και ΕΚΤ), αλλά και της κυβερνήσεων ΗΠΑ και Ιαπωνίας.
Όπως είχε επισημάνει το χθεσινό σημείωμα στα Οικονοκλαστικά είναι «Σειρά της Fed και ΕΚΤ να δείξουν τι θέλουν και αν μπορούν» να παρέμβουν μέσα σ’ αυτό το νομισματικό και χρηματοπιστωτικό χάος της υπερ-μόχλευσης στις χρηματαγορές του πλανήτη.
Είναι αλήθεια ότι αυτό που λειτούργησε σαν πυροκροτητής στον…χαμό που έγινε Παρασκευή (2.8.2024) και Δευτέρα (5.8.2024), για να εξαερωθούν 6,4 τρισ. δολάρια μέσα σε λίγα 24ωρα από τις κεφαλαιοποιήσεις των εισηγμένων εταιρειών, ξεκίνησε από την Ιαπωνία. Και χτύπησε στην καρδιά των αρνητικών «προσδοκιών» για επερχόμενη ύφεση στις ΗΠΑ.
Τι έγινε στην Ιαπωνία; Όπως εξηγήθηκε χθες στα Οικονοκλαστικά, η αύξηση των επιτοκίων οδήγησε σε κατακόρυφη ανατίμηση του γιέν και αυτό προκάλεσε ένα χωρίς προηγούμενο «ρήγμα» στην για πολλά χρόνια τεράστια ροή των κεφαλαίων μέσω του φθηνού δανεισμού στην Ιαπωνία, σε αγορές αμερικανικών assets (το λεγόμενο carry trade), βασικά κρατικού χρέους, αλλά και μετοχών κυρίως υψηλής τεχνολογίας στην Wall Street.
Αλλά γιατί η Ιαπωνία …πυροβόλησε έτσι, μετά από 16 χρόνια αρνητικών επιτοκίων, παρά το γεγονός ότι όλοι γνώριζαν τι σημαίνει να χτυπηθεί αυτός ο ομφάλιος λώρος μεταφοράς στις αμερικάνικες χρηματιστηριακές αγορές;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι κρίσιμη γιατί αποκαλύπτει ότι ο …πυροκροτητής είναι ακόμα εν ενεργεία.
Η οικονομία της Ιαπωνίας αναγκάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια -δύο φορές μέχρι τις 31.7.2024- επειδή η κατάρρευση του γιεν (είχε πέσει ακόμα και στα 161 γιεν ανά δολάριο) απείλησε άμεσα πλέον να προκαλέσει ανεξέλεγκτες αυξήσεις τιμών… Η Ιαπωνία είναι η χώρα που μετά την κίνηση των ΗΠΑ το 1981 να προχωρήσουν στην ακραία αύξηση των επιτοκίων για την αναχαίτιση του πληθωρισμού της δεκαετίας του ’70, είχε υιοθετήσει την νομισματική πολιτική σαν κεντρικό άξονα οικονομικής επιβίωσης.
Από τότε μέχρι σήμερα, αυτό το «όριο» εσωτερίκευσης των νομισματικών πολιτικών (για τέσσερις δεκαετίες και με την μεσολάβηση της συμφωνίας στο Plaza το 1985) έχει εν τω μεταξύ αποκαλυφθεί στην οικονομία της, οδηγώντας την στην απόφαση αναστροφής της πλέον μακράς διάρκειας εφαρμογής της γραμμής της νομισματικής χαλάρωσης στην ιστορία του καπιταλισμού.
Αυτή η αναστροφή ούτε έχει τελειώσει στις 31.7.2024, ούτε έχει εξαντληθεί, καθώς η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας και η κυβέρνηση πρέπει σήμερα και εν όψη μιας επερχόμενης ύφεσης στις ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αυτού του …μυθικού αριθμού που εκφράζει το γιαπωνέζικο δημόσιο χρέος που ξεπερνάει το 250% του ΑΕΠ της χώρας.
Ο τρομακτικής έκτασης ιδιωτικός δανεισμός, από το μέχρι πρότινος φθηνό (μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια) και υποτιμημένο γιέν για την αγορά υπερτιμημένων αμερικανικών assets, έχει φέρει την γιαπωνέζικη οικονομία μπροστά σε ένα πληθωριστικό τσουνάμι, που η πρόσφατη ανατίμηση του γιέν, ενώ ενεργοποιεί τεράστιας κλίμακας margin calls σπάζοντας την ροή του carry trade, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν επαρκεί να τον αναχαιτίσει…
Ορισμένοι επώνυμοι αναλυτές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ιαπωνία, επιμένουν ότι ανεξάρτητα από το πως θα αντιδράσουν τις επόμενες ημέρες οι αγορές, μόνο μία από κοινού «δράση» εξισορρόπησης της Fed και της BoJ, θα μπορούσε να δημιουργήσει προσδοκίες εκτόνωσης της πίεσης, τόσο στις αγορές συναλλάγματος όσο και στις χρηματαγορές. Αλλά αυτή την φορά η «εξισορρόπηση» πρέπει να συμπεριλάβει στις επιπτώσεις που έχει ήδη αρχίσει να ξεδιπλώνει στις αγορές η εκτίμηση ότι η επερχόμενη ύφεση στις ΗΠΑ είναι αναπόφευκτη.
Γιατί; Γιατί απλά μέχρι σήμερα αυτή η ανάπτυξη …φαινόμενο στις ΗΠΑ με 2,2% – 2,5%, δεν είναι άλλο παρά το προϊόν μιας χωρίς προηγούμενο στις τελευταίες δεκαετίες, επεκτατική δημοσιονομική πολιτική από την κυβέρνηση Μπάιντεν που τροφοδοτείται με ένα τεράστιο έλλειμμα της τάξης του 8% του ΑΕΠ. Και το οποίο είναι αδύνατο να συνεχίσει να χρηματοδοτείται με τους ίδιους ρυθμούς μέσω της έκδοσης χρέους… Και αυτό οι αγορές το γνωρίζουν, όπως γνωρίζουν και ότι η κυβέρνηση του Τόκιο δεν μπορεί να κάνει στροφή στην νομισματική της πολιτική.
Με άλλα λόγια, ανεξάρτητα από το αν στο Τόκιο το χρηματιστήριο επανάκαμψε και ανέβηκε 10% χθες Τρίτη (6.8.2024), οι όροι για ένα χωρίς προηγούμενο χρηματιστηριακό «ξεφούσκωμα» παραμένουν εδώ, τόσο στην Νέα Υόρκη και το Τόκιο, όσο και στην Φρανκφούρτη ή το Λονδίνο…
