Αφήνεις τα χρήματά σου στην τράπεζα, σε μία προθεσμιακή κατάθεση; Τα αποσύρεις; Και τι τα κάνεις; Παίρνεις δάνειο τώρα ή καλό είναι να περιμένεις ακόμα;
Σε μία οικονομία, όπου το οικογενειακό ή και το ατομικό εισόδημα, «αιμορραγεί» σταθερά από την απώλεια της αγοραστικής του δύναμης και την ταυτόχρονη αφαίμαξη της άμεσης και κυρίως έμμεσης φορολογίας (24% ΦΠΑ !!!), ενώ την ίδια στιγμή το «αποκούμπι» κάποιας μικρής αποταμίευσης – κατάλοιπο από το παρελθόν – υποφέρει από την ίδια… αρρώστια, τα παραπάνω ερωτήματα αποτελούν πλέον καθημερινό βάσανο. Και οι απαντήσεις δεν φαίνονται εύκολες.
Παρ’ όλα αυτά κάποια σημάδια στον ορίζοντα της ταραγμένης διεθνώς, κατά συνέπεια και στο εσωτερικό, κατάστασης, δείχνουν λίγο πολύ προς τα πού διαμορφώνονται οι τάσεις, που πρέπει να προσέξει ο μικρομεσαίος αποταμιευτής/καταθέτης και ο υποψήφιος δανειολήπτης. Όπως και ο «δέσμιος» των πολυποίκιλων «ρυθμίσεων» των κόκκινων δανείων.
Το πρώτο σημείο στον ορίζοντα έχει να κάνει με τον «τροχονόμο» των επιτοκίων στην Ευρώπη, την ΕΚΤ και την νομισματική πολιτική της. Εδώ το ερώτημα έχει να κάνει με το αν η πολιτική της ΕΚΤ που μέχρι τώρα έχει δώσει επτά (7) μειώσεις επιτοκίων, σε λιγότερο από 10 μήνες, θα συνεχίσει την ίδια κατεύθυνση, ή θα σταματήσει να μειώνει το κόστος δανεισμού σε Ευρώ και ταυτόχρονα τις αποδόσεις (επιτόκια) των καταθέσεων.
Η απάντηση στο ερώτημα συγκλίνει τόσο για εξωτερικούς όσο και για εσωτερικούς λόγους στο ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια ίσως με διαφορετικό ρυθμό από ότι το έχει κάνει μέχρι σήμερα.
Οι εξωτερικοί λόγοι έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι η διαρκής διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου έχει «ακριβύνει» πολύ το Ευρώ, με κάποιους αναλυτές να αμφισβητούν το αν η ΕΚΤ έχει τις δυνάμεις να εμποδίσει αποτελεσματικά αυτή την τάση να ισχυροποιηθεί. Σε κάθε περίπτωση αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια της ΕΚΤ για περαιτέρω μείωσης των επιτοκίων, προκειμένου να συγκρατηθεί η ανατίμηση του ευρώ είναι μονόδρομος.
Ο δεύτερος σοβαρός λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι η ευρω-οικονομία σε ένα περιβάλλον συρρίκνωσης των πληθωριστικών πιέσεων έχει μπει στο μονοπάτι, είτε της στασιμότητας, είτε της ύφεσης (Γερμανία), γεγονός που αυξάνει τις πιέσεις στην ΕΚΤ να μειώσει το κόστος δανεισμού.
Κάτι που μέχρι τις 31.12.2024 μπορούσε να κάνει και με τα προγράμματα εξαγοράς κρατικού χρέους (APP, PEPP) αλλά τα οποία έχουν πλέον διακοπεί.
Αυτοί οι λόγοι, για μία σχετικά βέβαιη πρόβλεψη συνέχισης της τάσης μείωσης των επιτοκίων, με την σειρά τους σημαίνουν ότι οι καταθέσεις στις τράπεζες, είτε όψεως, είτε προθεσμιακές, που έχουν ήδη γίνει ασύμφορες, θα γίνουν ακόμα περισσότερο αποτρεπτικές για την αποταμίευση. Και αυτό γιατί τα πραγματικά επιτόκια (αποπληθωρισμένα) που δίνουν οι τράπεζες οδηγούν σε περαιτέρω απώλεια πραγματικής αξίας για τους καταθέτες/αποταμιευτές.
Στην ίδια τάση, προς τα κάτω, αλλά προφανώς με πολύ πιο αργούς ρυθμούς κινείται και το κόστος δανεισμού για τους υποψήφιους δανειολήπτες, αλλά και τους ήδη δανειολήπτες που είχαν εμπιστευθεί τα μεταβλητά επιτόκια.
Με την διαφορά ότι οι όροι παροχής δανείων έχουν γίνει τόσο αυστηροί στο τραπεζικό σύστημα που ακόμα και αν μπορεί να τους διασφαλίσει κανείς, πρέπει να έχει πολύ καλό και μακροπρόθεσμα συμφέροντα λόγο, για να αναλάβει τις σχετικές δεσμεύσεις και να ζητήσει δάνειο από την τράπεζα…
Που μας πάει όλο αυτό;
Για μεν την αποταμίευση του μικρο-καταθέτη, όχι και πολύ μακριά από εκεί που είναι σήμερα…
Οι αφανείς αλλά πραγματικές απώλειες, σε πραγματικούς όρους, θα συνεχισθούν μένοντας στους καταθετικούς λογαριασμούς. Η αναζήτηση κάποιας απόδοσης με σχετική ασφάλεια, θα οδηγήσει αναγκαστικά μετακινήσεις προς «λύσεις» τοποθέτησης που συνδέονται με κρατικά ομόλογα, μέσης και μακράς διάρκειας. Κι αυτό γιατί τα έντοκα γραμμάτια μέσα σε ένα περίπου χρόνο έχουν γίνει κυριολεκτικά ισοδύναμο με το «ρευστό», αφού οι αποδόσεις τους έχουν μειωθεί κατά 50% και θα συνεχίσουν να μειώνονται κατά πως πάει ακόμα περισσότερο…
Για τους υποψήφιους δανειολήπτες, έτσι κι αλλιώς οι σοβαροί λόγοι για να πάρει κανείς δάνειο από τράπεζα, όπως για παράδειγμα η αγορά κατοικίας, παραμένουν αποτρεπτικοί, τόσο λόγο των τιμών των διαμερισμάτων και των κατοικιών. Αλλά και για τον λόγο ότι τα επιτόκια των δανείων αναγκαστικά θα συνεχίσουν – λίγο μεν – να μειώνονται ακολουθώντας την τάση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Κάπως έτσι φαίνεται να διαμορφώνεται ο ορατός ορίζοντας για καταθέτες και δανειολήπτες, μικρομεσαίας κλίμακας…
– Κάθε αναφορά σε χρηματιστηριακή «απάντηση» στα προηγούμενα ερωτήματα, ήταν και παραμένει εκτός του ορίζοντα της στήλης «Οικονοκλαστικά».
