Η τελευταία τιμή που έδιναν τα χρηματιστήρια για την ουγκιά χρυσού το Σαββατοκύριακο και πριν ανοίξουν οι αγορές σήμερα, ήταν 2610 δολάρια (!).
Η Τράπεζα της Ελλάδος στο δικό της «τιμολόγιο» έδινε τιμή πώλησης της χρυσής λίρας Αγγλίας στα 628 ευρώ (!).
Αν κοιτάξει κανείς «πίσω» ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι αδύνατο να συναντήσει ανάλογη κατάσταση στις διεθνείς αγορές που συσχετίζουν τα ισχυρά νομίσματα, δηλαδή το δολάριο και κατά δεύτερο λόγο το ευρώ, με τέτοιες εκπληκτικές ή καλύτερα εκρηκτικές ισοτιμίες.
Για να υπάρξει ένα μέτρο σύγκρισης αρκεί να πούμε ότι η ουγκιά χρυσού που μέχρι τις 15 Αυγούστου 1971 «κόστιζε» 35 δολάρια και τα επόμενα χρόνια αυξήθηκε κατακόρυφα, με πολλά ενδιάμεσα σκαμπανεβάσματα σε συνάρτηση πάντα με τον πληθωρισμό και το ύψος των επιτοκίων, στις αρχές του 2008, δηλαδή την χρονιά που κατέληξε με την κατάρρευση της Lehman Brothers, κόστιζε «μόλις» 900 δολάρια.
Σήμερα, ή για να ήμαστε περισσότερο ακριβείς, στο κλείσιμο των αγορών την Παρασκευή «κόστιζε» 2610 δολάρια (!), δηλαδή έχει σχεδόν τριπλασιαστεί.
Το εντυπωσιακό είναι ότι στα τελευταία χρόνια της ακραίας αυξητικής του πορείας, η διαμόρφωση της τιμής του χρυσού σε δολάρια, έχει σπάσει κάθε συσχετισμό με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
Η αυξητική του τάση συνεχιζόταν και συνεχίζεται είτε ο πληθωρισμός είναι υψηλός είτε…, πέφτει. Η δολαριακή του τιμή αυξάνεται σχεδόν σταθερά με ξαφνικά ανοδικά άλματα, είτε τα επιτόκια είναι χαμηλά, είτε αυξάνονται, είτε και αν ξανά – μειώνονται…
Το μόνο που μένει σταθερό, είναι η λιγότερο ή περισσότερο ταχεία ανοδική τιμολόγισή του, σε δολάρια και κατά δεύτερο λόγο σε ευρώ.
Το ακόμα πιο «αξιοπερίεργο» είναι ότι αυτή η ανοδική τάση συνεχίζεται, είτε με μεγαλύτερες, είτε με μικρότερες αγορές από τις κεντρικές τράπεζες, οποίες εδώ και πάνω από μία πενταετία αγοράζουν χρυσό σε φυσική μορφή, ιδιαίτερα στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες, ειδικά αυτές των BRICS.
Στο σημείο αυτό βέβαια είναι αναγκαίο να παρατηρήσουμε ότι την χρονική περίοδο που αυξάνονταν οι αγορές κεντρικών τραπεζών υπήρχε μία σχεδόν συστηματική έξοδος επενδύσεων από ETF Χρυσού, χωρίς όμως να «φανεί» αυτό με σαφή τρόπο στην αποτύπωση της τιμής του φυσικού χρυσού.
Και μία υπενθύμιση. Η τιμή του χρυσού δεν διαμορφώνεται ελεύθερα στις διεθνείς αγορές αλλά στο χρηματιστήριο του Λονδίνου και στην νέα Υόρκη από τις πέντε μεγαλύτερες τράπεζες που διαχειρίζονται αυτή την αγορά. Πράγμα που σημαίνει – δεδομένης της σταθερής στάσης των κεντρικών τραπεζών του G-7 για συγκράτηση των μεταβολών στην τιμή του χρυσού – ότι η πραγματική «τιμή» του χρυσού σε φυσική μορφή στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται, είναι σε πολύ υψηλότερη τιμή, από αυτή της χρηματιστηριακής τιμολόγησης.
Με αυτά τα «δεδομένα, αυτό που έχει έρθει στην επιφάνεια με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο, είναι ότι στην εξίσωση χρυσός – νόμισμα (δηλαδή δολάριο), μιας και δεν αλλάζει η αξία του χρυσού, αυτό που αλλάζει και μάλιστα ραγδαία, είναι η «αξία» του νομίσματος με το οποίο «μετριέται» η αξία του χρυσού.
Με απλά λόγια όσο υποτιμάται το νόμισμα, τόσο περισσότερη ποσότητα από αυτό χρειάζεται για να εκφραστεί η αξία του χρυσού.
Αυτό το είδαμε να συμβαίνει και το 1971 όταν με απόφαση των ΗΠΑ ακυρώθηκε η Συμφωνία του Μπρέτον Γουντς που προέβλεπε σταθερή ανταλλαξιμότητα χρυσού – δολαρίου (1 ουγκιά ίσον 35 δολάρια). Έκτοτε η πραγματική αξία του νομίσματος άρχισε να διολισθαίνει και να σκαμπανεβάζει, αλλά πάντα καθοδικά σαν γενική τάση, ανάλογα με το πόσο ψηλά αυξάνονταν τα επιτόκια από τις Κεντρικές Τράπεζες. Κάπως έτσι άλλωστε «γεννήθηκε» στις αρχές της δεκαετίας του 80 το πλέον ασφαλές και ευπώλητο επενδυτικό asset του πλανήτη, το αμερικανικό δεκαετές ομόλογο…
Το ερώτημα βέβαια δεν αφορά καθ’ εαυτή την τιμή του χρυσού, αλλά διαμέσου αυτής, την αποτύπωση της πραγματικής «τιμής» του νομίσματος, ήτοι του δολαρίου στην βάση του οποίου συνομολογούνται και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Εδώ η κατάσταση που διαμορφώνεται δείχνει την κατεύθυνση, ή καλύτερα την τάση, που η βαθύτερη συλλογική «λογική» των αγορών αποτυπώνει στην εξέλιξη της τιμής του χρυσού.
Με δεδομένη την τρομακτική και πρωτοφανή εξέλιξη του χρέους στις ΗΠΑ – αλλά και στην Ευρωζώνη – σε συνάρτηση με τις δραματικές συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού, των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και της εγχώριας πολιτικής κρίσης, η αναστροφή της πορείας των ελλειμμάτων και της κάλυψής τους επιβάλει χωρίς άλλη επιλογή, δύο κατευθύνσεις πολιτικής.
Οι Κεντρικές Τράπεζες, τόσο η Fed κατά κύριο λόγο, όσο και η ΕΚΤ κατά συνέπεια, είναι υποχρεωμένες να κρατήσουν τα επιτόκια σε ενα επίπεδο που να επιτρέπει στις κυβερνήσεις να μπορούν να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη τους και να καλύπτουν τα ελλείμματα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Παράλληλα είναι υποχρεωμένες να διαχειρίζονται τις συνέπειες αυτής της πολιτικής στην διολίσθηση των νομισμάτων τους, αλλά και στις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών.
Λίγο πολύ μοιάζει με την προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου μέσα από ένα συνδυασμό δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής που η μία στηρίζει και αναιρεί ταυτόχρονα τις επιπτώσεις της άλλης και όλα αυτά σε ένα ασταθές πολιτικό περιβάλλον…
Αυτή η αστάθεια και η διαρκής νομισματική διολίσθηση καταγράφεται με τον πλέον «θορυβώδη» και εντυπωσιακό τρόπο στην εξέλιξη των τιμών του χρυσού.
Και αυτό είναι κάτι που δεν φαίνεται να έχει «τέλος» στον ορατό ορίζοντα, αν λάβει κανείς υπόψη τις διαθέσιμες πολιτικές των κεντρικών τραπεζών.
