Στην τελευταία συνάντηση του Eurogroup στις Βρυξέλλες, ένα φαινομενικά αδιάφορο – για τα ελληνικά ενδιαφέροντα – θέμα είχε μία «εξέλιξη».
Έγινε από πλευράς του ιρλανδού επικεφαλής του Eurogroup μία δήλωση για την υιοθέτηση ενός «οδικού άξονα» για την περιβόητη ενοποίηση των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών.
Σύμφωνα με την δήλωσή του υιοθετήθηκε η δρομολόγηση μιας διαδικασίας για την ευρύτερη κινητοποίηση κεφαλαίων μέσω της αγοράς των τιτλοποιήσεων και την σταδιακή κατάργηση των εμποδίων, για την κίνηση κεφαλαίων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια η υιοθέτηση ενός κοινού κανονιστικού πλαισίου.
Η αλήθεια είναι ότι με τόσα που συμβαίνουν στον κόσμο και στην Ευρωζώνη, η δήλωση αυτή, όχι άδικα, δεν κέρδισε και πολύ την προσοχή των ΜΜΕ.
Όμως τα φαινόμενα απατούν.
Εάν η δήλωση αυτή, συνοδεύεται από συγκριμένες προγραμματισμένες πράξεις, ίσως είναι η σημαντικότερη από όσες έχουμε ακούσει τελευταία.
Για να…εντυπωσιάσουμε λιγάκι θα πούμε στο σημείο αυτό – όχι άδικα πάντως – ότι η δήλωση αυτή αφορά στην Ελλάδα περισσότερο από κάθε τι άλλο που αποφασίσθηκε στο τελευταίο Eurogroup. Συγκεκριμένα η απόφαση αυτή έχει στην βάση της ένα είδος γενικευμένης εφαρμογής του συστήματος «Ηρακλής» που εφαρμόσθηκε πειραματικά, αλλά με επιτυχία στην Ελλάδα.
Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα με την σειρά τους για να εξηγήσουμε περι τίνος πρόκειται.
Όπως έχει αναφερθεί επανειλημμένα στα Οικονοκλαστικά τα επόμενα χρόνια η Ευρωζώνη εισέρχεται σε μία περίοδο συρρίκνωσης της διαθέσιμότητας κεφαλαίων.
Συγκεκριμένα το πλέον ισχυρό εργαλείο χρηματοδότησης που ενεργοποιήθηκε τελευταία μετά την πανδημία, το NGEU, που το ξέρουμε με την μορφή του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 750 περίπου δις ευρώ, ολοκληρώνεται και «κλείνει» το 2027.
Ταυτόχρονα την ίδια περίοδο, δηλαδή από το 2024 και μετά, έχει δρομολογηθεί η μείωση του ισολογισμού της ΕΚΤ, ήτοι η απόσυρση τρισεκατομμυρίων που έχουν διοχετευθεί στο σύστημα μέσω του APP, PEPP και TLTROs.
Και στις δύο περιπτώσεις, τόσο το δημοσιονομικό όσο και το νομισματικό εργαλείο χρηματοδότησης της Ε.Ε., δρομολογεί την «αφαίρεση» από τις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές τεράστιων όγκων ρευστότητας, οι οποίοι όμως στο μεταξύ έχουν «μοχλευθεί» δεκάδες φορές μέσω των αγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι «ζημιές» που φυσιολογικά θα πρέπει να προκληθούν από αυτή την «από-επένδυση» δεν έχουν το προηγούμενό τους στην διάρκεια ζωής του Ευρώ.
Η μετατροπή του νερού… σε οίνο
Η «ιδέα» λοιπόν είναι να γίνει στην Ευρώπη αυτό που πειραματικά «παίχθηκε» στην Ελλάδα με τον «Ηρακλή», ήτοι η μετατροπή της ζημιάς σε διαπραγματεύσιμα assets, σε μία «νέα» αγορά κεφαλαίων η οποία όμως για να έχει δυνατότητα ύπαρξης πρέπει να αποκτήσει έκταση και βάθος.
Ήτοι να αποκτήσει ευρωπαϊκές διαστάσεις μέσω της ενοποίησης των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών και χρηματαγορών.
Το εργαλείο για την μετατροπή του νερού (του χρέους) σε …οίνο, δηλαδή διαπραγματεύσιμα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, assets, είναι η τιτλοποίησή τους.
Τιτλοποίηση δανείων κάθε είδους, τιτλοποίηση κάθε είδους υποχρεώσεων, που θα μπορούν να κινούνται ως διαπραγματεύσιμα στοιχεία και χρηματοδοτικά εργαλεία, σε μία ενιαία αγορά.
Ακριβώς δηλαδή ότι έγινε μα τα «κόκκινα» και «κίτρινα» δάνεια στην Ελλάδα, που αποτελούσαν κατά γενική ομολογία την «χειρότερη» από κάθε άποψη «πρώτη ύλη» για τιτλοποίηση.
Αλλά που παρ’ όλα αυτά αποδείχθηκε μία διαδικασία η οποία μόνο μέσω του «Ηρακλή» έγινε δυνατό να «τρέξει», αντικαθιστώντας στην θέση των «ζημιών» στους ισολογισμούς των τραπεζών διαπραγματεύσιμα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία εξυγίαναν… τους ισολογισμούς ενός τραπεζικού συστήματος, που ήταν αδύνατο να λειτουργήσει μέχρι τότε σαν τέτοιο.
Με άλλα λόγια η Ευρωζώνη σχεδιάζει να μετατρέψει την «κόπρο του Αυγεία» που θα προκύψει από την τεράστιας κλίμακας «απομόχλευση» κεφαλαίων που έχει ήδη ξεκινήσει, αλλά θα πάρει άλλες διαστάσεις μετά το 2027, σε μία «πηγή» κεφαλαίων κατά το ελληνικό «πείραμα»…
Η ιδέα του «Ηρακλή» λοιπόν είναι αυτή που περιέγραψε ο κ. Ντόναχιου με αδιάφορα κατά τα άλλα για μας λόγια προχθές στο Eurogroup.
Βέβαια είναι άλλο πράγμα να δρομολογήσεις ένα πείραμα σε συνθήκες «εργαστηρίου» όπως έγινε με την Ελλάδα και με τον Σόιμπλε να κρατάει τον «βούρδουλα» πάνω από το κεφάλι σου. Και άλλες οι συνθήκες για να το εφαρμόσεις σε μία ενιαία εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά, αλλά με τεράστια ακόμα εμπόδια ανάμεσα στις εθνικές κεφαλαιαγορές…
Η ιδέα πάντως αυτή είναι.
Και κατά πως ακούμε, κάποιοι που κουβαλάνε αυτή την «πείρα» πάνω τους και την δουλεύουν εδώ και μερικές δεκαετίες συμμετέχουν ήδη στην όλη συζήτηση και διαδικασία…
