Η σύμπτωση (χρονική) της συνέντευξης Τράμπ και του Συμβουλίου της ΕΚΤ, αν και ασφαλώς δεν ήταν σχεδιασμένη, μπορεί να πει κανείς ότι βοηθά να αντιληφθεί κανείς το νέο περιβάλλον στο οποίο οι κεντρικοί τραπεζίτες της ΕΕ καλούνται να πάρουν τις αποφάσεις τους για το ευρώ.
Η κα Λαγκάρντ με μία λογική πρωτοφανούς αγνωστικισμού και αμηχανίας, δήλωσε χθες (18.7.2024) ότι όλα είναι ανοικτά για τον Σεπτέμβριο όσο αφορά την μείωση των επιτοκίων, χωρίς αυτή την φορά να δώσει ούτε το παραμικρό σημάδι για το ποιος είναι ο βασικότερος παράγοντας (τα περιβόητα «δεδομένα»), που θα κρίνει τις νέες αποφάσεις.
Όλα είναι ανοικτά. Με άλλα λόγια όχι μόνο αυτή την στιγμή δεν αλλάζουμε τίποτα, αλλά πολύ περισσότερο δεν ξέρουμε ούτε το πότε ούτε το πόσο θα αλλάξουμε και στο μέλλον (από τον Σεπτέμβριο).
Από την άλλη ο κατά τα φαινόμενα επικείμενος νικητής των αμερικάνικων εκλογών Τράμπ -ο Μπάιντεν επιμένει να μην αποσύρεται από υποψήφιος- σε μία μακρά και διεξοδική συνέντευξή του στο Bloomberg επαναβεβαίωσε ότι ο βασικός του στόχος «για να δουλέψει» η παραγωγική μηχανή των ΗΠΑ, είναι το φθηνότερο δολάριο.
Με άλλα λόγια αρκετά μας πουλήστε εσείς οι …ξένοι, καιρός να είναι να σταματήσουμε να αγοράζουμε και να σας πουλήσουμε μείς (και όχι μόνο φυσικό αέριο και πετρέλαιο). Γιατί μέχρι σήμερα εδώ και δεκαετίες (κυρίως μετά το ’81) οι ΗΠΑ πουλάνε διεθνώς κατά βάση «χρέος» (αμερικάνικα κρατικά ομόλογα) και εισάγουν με αυτά που εισπράττουν πουλώντας χρέος, προϊόντα και υπηρεσίες. Και όλες αυτές οι συναλλαγές γίνονται με το «αξιόπιστο» δολάριο.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι το δολάριο αυτή την στιγμή πραγματικά είναι σε αρκετά υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία με τα άλλα ισχυρά νομίσματα, παλιά (γιέν, ευρώ) και νέα (γουάν), όπως υποστηρίζει ο Τράμπ.
Σύμφωνα με τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες το δολάριο σήμερα κινείται σε επίπεδα ανάλογα με εκείνα, που μετά τις μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων -καλή ώρα όπως τώρα- στις αρχές της δεκαετίας του 80’, οδήγησαν στην κομβικής σημασίας για το διεθνές νομισματικό σύστημα Συμφωνία στο Plaza το 1985.
Εκεί με διεθνή «σύγκλιση» απόψεων το ισχυρό δολάριο αποφασίσθηκε να «χαλαρώσει» έναντι του γιέν, του Μάρκου και της Στερλίνας. Μια συμφωνία που καθόρισε, πέρα από τις οικονομικές εξελίξεις, δρομολόγησε σημαντικά γεωπολιτικά γεγονότα, που κατέληξαν στις μεγάλες ανατροπές του τέλους της δεκαετίας του 80’…
Σήμερα βέβαια ένα «φθηνότερο» δολάριο μοιάζει δύσκολο να επιτευχθεί μόνο με αμερικάνικη δράση, καθώς όλα τα υπόλοιπα μέτρα που ετοιμάζει ο Τράμπ οδηγούν όπως εξηγούν οι αναλυτές του Bloomberg σε ισχυρότερο και όχι φθηνότερο δολάριο.
Αλλά ας αφήσουμε αυτή την αντιφατικότητα για τους οικονομολόγους του Τράμπ, οι οποίοι πιθανώς να έχουν στο μυαλό τους πέρα από τον προστατευτισμό και κάποιου είδους συμφωνία ανάλογης στόχευσης με εκείνη του Plaza το 1985. Σε κάθε περίπτωση όμως φθηνότερο δολάριο σημαίνει ακριβότερο ευρώ, σε σχέση με το σήμερα.
Και αυτό δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να αντέξει η ευρω-οικονομία υπό τις παρούσες συνθήκες, παρά το γεγονός ότι θα την ευνοούσε σε ένα κρίσιμο τομέα, τον ενεργειακό μιας και το αμερικάνικο φυσικό αέριο (LNG) έχει γίνει βασικό εισαγωγικό προϊόν για την Ευρωζώνη.
Σε κάθε άλλη περίπτωση όμως η «ζημιά» για τον «πωλητή» Ευρώπη τόσο στο εμπορικό όσο και στο συναλλαγματικό ισοζύγιο – χωρίς μια δική της ισχυρή κεφαλαιαγορά – είναι καθοριστικής σημασίας. Πέραν αυτού η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση να βγει σε ένα ανταγωνιστικό μέτωπο μείωσης των επιτοκίων με την Fed. Μπορεί να την ακολουθήσει -από απόσταση- αλλά όχι να την ανταγωνιστεί.
Μπορεί το ευρώ να μπει σε μία διαδικασία «συμφωνίας» για συναινετική διολίσθηση του δολαρίου έναντι του ευρώ και των άλλων νομισμάτων σε συνθήκες αυξανόμενου εμπορικού ανταγωνισμού με όρους προστατευτισμού από την πλευρά των ΗΠΑ στις σημερινές συνθήκες; Ασφαλώς και η ΕΕ δεν είναι σε θέση να σχεδιάσει και να αποφασίσει κάτι τέτοιο με ανοικτό τον πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος και με αποκλίνουσες πολιτικές προσέγγισης έναντι αυτού, μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ…
Όλα είναι …ανοικτά λοιπόν, μέχρι να ξεκαθαρίσει ποιος θα είναι ένοικος του Λευκού Οίκου.
Μέχρι τότε, όπως υποχρεώθηκε να πει χθες η κα Λαγκάρντ, «όλα είναι ανοικτά…».
Ή για να το πούμε με απλά λόγια, στην ΕΚΤ δεν είναι σε θέση σε τόσο κρίσιμες συνθήκες, να σχεδιάσουν την αναγκαία για την ευρωπαϊκή οικονομία νομισματική πολιτική, ούτε μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αυτό παραδέχθηκε με αρκετό οικονομικό κυνισμό χθες η κα Λαγκάρντ.
