Αυτό που ακολουθεί δεν αποτελεί κάποια «αποκάλυψη» από τα Οικονοκλαστικά. Έχει δει ήδη το φως της δημοσιότητας σε κάποια έγγραφα στελεχών του οικονομικού επιτελείου του Τραμπ και σχετικά πρόσφατα υπήρξε και κάποια αναφορά σε δημοσίευμα/σχόλιο στους Financial Times. Δεν έχει μέχρι στιγμής γίνει αντικείμενο μεγάλης δημοσιότητας γιατί θεωρείται ως κάτι που είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί. Βέβαια και τα όσα έχουν συμβεί από τις 2 Απριλίου και μετά κάπως έτσι θεωρούνταν μέχρι να αρχίσουν να συμβαίνουν.
Ιδού λοιπόν περί τίνος πρόκειται.
Η «ιδέα» είναι ότι για να αποφύγουν οι ΗΠΑ μία άμεση κρίση χρέους πρέπει να απομακρύνουν την αιτία μιας τέτοιας κρίσης στο μακρινό μέλλον. Με άλλα λόγια να κάνουν οι ΗΠΑ αυτό που έγινε με το ελληνικό χρέος. Να μετακινήσουν τις λήξεις χρέους μετά από πολλές – πολλές δεκαετίες, μειώνοντας έτσι και τις ενδιάμεσες δόσεις αποπληρωμής και αναχρηματοδότησης.
Πώς θα γίνει αυτό; Θα γίνει – λένε οι επιτελείς του Τραμπ – χρησιμοποιώντας ένα χρηματοπιστωτικό «εργαλείο», που έχει ήδη χρησιμοποιήσει η Αυστρία σε πολύ μικρή κλίμακα βέβαια, τα εκατονταετή ομόλογα.
Η «ιδέα» είναι να αντικατασταθεί το αμερικανικό χρέος (ομόλογα) των βραχυ-μεσοπρόθεσμων λήξεων, με άλλα ομόλογα που θα λήγουν σε κάθε περίπτωση μετά… θάνατον των σημερινών δανειστών του αμερικανικού δημοσίου. Το πρώτο μεγάλο εμπόδιο είναι ασφαλώς οι λήξεις μέσα στο 2025 οι οποίες ξεπερνούν τα 7 τρισ. δολάρια και των οποίων η αναχρηματοδότηση με τρέχοντες όρους αγγίζει, αν δεν ξεπερνάει, το τερατώδες ποσό του 1,2 τρισ. δολάρια (!).
Η διαφορά με την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους
Για να θυμηθούμε λιγάκι και το «μοντέλο» με το οποίο έγινε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, υπενθυμίζουμε ότι τα ήδη κυκλοφορούντα τότε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, αντικαταστάθηκαν με άλλα που είχαν ως εγγύηση ομόλογα του EFSF και του ESM, τα οποία λήγουν μετά από 50 – 60 χρόνια.
Βέβαια για να γίνει αυτή η ανταλλαγή το ελληνικό δημόσιο πλήρωσε πολύ ακριβά την «εγγύηση» αυτή με αποτέλεσμα να αυξηθεί το συνολικό χρέος πάνω από το 200% του ΑΕΠ.
Βέβαια οι ΗΠΑ δεν είναι Ελλάδα και η Fed είναι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, ενώ στην Ελλάδα η ΕΚΤ που διαχειρίστηκε και κανόνισε τους όρους αυτής της ανταλλαγής είναι η κεντρική τράπεζα των ισχυρών της ΕΕ δηλαδή της Γερμανίας, της Γαλλίας και των άλλων που έβαλαν τα λεφτά για τις εγγυήσεις αυτές με αντάλλαγμα την περιουσία του ελληνικού δημοσίου…
Ποιο είναι λοιπόν το σχέδιο στις ΗΠΑ; Η πρώτη φάση του σχεδίου ήταν να «προκληθεί» μέσω της απειλής της δασμο-καταιγίδας μία μεγάλη μετακίνηση κεφαλαίων προς την αγορά αμερικανικών ομολόγων η οποία θα μείωνε σημαντικά τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων που πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν μέσα στο 2025.
Και πράγματι μετά από λίγα 24ωρα από τις 2/4 είχαμε μία πτώση των αποδόσεων της τάξης της μισής μονάδας από το 4,5% – 4,6% στο 3,95% – 3,98%. Πράγμα που για την εξυπηρέτηση του χρέους μέσα στο 2025 θα μπορούσε να ισοδυναμεί με αρκετές εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια που θα μείωναν το δημόσιο έλλειμμα πολύ περισσότερο από τις περικοπές δαπανών που έχει «πετύχει» το πρόγραμμα του Elon Mask μέχρι τώρα.
Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν στην συνέχεια κατά το δοκούν. Οι αποδόσεις γυρίσαν και πάλι προς τα πάνω ανατρέποντας το οποιοδήποτε προσωρινό κέρδος.
Τι είχε συμβεί; Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αλλά κάποιοι αναλυτές αποδίδουν την ανατροπή αυτή, σε ρευστοποιήσεις αμερικανικού χρέους από ξένους επενδυτές, όπως την Κίνα, αλλά και την Ιαπωνία. Σε κάθε περίπτωση αν υπήρξε σκόπιμη κίνηση – και αυτό θα ήταν το «καλό» σενάριο – αυτή «τσάκισε» το σχέδιο Τραμπ.
Υπάρχει όμως και το άλλο σενάριο, που αναγνωρίζεται σαν «κακό» σενάριο, ότι πίσω από αυτή την ανατροπή βρίσκεται μία διάχυτη και ισχυρή πλέον στις αγορές αμφισβήτηση και ανεμπιστοσύνη για το δολάριο και το αμερικανικό χρέος υπό την διαχείριση Τραμπ.
Η ιστορία θα δείξει τι από τα δύο – ή και τα δύο; – μπορεί να έχει συμβεί…
Το θέμα όμως είναι ότι ναι μεν η προσοχή παραμένει στραμμένη στον εμπορικό πόλεμο και τους δασμούς, ειδικά με την μετωπική πλέον ρήξη με την Κίνα, αλλά το πρόβλημα που παραμένει η αιτία όλου αυτού, δηλαδή το ανεξέλεγκτο της πορείας του αμερικανικού χρέους είναι ακόμα στο τραπέζι, τόσο άμεσα για το 2025, όσο και μακροπρόθεσμα.
Αυτό το γεγονός είναι κατά την γνώμη μας, αυτό που υποχρεώνει την Λαγκάρντ μειώνοντας κατά 0,25% τα ευρω-επιτόκια να προειδοποιεί χθες ότι πρέπει να «πρέπει να είμαστε έτοιμοι για το απρόβλεπτο…».
Τι είναι το «απρόβλεπτο» για το οποίο η ίδια δηλώνει ότι η ΕΚΤ δεν είναι σε θέση να κάνει τίποτα εκ των προτέρων; Δεν θα ήμασταν μακριά από την πραγματικότητα, αν στο σημείο αυτό υπενθυμίζαμε το μείζον πρόβλημα στο τραπέζι, ήτοι το αδιέξοδο της εξυπηρέτησης υπό τις παρούσες οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες του αμερικανικού χρέους.
Και εδώ έρχεται πάλι στο τραπέζι το ζήτημα της αναδιάρθρωσης – αυτό και αν είναι αδιανόητο – του αμερικανικού χρέους με 100ετή ομόλογα. Αυτό δεν είναι μία διαδικασία «ειρηνική» καθώς προϋποθέτει την μετακίνηση του κόστους αυτής της αναδιάρθρωσης στους δανειστές. Δηλαδή το αντίθετο από ότι έγινε με το ελληνικό χρέος.
Και αυτή είναι μία «βίαιη» διαδικασία – όπως θυμόμαστε εδώ στην Ελλάδα – όχι πλέον μόνο εντός των συνόρων της χώρας, αλλά «διασυνοριακά». Γιατί πρέπει να βρεις «τρόπους» – δεν αρκούν πλέον οι εκβιασμοί των δασμών – για να εξαναγκάσεις τους δανειστές σου να δεχθούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος σου με δική τους ζημιά…
