Στη νηστεία αποφεύγονται τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά και η βάση της διατροφής αποτελείται από αρκετά όσπρια, φρούτα και λαχανικά, θαλασσινά , αμυλούχα (ψωμί, ρύζι, μακαρόνια, πατάτες, δημητριακά) και λαδερά φαγητά.
H Σαρακοστή είναι μια περίοδος νηστείας κατά την οποία πολλοί άνθρωποι αλλάζουν σε μεγάλο βαθμό τις διατροφικές τους συνήθειες. Η μη κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου.
Το ασβέστιο μειώνεται, λόγω της αποχής από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επίσης, οι βιταμίνες Β12 και φολικό οξύ προσλαμβάνονται σε μικρές ποσότητες, γιατί βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Το κύριο ερώτημα λοιπόν είναι ποιες είναι εκείνες οι τροφές οι οποίες μπορούν να αντικαταστήσουν την μεγάλη ομάδα τροφίμων που αποφεύγεται, ώστε να μην λείψει τίποτα από τον οργανισμό μας και το αποτέλεσμα να είναι όχι μόνο η καλύτερη ψυχική αλλά και σωματική υγεία.
Μια πολύ καλή επιλογή με ευεργετική δράση και μεγάλη διατροφική αξία αποτελεί το ταχίνι (σησαμοπολτός). Είναι ιδανικό υποκατάστατο των ζωικών πρωτεϊνών, είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως είναι το ασβέστιο, ο σίδηρος, η βιταμίνη Ε, το κάλιο, ο ψευδάργυρος κ.α.
Φάτε το σαν πρωινό (ψωμί με ταχίνι και μέλι ή ταχινόπιτα) ή συνδυάστε το με σαλάτες ή σάλτσες ή όσπρια και γεμίστε τον οργανισμό σας με πολύτιμα θρεπτικά συστατικά!
Καλές πηγές ασβεστίου εκτός από το ταχίνι, κατά την περίοδο της νηστείας είναι οι ξηροί καρποί (κυρίως τα αμύγδαλα), το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, οι μπάμιες, ο χαλβάς, το γάλα σόγιας ,τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά το μαύρο ψωμί, τα φασόλια και το σπανάκι.
Φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι τα όσπρια (κυρίως φακές, φασόλια μαυρομάτικα), οι ξηροί καρποί, τα εμπλουτισμένα δημητριακά, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. σπανάκι), τα αποξηραμένα φρούτα και τα θαλασσινά. Σίδηρο σε υψηλές συγκεντρώσεις έχουν επίσης τα κρεμμύδια, το μαρούλι και η σόγια.
Τις ελλείψεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β( υπεύθυνες για την ομαλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος), μπορούμε να τις αποφύγουμε τρώγοντας ξηρούς καρπούς, χαλβά, ταχίνι και εμπλουτισμένα δημητριακά.
Τέλος στην περίοδο της σαρακοστής δεν καταναλώνεται ψάρι μειώνοντας έτσι την πρόσληψη των περίφημων ω-3 λιπαρών οξέων, που θεωρούνται απαραίτητα για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και της πνευματικής μας ανάπτυξης.
Tα θαλασσινά παρέχουν αυξημένες ποσότητες ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων βελτιώνοντας την καρδιακή και νευρική λειτουργία και το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού. Επίσης, αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης Β12.
Κρατήστε την ιδέα της ποικιλίας και της ισορροπίας σε συνδυασμό με τα παραπάνω και το σίγουρο είναι ότι θα αποτοξινωθείτε νιώθοντας γεμάτοι ζωντάνια και ευεξία.
Tips:
• ο συνδυασμός τροφών που περιέχουν μη αιμικό (φυτικό) σίδηρο με βιταμίνη C από χυμούς φρούτων ή σαλάτες, μεγιστοποιεί την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου. Σχεδόν την επταπλασιάζει!
• ο συνδυασμός οσπρίων και δημητριακών και συγκεκριμένα ρύζι + όσπρια, αυξάνει τη βιολογική αξία της πρωτεΐνης και την κάνει ισάξια με τη ζωική.
• Οι ξηροί καρποί καλό θα ήταν να καταναλώνται ωμοί και ανάλατοι.
• Η κατανάλωση ταραμά με μέτρο μπορεί να μειώσει καρδιοαγγειακές παθήσεις λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχει, ενώ μπορεί να αυξήσει χοληστερίνη και ουρικό οξύ αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες. Η δράση του επομένως είναι δοσοεξαρτώμενη.
Κοκκίνου Μαρία
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Προϊσταμένη τμήματος Διατροφής Ιατρικού Διαβαλκανικού Κέντρου
Μέλος της επιστημονικής ομάδας «Διατροφή»
Μέλος του Ινστιτούτου Διατροφικών Μελετών και Ερευνών
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163