Η θρεπτική αξία της μπύρας

Το νερό βρίσκεται συνήθως στην μπύρα σε ποσοστό 93% ενώ το αλκοόλ σε ποσοστό 5%.
Η βύνη προσδίδει στην μπύρα εκτός από την χαρακτηριστική γεύση και υδατοδιαλυτές διαιτητικές ίνες. Ένα λίτρο μπύρας προσδίδει το 20% της συνιστώμενης ημερησίας πρόσληψης σε διαιτητικές ίνες, οι οποίες εκτός από το γεγονός ότι συμβάλουν στην καλή υγεία του πεπτικού συστήματος μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ο λυκίσκος περιέχει ουσίες που προστατεύουν από τον καρκίνο και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η μαγιά παρέχει τις απαραίτητες για τον οργανισμό  βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως η Β1, B6 και το φυλλικό οξύ  οι οποίες συμβάλουν μεταξύ των άλλων και στην διατήρηση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου σε φυσιολογικά επίπεδα.
Η μπύρα  περιέχει μικρό ποσοστό από τις  συνιστώμενες ημερήσιες πρόσληψης σε βιταμίνες αλλά σημαντικές ποσότητες από τις συνιστώμενες ημερήσιες προσλήψεις σε ιχνοστοιχεία και μέταλλα.
Το κρασί προσδίδει σημαντικά μικρότερες ποσότητες βιταμινών και μετάλλων  σε σχέση με την μπύρα, με μόνη εξαίρεση τον σίδηρο ο οποίος βρίσκεται σε μεγαλύτερες ποσότητες στο κρασίre iron. Τόσο το κρασί όσο και η μπύρα έχουν την επιθυμητή για τον οργανισμό μας αναλογία σε κάλιο και νάτριο ενώ η μπύρα έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Φυλικό οξύ

Το φυλλικό οξύ συμβάλει στην διατήρηση των τιμών της ομοκυστεϊνης σε χαμηλά επίπεδα γεγονός που προστατεύει από καρδιαγγειακές παθήσεις. Μάλιστα μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2001 στο European Journal of Clinical Nutrition έδειξε ότι η κατανάλωση μπύρας από Τσέχους και Ουαλούς συμβάλει στην εμφάνιση χαμηλών επιπέδων ομοκυστεϊνης. Αντίθετα η κατανάλωση άλλων αλκοολούχων ποτών ( κρασί, σκληρά ποτά) φαίνεται ότι αυξάνει τα επίπεδα της ομοκυστεϊνης  και μάλιστα η αύξηση αυτή είναι γραμμική και οι επιστήμονες την αποδίδουν στο αλκοόλ. Η μέτρια όμως κατανάλωση μπύρας όχι μόνο δεν αυξάνει την ομοκυστεϊνη αλλά την μειώνει κιόλας πιθανότατα εξαιτίας της περιεκτικότητάς της σε φυλλικό οξύ αλλά και σε βιταμίνες B-6 και Β-12.  Ωστόσο,  ασθενείς που πάσχουν από αλκοολισμό εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεϊνης εξαιτίας διατροφικών ελλείψεων σε φυλλικό οξύ και βιταμίνη B-6 . Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο οι επιστήμονες αρχικά πίστευαν ότι οποιοδήποτε αλκοολούχο ποτό θα οδηγούσε σε αύξηση των επιπέδων ομοκυστεϊνης. Η μέτρια κατανάλωσης μπύρας ωστόσο αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση εξαιτίας της περιεκτικότητάς της σε  φυλλικό οξύ αλλά και σε βιταμίνες B-6 και Β-12.

Κατανάλωση μπύρας και σωματικό βάρος

Η μπύρα φαίνεται ότι έχει κατηγορηθεί μάλλον άδικα για τη αύξηση του σωματικού βάρους. Το γεγονός ότι συνηθίζουμε να καταναλώνουμε μπύρα με τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά και θερμιδικό φορτίο όπως πίτσα, πατατάκια, τσιπς και τηγανιτές πατάτες αποτελεί την αιτία της αύξησης του σωματικού βάρους και όχι η μπύρα αυτή κάθε αυτή.
Μάλιστα, μελέτη που εξέτασε τις διατροφικές συνήθειες γυναικών για 8 χρόνια έδειξε ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (30 γραμμάρια την ημέρα) δεν συσχετίστηκε με αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ αντίθετα υπήρξε αρνητική συσχέτιση μεταξύ της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ και του Δείκτη Μάζας Σώματος.

Μπύρα και Μεταβολικό Σύνδρομο

Πρόσφατη μελέτη (2004) που έγινε στις Η.Π.Α. έδειξε ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που κατανάλωναν  μέτριες ποσότητες αλκοόλ ( κρασί, μπύρα,) είχαν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μεταβολικό σύνδρομο σε σχέση με όσους δεν έπιναν καθόλου αλκοόλ. Μάλιστα, η αντίστροφη αυτή σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και του μεταβολικού σύνδρομο ήταν περισσότερο εμφανής όταν το αλκοολούχο ποτό ήταν μπύρα ή κρασί και ήταν περισσότερο δυνατή στα άτομα που κατανάλωναν περισσότερα από 20 ποτά τον μήνα. Στην μελέτη αυτή φάνηκε ότι η ήπια έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ σχετίστηκε θετικά με καλύτερα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα καθώς και με φυσιολογική περιφέρεια μέσης. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συνυπάρχουν η κεντρική παχυσαρκία, η υπέρταση, μειωμένα επίπεδα HDL , αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων πλάσματος, αυξημένα επίπεδα γλυκόζης αίματος και ινσουλινοατοχή. Το μεταβολικό σύνδρομο αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Μπύρα και αντιοξειδωτικές ουσίες

Τόσο το κρασί όσο και η μπύρα έχουν το ίδιο φορτίο σε αντιοξειδωτικές ουσίες αν και περιλαμβάνουν διαφορετικές αντιοξειδωτικές ουσίες (φλαβοννοειδή). Οι μπύρες τύπου lager έχουν συνολική αντιοξειδωτική δραστικότητα που κυμαίνεται από 1.00- 1.50 m1.50 – 2.00 mM  ενώ οι σκούρες μπύρες έχουν μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δραστικότητα εξαιτίας της μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες η οποία αντιστοιχεί με 1.50 – 2.00 mM. Αξιοσημείωτο όμως είναι το γεγονός ότι όταν εξετάστηκε η συνολική αντιοξειδωτική ικανότητα της μπύρας στους ιστούς(in vivo) δεν υπήρξε διαφορά στην αντιοξειδωτική δραστικότητα μεταξύ της μπύρας τύπου lager και της πιο σκούρας μπύρας.

Μελέτες που έγιναν σε πειραματόζωα έδειξαν ότι η μπύρα μπορεί να προστατεύσει από καρκινογένεση και οστεοπόρωση. Τελευταία φαίνεται ότι και η μπύρα έχει αρχίσει να κατακτά το επιστημονικό ενδιαφέρον το οποίο στρέφεται και προς τον σχεδιασμό μελέτης που θα εξετάσει τις ευεργετικές ιδιότητες της μπύρας χωρίς αλκοόλ ( μελέτες στις οποίες χρησιμοποιήθηκε κρασί χωρίς αλκοόλη έδειξαν ότι το κρασί έχει ευεργετικές ιδιότητες ανεξάρτητες της αλκοόλης).     Επιπλέον, ο λυκίσκος που συμβάλει στην δημιουργία και της πικρής γεύσης της μπύρας  προσδίδει ουσίες αποκαλούμενες isohumulones οι οποίες φαίνεται ότι μπορούν να βελτιώσουν την παχυσαρκία, τον διαβήτη τύπο 2, τον μεταβολισμό των λιπιδίων και να καταστείλουν την αρτηριοσκλήρυνση.

Η τακτική μέτρια κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται αρνητικά με τη εμφάνιση καρδιαγγειακών αλλά και με σημαντική μείωση της θνησιμότητας τόσο της γενικής όσο και ειδικά της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά. Η διαπίστωση αυτή προτοεξετάστηκε στο κρασί και για πολλά χρόνια έγινε λόγος για το γνωστό πλέον Γαλλικό παράδοξο. Επιδημιολογικές μελέτες που έγιναν την τελευταία δεκαετία δείχνουν ότι και η μπύρα έχει ευεργετικές ιδιότητες. Συνεπώς το αλκοόλ έχει καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες πιθανότατα εξαιτίας της ικανότητάς του να αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης ΗDL. η οποία έχει τη ικανότητα να απομακρυνθεί την χοληστερόλη από τους ιστούς και να προστατεύει από τον σχηματισμό της αθυρωματικής πλάκας. Αλλά και της βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.

Είδη μπύρας

Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες στις οποίες ανήκουν οι μπύρες, ανάλογα με τη μαγιά που χρησιμοποιείται κατά τη ζύμωση τους. Είναι οι μπύρες που παράγονται με μαγιά η οποία κατακάθεται μετά τη ζύμωση στον πυθμένα του δοχείου ζυμώσεως (bottom-fermenting), και αυτές στις οποίες η μαγιά ανεβαίνει μετά τη ζύμωση (που γίνεται σε υψηλότερες θερμοκρασίες) στην επιφάνεια τους (top-fermenting).

Οι μπύρες τύπου lager, όρος που αποτελεί συχνά συνώνυμο όλων των bottom-fermenting μπυρών, αποτελούν περίπου το 90% της παγκόσμιας παραγωγής μπύρας.
Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν οι μπύρες τύπου pilsner, οι πιο ξανθές και με εντονότερη γεύση λυκίσκου (με αρχική προέλευση από την Τσεχία), οι strong lager, συνήθως με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ, οι Munich και Dortmunder, ειδικότεροι τύποι από τις ομώνυμες γερμανικές πόλεις και πολλές άλλες. Bottom-fermenting μπύρες είναι και οι bock (με αρχική προέλευση από τη Γερμανία), με κυρίαρχη τη γεύση της βύνης και την πικράδα. Παλαιότερα υπήρχαν μόνο σκούρες bock ενώ τώρα υπάρχουν και πιο ανοιχτόχρωμες.

Οι top-fermenting μπύρες έχουν σαν κύριο εκπρόσωπο τις ale. Έχουν χαρακτηριστικό, φρουτώδες άρωμα που προέρχεται από σχετικά ταχεία ζύμωση σε υψηλές θερμοκρασίες.Και εδώ διακρίνονται πολλές υποκατηγορίες ανάλογα με το χρώμα τους, τις πρώτες ύλες και τα λοιπά τους χαρακτηριστικά.

Δεύτερη υποκατηγορία προϊόντων αφροζυμών είναι οι σταρένιες μπύρες ή weiss. Έχουν ως πρώτη ύλη το σιτάρι σε μεγάλο ποσοστό. Είναι ανοιχτόχρωμες και χωρίζονται σε διάφορα είδη, ανάλογα με την περιεκτικότητα τους σε αλκοόλ, την πικράδα αλλά κυρίως το φιλτράρισμα τους. Άλλες φιλτράρονται και άλλες όχι, με αποτέλεσμα την ύπαρξη μαγιάς στη μπύρα, κάτι που της δίνει ένα πιο θολό χρώμα. Άλλη κατηγορία είναι οι μπύρες Porter, με χρώμα πολύ σκούρο και έντονο άρωμα βύνης. Τέλος, υπάρχουν οι μπύρες τύπου Stout, με πατρίδα την Ιρλανδία. Προήλθαν ουσιαστικά από τις Porter και διακρίνονται κι αυτές σε υποκατηγορίες, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε αλκοόλ και την πικράδα τους. Γενικά είναι σκουρόχρωμες (έως μαύρες), ξηρές ενώ για την παραγωγή τους χρησιμοποιείται καραμελοποιημένη βύνη.

Για να μη φουσκώσω…

Είναι καλύτερα να πίνουμε την μπύρα σε ποτήρι και όχι απευθείας από το μπουκάλι  έτσι ώστε να δημιουργείται ο αφρός. Προσοχή! Η μπύρα δεν ξεδιψάει. Σβήστε τη δίψα σας με νερό και μετά απολαύστε την μπύρα σας.

Να προτιμήσω την μπύρα, γιατί δε νοθεύεται…

Πέρα από την διατροφική της αξία η μπύρα είναι από τα λίγα αλκοολούχα ποτά που μπορείς να την ανοίξεις μόνος σου. Στους χώρους μαζικής διασκέδασης πολλοί έχουν παραπονεθεί για πονοκεφάλους από τα ποτά «μπόμπα». Ποτέ όμως μετά από την κατανάλωση μιας μπύρας….