36 χρόνια χωρίς τον Μάνο Λοΐζο!

Κυπριακής καταγωγής ο Μάνος Λοΐζος, διέγραψε σπουδαία πορεία στο ελληνικό τραγούδι, η οποία θα ήταν σίγουρα ακόμα μεγαλύτερη αν δεν την ανέκοπτε πρόωρα, μόλις στα 45 του χρόνια, ο καρκίνος.

Κυπριακής καταγωγής, ο Εμμανουήλ Λοΐζος γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1937 στο χωριό Άγιοι Βαβατσινιάς της επαρχίας Λάρνακας. Ήταν το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου προς αναζήτηση καλύτερης τύχης, όταν ο Μάνος ήταν επτά ετών.

Μάνος Λοΐζος: Η πρώτη γνωριμία με τη μουσική

Με τη μουσική ασχολήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια. Γράφτηκε σε τοπικό Ωδείο και άρχισε να μαθαίνει βιολί, αλλά κατέληξε στην κιθάρα. Μετά την αποφοίτησή του από το Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας το 1955 ήλθε στην Αθήνα και γράφτηκε αρχικά στη Φαρμακευτική Σχολή και στη συνέχεια στην ΑΣΟΕΕ. Στις αρχές του 1960 ήλθε η μεγάλη στροφή στη ζωή του, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική.

Ηχογραφεί το πρώτο τραγούδι

Για να επιβιώσει κάνει διάφορες δουλειές, από γκαρσόνι σε ταβέρνα μέχρι γραφίστας και διακοσμητής. Το 1962 έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα, ο οποίος μεσολαβεί στη “Φίλιπς” για την ηχογράφηση του πρώτου του τραγουδιού. Είναι το “Τραγούδι του δρόμου”, ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου σ’ ένα ποίημα του Λόρκα με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο.

Το Απρίλιο του 1962 γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και την προβολή νέων δημιουργών. Στις τάξεις του συλλόγου θα βρεθούν πολύ γρήγορα ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νότης Μαυρουδής, ο Φώντας Λάδης, ο Μάνος Ελευθερίου και πολλοί άλλοι. Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του συλλόγου και με αυτή συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη “Όμορφη Πόλη” που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο Παρκ.

Η Μάρω κι η Μυρσίνη

Τον Μάρτιο του 1965 παντρεύεται τη Μάρω Λήμνου, τη μετέπειτα συγγραφέα παιδικών βιβλίων, γνωστή ως Μάρω Λοΐζου. Ένα χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 1966, θα γεννηθεί η κόρη τους Μυρσίνη. Τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκετά δημιουργικά για τον συνθέτη. Γράφει τραγούδια και μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Στα κρατητήρια της Χούντας

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ο Μάνος Λοΐζος μπήκε πολλές φορές στο στόχαστρο των αρχών για τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις. Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 συνελήφθη και πέρασε 10 μέρες στα κρατητήρια στης Ασφάλειας. Μέσα στο ξέφρενο κλίμα της Mεταπολίτευσης συμμετέχει στις μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής και στο τέλος του 1974 κυκλοφορεί το δίσκο “Τα Τραγούδια του Δρόμου”, με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είτε είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε δεν τους είχε επιτραπεί η ηχογράφηση από τη λογοκρισία της επταετίας. Την τριετία 1974 – 1977 υπήρξε ένας από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού. Το 1978 αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Ελλάδας και πρωτοστατεί στη δημιουργία φορέα είσπραξης των πνευματικών δικαιωμάτων. Τον ίδιο χρόνο παντρεύεται σε δεύτερο γάμο την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη.

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο Καζαντζίδης, ο Νταλάρας, η Χαρούλα και το τέλος

Στην 20ετή μουσική του διαδρομή ο Μάνος Λοΐζος έγραψε μερικά από τα καλύτερα ελληνικά τραγούδια, συνεργαζόμενος με τους στιχουργούς Γιάννη Νεγρεπόντη, Φώντα Λάδη, Μανώλη Ραούλη, Δημήτρη Χριστοδούλου και Λευτέρη Παπαδόπουλο, με τον οποίο γνωρίστηκε το 1965 και έγιναν αχώριστοι φίλοι. Τα τραγούδια του, γεμάτα λυρισμό και τρυφερότητα, ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Γιάννης Καλατζής, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χάρις Αλεξίου, ο Γιάννης Πουλόπουλος, ο Γιάννης Πάριος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Δήμητρα Γαλάνη.

Ο Μάνος Λοΐζος έφυγε από τη ζωή στις 17 Σεπτεμβρίου 1982. Άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της Μόσχας, χτυπημένος από την επάρατη νόσο.

Βασική Δισκογραφία

“Ο Σταθμός” (1968): Επτά τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και πέντε ορχηστρικά. (“Minos”) Επιτυχίες: “Δελφίνι, Δελφινάκι”, “Το παλιό ρολόι”, “Η δουλειά κάνει τους άντρες”, “Ο Σταθμός”. Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής, Λίτσα Διαμάντη, Δημήτρης Ευσταθίου και Γιώργος Νταλάρας.

“Θαλασσογραφίες” (1970): 11 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. (“Minos”) Επιτυχίες: “Έχω έναν καφενέ”, “Τζαμάικα”, “10 παλληκάρια”. Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής, Γιώργος Νταλάρας, Μαρίζα Κωχ, Γιάννης Πάριος και ο συνθέτης.

“Ευδοκία” (1971): Το σάουντρακ της ομώνυμης ταινίας του Αλέξη Δαμιανού. (“Minos”) Επιτυχία: “Το Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας”.

“Να ‘χαμε τι να ‘χαμε…” (1972): 10 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. (“Minos”) Επιτυχίες: “Παποράκι”, “Ήλιε μου σε παρακαλώ”, “Κουταλιανός”, “Ελισσώ”. Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής και Γιώργος Νταλάρας.

“Τραγούδια του δρόμου” (1974): 12 τραγούδια σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη, Δημήτρη Χριστοδούλου, Νίκου Γκάτσου και Μάνου Λοΐζου. (“Minos”) Επιτυχίες: “Μέρμηγκας”, “Τσε”,”Τ’ Ακορντεόν”, “Τρίτος Παγκόσμιος”. Τραγουδούν: Αλέκα Αλιμπέρτη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χορωδία Γιώργου Κακίτση και ο συνθέτης.

“Καλημέρα ήλιε” (1974): 12 τραγούδια σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου και Μάνου Λοΐζου. (“Minos”) Επιτυχίες: “Καλημέρα Ήλιε”, “Μια καλημέρα”, “Με φάρο το φεγγάρι”, “Θα έρθει μόνο μια στιγμή”, “Δώδεκα παιδιά” και “Όταν σε είδα να ξυπνάς”. Τραγουδούν: Κώστας Σμοκοβίτης, Χάρις Αλεξίου, Αλέκος Αλιμπέρτης και ο συνθέτης.

“Τα νέγρικα” (1975): Κύκλος 10 τραγουδιών σε ποίηση Γιάννη Νεγρεπόντη. (“Minos”) Επιτυχία: “Ο γέρο νέγρο Τζιμ”. Τραγουδούν: Μαρία Φαραντούρη και Μανώλης Ρασούλης.

“Τα τραγούδια μας” (1976): 12 τραγούδια σε στίχους Φώντα Λάδη με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα. (“Minos”) Επιτυχίες: “Λιώνουν τα νιάτα μας”, “Πάγωσε η τζιμινιέρα”, “Το Δέντρο”. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος, αλλά τα περισσότερα τραγούδια κόπηκαν από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ, λόγω των πολιτικοκοινωνικών τους μηνυμάτων.

“Τα τραγούδια της Χαρούλας” (1979): 12 τραγούδια σε στίχους Μανώλη Ρασούλη και Πυθαγόρα. (“Minos”) Επιτυχίες: “Γύφτισσα τον εβύζαξε”, “Τέλι, Τέλι, Τέλι”, “Όλα σε θυμίζουν”. Τραγουδούν: Χάρις Αλεξίου και Δημήτρης Κοντογιάννης. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.

“Για μια μέρα ζωής” (1980): 12 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Μανώλη Ρασούλη, Δώρας Σιτζάνη, Φώντα Λάδη, Τάσου Λειβαδίτη και Μάνου Λοΐζου. (“Minos”) Επιτυχίες: “Σ’ ακολουθώ”, “Κι αν είμαι ροκ”, “Η ημέρα εκείνη δεν θα αργήσει”. Τραγουδούν: Δήμητρα Γαλάνη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Δώρα Σιτζάνη και ο συνθέτης.

“Γράμματα στην αγαπημένη” (1983): Μελοποιημένη ποίηση του Τούρκου Ναζίμ Χικμέτ σε απόδοση Γιάννη Ρίτσου. (“Minos”)

“Εκτός Σειράς. Σαράντα σκόρπιες ηχογραφήσεις” (2002): Συλλογή με επιτυχίες του που δεν είχαν συμπεριληφθεί σε δίσκους. (“Minos”)

“Τα τραγούδια του Σεβάχ” (2003): Συλλογή με τις μεγάλες επιτυχίες του (“Minos”)

https://youtu.be/ZZrhBQdlz5o