Πέντε πτώσεις δέντρων πάνω στις γραμμές του τρένου έχουν καταγραφεί μέσα στο 2024 και δείχνουν με τον πιο περίτρανο τρόπο ότι κάτι δεν πάει καλά στον ΟΣΕ και ότι από θαύμα μέχρι σήμερα έχει αποφευχθεί μια δεύτερη τραγωδία μετά τα Τέμπη.
Τα δύο τελευταία περιστατικά ήρθαν με διαφορά λίγων ωρών. Το πρώτο την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2024, όταν δέντρο έφραξε την πορεία του Οδοντωτού, με τους 80 επιβάτες του να περιμένουν 70 λεπτά μέχρι να ανοίξει η γραμμή και το δεύτερο, το πρωί του Σαββάτου όταν ο συρμός Χαλκίδα – Αθήνα ακινητοποιήθηκε μεταξύ των σταθμών Σφενδάλης και Αφιδνών για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Μόνο που σε αυτήν την περίπτωση, επιβάτες και προσωπικό δεν ήταν τόσο τυχεροί, αφού το τρένο συγκρούστηκε με τους κορμούς, οι οποίοι εμβόλησαν την καμπίνα του μηχανοδηγού.
Η εικόνα με κορμούς δέντρου πάνω στις γραμμές θυμίζει λίγο από τις ιστορίες του Λούκυ Λουκ, στην Άγρια Δύση των ΗΠΑ του 1880, όπου οι ληστές για να σταματήσουν τον συρμό, έστηναν φράγματα με κορμούς. Κανείς δεν φανταζόταν ότι θα είναι πραγματικότητα σε σιδηρόδρομο του 2024.
Ατυχήματα, το ένα μετά το άλλο
Μήπως ήταν τυχαία περιστατικά, θα αναρωτηθεί κανείς; Ξεκάθαρα, όχι. Στις 2 Μαρτίου 2024, ένα δέντρο κόβει ξανά την κυκλοφορία. Πού; Πάλι στο τμήμα Αφιδνών – Σφενδάλης. Και στις 2 Φεβρουαρίου 2024, η αμαξοστοιχία που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Δράμα, με 51 επιβάτες, προσέκρουσε σε δέντρο που βρέθηκε επί της γραμμής, στο ύψος των Λαχανόκηπων. Το παρμπρίζ έσπασε και από τα θραύσματα του υαλοπίνακα τραυματίστηκε ελαφρώς ένας από τους μηχανοδηγούς. Λίγες ημέρες πριν από το συγκεκριμένο περιστατικό, μεγάλος κορμός δέντρου έπεσε πάνω στα καλώδια ηλεκτροκίνησης κοντά στον σταθμό της Δεκελείας, με αποτέλεσμα οι συρμοί ανόδου και καθόδου να χρησιμοποιούν την ίδια γραμμή.
Δεν είναι η ταλαιπωρία των εκατοντάδων επιβατών κάθε φορά, που μένουν εγκλωβισμένοι μέσα στον συρμό μέχρι να απομακρυνθούν τα δέντρα ή να έρθουν λεωφορεία να τους πάρουν. Πρόκειται για μείζον θέμα ασφάλειας, αφού μόνο από τύχη δεν έχει σημειωθεί εκτροχιασμός, σοβαρός τραυματισμός ή θάνατος.
«Κρυφτούλι» για τις ευθύνες
Χρειάστηκαν τρεις ημέρες για να καταπέσει το αφήγημα του προέδρου του ΟΣΕ, Γιάννου Γραμματίδη, που έριχνε την ευθύνη στο Δασαρχείο. «Εμείς ξέραμε ότι υπήρχε ένα δέντρο και έχουμε κάνει αίτημα προς το Δασαρχείο, αλλά δεν μπορούμε όμως χωρίς άδεια του Δασαρχείου, διότι καταλαβαίνετε ότι έχουμε πια και ποινικές ευθύνες», ανέφερε το Σάββατο στην ΕΡΤ.
Όμως η αλήθεια απέχει. Μοναδικός υπεύθυνος για την απομάκρυνση δέντρων και τον καθαρισμό της γραμμής είναι ο ΟΣΕ, σύμφωνα με νόμο του 1979 (998 ΦΕΚ Α΄289/29.12.1979). Εκτός από το ότι δεν απαιτείται καμία άδεια από το Δασαρχείο, ο ΟΣΕ έχει υποχρέωση (όχι δικαίωμα) να κόβει δέντρα μέχρι αποστάσεως 10 μέτρων από τις γραμμές.
«Το ακούω για πρώτη φορά, θα το ελέγξω», παραδέχτηκε το πρωί της Δευτέρας ο κ. Γραμματίδης, όταν ενημερώθηκε στον τηλεοπτικό αέρα από τον Γενικό Γραμματέα Δασών, πως τα όσα λέει, απλώς δεν υπάρχουν.
Χωρίς προσωπικό
Ακόμη περισσότερο περιπλέκεται η κατάσταση όταν τα δέντρα δεν βρίσκονται στη ζώνη απαλλοτρίωσης του ΟΣΕ και η αρμοδιότητα για τη διαχείρισή τους γίνεται «μπαλάκι» μεταξύ του οργανισμού, των δασαρχείων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως η πραγματική πηγή του κακού δεν είναι άλλη από την τεράστια έλλειψη προσωπικού, η οποία επιχειρείται να καλυφθεί με ημίμετρα.
Όπως επισημαίνει στο newsit.gr ο Νίκος Τσικαλάκης, πρόεδρος των εργαζομένων στον ΟΣΕ, μέχρι την περίοδο 2012 – 2013 υπήρχε ειδικό τμήμα του ΟΣΕ, που παρακολουθούσε και καθάριζε τη γραμμή σε καθημερινή βάση. «Κάθε βράδυ γινόταν έλεγχος και συντήρηση. Όπου έβλεπαν πρόβλημα, για παράδειγμα δέντρο που να έχει λυγίσει, το έκοβαν κατευθείαν πριν πέσει», αναφέρει.
Τώρα το δέντρο θα το δει κατευθείαν ο μηχανοδηγός, πεσμένο στις γραμμές και θα χρειαστεί να τεστάρει τα αντανακλαστικά του για να σταματήσει εγκαίρως και να αποφύγει τη σύγκρουση.
«Υπάρχει τεράστια έλλειψη προσωπικού για την παρακολούθηση και τον καθαρισμό της γραμμής. Στο οργανόγραμμα του 2022 υπάρχουν 2.090 θέσεις εργαζομένων. Σήμερα το μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό είναι 600 άτομα. Όταν έγινε το δυστύχημα στα Τέμπη το μόνιμο προσωπικό ήταν 750 άτομα. Δηλαδή ο ΟΣΕ δουλεύει με λιγότερο από το 30% του προσωπικού του», εξηγεί ο κ. Τσικαλάκης.