Αν ισχύσουν όλα όσα προτείνονται κατά τον διάλογο για την Παιδεία, τότε θα... "βλέπουμε" το γυμνάσιο και το λύκειο και δεν θα τα αναγνωρίζουμε. Καταργούνται οι βαθμοί και οι εξετάσεις, τα μαθήματα γίνονται λιγότερα, το ίδιο όμως και τα διαλείμματα. Το Γυμνάσιο θα είναι 4ετούς διάρκειας και το Λύκειο διετούς. Όλα αυτά, σε επίπεδο προτάσεων ακόμα.
Ο Αντώνης Λιάκος, πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, προτείνει μεταξύ άλλων αναπροσαρμογή του ωρολόγιου προγράμματος με λιγότερα διαλείμματα και λιγότερα μαθήματα, ερευνητικές εργασίες αντί εξετάσεων, περιγραφική αξιολόγηση αντί βαθμών, προσαρμογή των σχολείων στις τοπικές συνθήκες, εισαγωγή στα ΑΕΙ με ισχυρό απολυτήριο ενός ανανεωμένου διετούς λυκείου με ερευνητικές εργασίες και επιλογές μαθημάτων, εξετάσεις προτεραιότητας (προς το παρόν μόνο για τις σχολές υψηλές ζήτησης) και τετραετές γυμνάσιο για ολοκληρωμένες εγκύκλιες γνώσεις.
«Η καρδιά των μεταρρυθμίσεων, εκτός από τη μεταμόρφωση της μαθησιακής κουλτούρας στην υποχρεωτική εκπαίδευση, θα πρέπει να είναι η αλλαγή του συστήματος των εξετάσεων και ο καινούργιος τύπος Λυκείου. Το σημερινό τριετές Λύκειο ακυρώνεται από τις πανελλαδικές εξετάσεις. Το σημερινό τριετές Γυμνάσιο δεν επαρκεί για να διαμορφώσει την πρώτη επιστημονική, ιστορική και φιλοσοφική συνείδηση των μαθητών. Επομένως, τετραετές Γυμνάσιο και διετές Λύκειο», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής.
Αναφερόμενος στην αλλαγή του προγράμματος του σχολείου, με λιγότερα μαθήματα αλλά και λιγότερα διαλείμματα, τόνισε πως πρέπει «να αλλάξει η στίξη του σχολείου. Αντί 6-7 μαθήματα σε 45λεπτα, δύο ή τρία αντικείμενα σε δίωρα. Περιθώριο για ερευνητικές εργασίες. Λιγότερα τεστ και αντικατάσταση της βαθμολογίας ως και στο γυμνάσιο με περιγραφική αξιολόγηση του μαθητή». Άρα, πρόταση να καταργηθούν οι βαθμοί στο γυμνάσιο.
Όσον αφορά για τις εξετάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, ο Αντώνης Λιάκος λέει: «Οι εξετάσεις πρέπει να περιοριστούν εκεί όπου απαιτούνται κάποιες ειδικές δεξιότητες και εκεί όπου οι υποψήφιοι είναι περισσότεροι από τις προσφερόμενες θέσεις. Στις λίγες σχολές υψηλού ανταγωνισμού. Αν δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να “κυκλοφορούν” μέσα στις σχολές, τη δυνατότητα συνδυαστικών πτυχίων, πτυχίων πρώτης και δεύτερης ειδικότητας, θα αλλάξουμε την εικόνα. Τα παιδιά δεν θα συνθλίβονται σε προγράμματα που δεν τα ενδιαφέρουν. Πρέπει να αγαπούν αυτό που θέλουν να σπουδάσουν και να μην είναι λ.χ. η τέταρτη ή πέμπτη επιλογή τους».
Οι προτάσεις της Επιτροπής Διαλόγου για την Παιδεία
1. Αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και αναζήτηση νέων εργαλείων.
2. Εθνικό Σχολικό Πρόγραμμα Σπουδών: διαφοροποίηση αναλόγως των τοπικών ιδιαιτεροτήτων και αναγκών.
3. «Ανοικτά» σχολεία με ενεργούς εκπαιδευτικούς που θα έχουν δυνατότητα παρέμβασης και συνδιαμόρφωσης της διδακτικής διαδικασίας και των μαθημάτων διδασκαλίας.
4. Μείωση διδασκόμενης ύλης και αντικατάσταση της βαθμολογίας ως και το Γυμνάσιο με περιγραφική αξιολόγηση των μαθητών.
5. Ενιαίος τύπος ολοήμερου Δημοτικού και προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες.
6. Χρήση των σχολείων τις απογευματινές ώρες για δραστηριότητες σε συνεργασία με τους δήμους και «βάφτιση» σχολείων για συμβολικούς λόγους.
7. Κατάργηση αλλεπάλληλων εξετάσεων στο Γυμνάσιο και αντικατάστασή τους με projects – εργασίες.
8. Ενοποίηση κατευθύνσεων μαθημάτων.
9. Απελευθέρωση των Τμημάτων χαμηλής ζήτησης από τις πανελλαδικές εξετάσεις.
10. Τετραετές Γυμνάσιο και διετές Λύκειο που θα δίνει ισχυρό απολυτήριο για την εισαγωγή σε τμήματα ανώτατης εκπαίδευσης όπου υπάρχουν κενές θέσεις ή δεν είναι υψηλού ενδιαφέροντος.
11. Διατήρηση πανελλαδικών εξετάσεων με τη μορφή που έχουν σήμερα στις σχολές υψηλής ζήτησης.
12. Δυνατότητα τα ΑΕΙ να εξασφαλίσουν πόρους για τη χρηματοδότησή τους σε συνεργασία με φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, του εσωτερικού και του εξωτερικού.
13. Δωρεάν ακαδημαϊκά/ερευνητικά μεταπτυχιακά προγράμματα και δίδακτρα στα προγράμματα επαγγελματικής εξειδίκευσης και ανάπτυξης.
14. Επανέρχονται τα 4ετή αναπτυξιακά συμβόλαια μεταξύ ΑΕΙ και Πολιτείας.
15. Ενιαίος χώρος ΑΕΙ – ερευνητικά κέντρα και δημιουργία Εθνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας.