Στην τελική φάση για την πλήρη αποκάλυψη και ανάδειξη του Αρχαίου Γυμνασίου της Αρχαίας Ολυμπίας βρίσκονται οι εργασίες, ενώ όπως σημειώνεται την ολοκλήρωση των ανασκαφών ακολουθεί και η τελική διαμόρφωση του μνημείου.
Το έργο ανασκαφής, προστασίας και ανάδειξης του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία βρίσκεται στην γ’ φάση σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια των θετικών γνωμοδοτήσεων του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) επί της στατικής μελέτης των πρανών και της μελέτης αποχέτευσης-αποστράγγισης των όμβριων υδάτων του ανασκαφικού σκάμματος.
Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, την ολοκλήρωση των ανασκαφών ακολουθεί και η τελική διαμόρφωση του μνημείου.
Το Γυμνάσιο της Αρχαίας Ολυμπίας οικοδομήθηκε τον 2ο αι. π.Χ., δίπλα στην κοίτη του ποταμού Κλαδέου, και ανήκει στο ίδιο συγκρότημα με την παλαίστρα που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με αυτό.
Πρόκειται για μεγάλο περίκλειστο μακρόστενο κτίσμα, το οποίο είχε στο κέντρο του μια ευρύχωρη αυλή με δωρικές στοές στις τέσσερις πλευρές του.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η αποκάλυψη και η ανάδειξη του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία, του χώρου δηλαδή στον οποίον προπονούνταν οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνεχίζεται απρόσκοπτα από το υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί η α’ και β΄ φάση αποκάλυψης του μνημείου και ακολουθεί η αποκάλυψη και ανάδειξη του βόρειου και τελευταίου τμήματος του Γυμνασίου, με την επικείμενη ένταξη του έργου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδος.
Παράλληλα, με την αποκάλυψη του μνημείου, δημιουργούμε ένα πλέγμα αντιπλημμυρικής προστασίας του, καθώς η θέση του δίπλα στον Κλαδέο ποταμό, το καθιστά ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα. Με την ολοκλήρωση της αποκάλυψης του Αρχαίου Γυμνασίου, αλλά και με τα έργα αποκατάστασης και ανάδειξης σημαντικών μνημείων της ρωμαϊκής περιόδου στην Αρχαία Ολυμπία, όπως οι Θέρμες, το λεγόμενο εργαστήριο του Φειδία, η “Οικία του Νέρωνα”, συμπληρώνεται η εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, διευρύνεται η περιήγηση των επισκεπτών και ενισχύεται η εμπειρία τους».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, για την εκπόνηση της στατικής μελέτης αξιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα από την εφαρμογή της ηλεκτρομηχανολογικής και στατικής μελέτης στις προηγούμενες φάσεις του έργου, όπως και η διαμορφωμένη εικόνα του χώρου μετά την ολοκλήρωση της β’ φάσης του έργου, και αποτιμήθηκε η λειτουργία των εφαρμοσμένων λύσεων κατόπιν των έντονων πλημμυρικών φαινομένων του Νοεμβρίου του 2015. Οι προτάσεις της μελέτης αφορούν σε καθαρισμούς και αντιστήριξη των πρανών του σκάμματος αλλά και σε μέτρα προστασίας των αρχαιοτήτων βάσει των αρχαίων καταλοίπων.
Ειδικά για τη δυτική πλευρά κατά μήκος του Κλαδέου, στην περιοχή με τη χαμηλότερη στάθμη του φυσικού εδάφους, προτείνεται η κατασκευή αναλήμματος για την προστασία του σκάμματος από πιθανή πλημμύρα και η προστασία του φυσικού εδάφους έναντι της διάβρωσης. Το έργο αποχέτευσης – αποστράγγισης των όμβριων υδάτων ολοκληρώνεται με την κατασκευή ανοικτών αγωγών στα πρανή του σκάμματος, τη διαμόρφωση αποστράγγισης και την κατασκευή φρεατίων.
Η δυτική του πλευρά του Γυμνασίου έχει παρασυρθεί από τον ποταμό Κλαδέο και πιθανολογείται ότι αποτελούνταν από δωμάτια που χρησίμευαν ως καταλύματα των αθλητών.
Στην ανατολική στοά υπήρχε εξωτερικός τοίχος με διπλή εσωτερική δωρική κιονοστοιχία με 66 κίονες και προς την αυλή μια δεύτερη κιονοστοιχία με 60 κίονες. Το συνολικό μήκος της στοάς αυτής ήταν ίσο με το μήκος του ολυμπιακού σταδίου, έτσι ώστε οι αθλητές του δρόμου να προπονούνται ακριβώς στην ίδια απόσταση.
Στην ανατολική στοά υπήρχε ο «ξυστός», στεγασμένος στίβος για την προπόνηση των δρομέων, το μήκος του οποίου ήταν ίσο με το μήκος ενός σταδίου (192,27μ.). Ο πλαϊνός, παράλληλος, υπαίθριος διάδρομος ήταν η «Παραδρομίς». Η προπόνηση των αθλητών στα αγωνίσματα του ακοντίου και του δίσκου γίνονταν στον μεγάλο υπαίθριο χώρο του Γυμνασίου.