Εκδήλωση μνήμης για τους 3.700 Έλληνες και Ελληνίδες που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν.
Με τρισάγιο, ομιλίες, καταθέσεις στεφάνων αλλά και παρουσίαση του μνημειώδους έργου του Μίκη Θεοδωράκη «Μαουτχάουζεν», η Ελλάδα μέσω των εκπροσώπων της θα τιμήσει την ερχόμενη Κυριακή, 5 Μαΐου, στις πρώην εγκαταστάσεις του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Μαουτχάουζεν της Άνω Αυστρίας, τη μνήμη των 3.700 Ελλήνων που υπήρξαν εκεί θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στην τελετή στο ελληνικό μνημείο του Μαουτχάουζεν, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 74 χρόνων από την απελευθέρωση των κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, θα παραβρεθούν εκπρόσωποι της ελληνικής Πολιτείας με επικεφαλής τον αναπληρωτή επικεφαλής της πρεσβείας της Ελλάδας στην Αυστρία Νικόλαο Σαπουντζή, εκπρόσωποι της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως επίσης εκπρόσωποι και μέλη των οργανώσεων της Ομογένειας.
Το τρισάγιο στο ελληνικό μνημείο θα τελέσει ο αρχιερατικός επίτροπος της Μητρόπολης Βιέννης, πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Νικολίτσης, εκπροσωπώντας τον μητροπολίτη Αυστρίας-Έξαρχο Ουγγαρίας και Μεσευρώπης Αρσένιο.
Μαουτχάουζεν: Το κολαστήριο του Ναζισμού
Στη μεγάλη κοινή τελετή στο κεντρικό μνημείο του Μαουτχάουζεν, που θα ακολουθήσει εκείνων στο ελληνικό μνημείο και στα εθνικά μνημεία των άλλων χωρών, αναμένονται δεκάδες επίσημες αντιπροσωπείες και πολλές χιλιάδες προσκυνητές από όλη την Ευρώπη.
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Μαουτχάουζεν, έξω από το ομώνυμο χωριό 170 χιλιόμετρα δυτικά της Βιέννης, ιδρύθηκε από τους Γερμανούς ναζιστές, πριν από 81 χρόνια, τον Αύγουστο του 1938 – λίγους μήνες μετά από την προσάρτηση της Αυστρίας στο γερμανοναζιστικό Τρίτο Ράιχ στις 12 Μαρτίου 1938 – αρχικά για να μεταφερθούν εκεί κρατούμενοι από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου και μετά από το Άουσβιτς.
Μέχρι την απελευθέρωσή του, από συμμαχικά στρατεύματα στις 5 Μαΐου 1945, πάνω από 206.000 κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη, γνώρισαν στο Μαουτχάουζεν ό,τι πιο απάνθρωπο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους.
Για τους 122.797 από αυτούς – ανάμεσά τους και 3.700 Έλληνες – η απελευθέρωση ήλθε πολύ αργά, καθώς είχαν ήδη αφήσει την τελευταία τους πνοή στα κρεματόρια του Μαουτχάουζεν.
Μετά τον πόλεμο, οι εγκαταστάσεις του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης μετατράπηκαν σε μουσείο και τόπο προσκυνήματος με μνημεία των χωρών που είχαν εκεί τα θύματά τους. Κάθε χρόνο, στην επέτειο απελευθέρωσης του, συρρέουν στο Μαουτχάουζεν πολλές χιλιάδες προσκυνητές από τα πέρατα της Ευρώπης, αλλά και οι ελάχιστοι πλέον εν ζωή από τους επιζώντες του.
«Μαουτχάουζεν» και Μίκης Θεοδωράκης
Με το μνημειώδες έργο του, «Μαουτχάουζεν», ο μεγάλος Έλληνας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε το 1965 την ποίηση του εκλιπόντα, το 2011, μεγάλου θεατρικού συγγραφέα και ακαδημαϊκού Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο οποίος υπήρξε για δυόμισι χρόνια κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, έχοντας δίπλα του τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, είχε πρωτοπαρουσιάσει το «Μαουτχάουζεν» στον τόπο του μαρτυρίου στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, τον Μάιο του 1988, σε μια ιστορική συναυλία του με τη Μαρία Φαραντούρη, την Ανατολικογερμανίδα Γκίζελα Μάι και την Ισραηλινή Ελινόαρ Μοάβ-Βενιάδη (στα ελληνικά, γερμανικά και εβραϊκά, αντίστοιχα), παρουσία του τότε καγκελάριου της Αυστρίας Φραντς Βρανίτσκι και δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών από όλη την Ευρώπη.
Ιστορικής σημασίας υπήρξε και η δεύτερη παρουσίαση του έργου από τον ίδιο τον συνθέτη, επίσης με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Φαραντούρη και παρουσία πάλι του Αυστριακού καγκελάριου Φραντς Βρανίτσκι, τον Μάιο του 1995, στην 50ή επέτειο της απελευθέρωσης του Μαουτχάουζεν.