Η ανάγκη προσθήκης μιας μέρας ανά τετραετία προκύπτει από την απόκλιση του ισχύοντος Γρηγοριανού ημερολογίου από το φυσικό ηλιακό/αστρονομικό ημερολόγιο. Ενώ το πρώτο χρησιμοποιεί 365 μέρες, στην πραγματικότητα μια πλήρης περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή ένα αστρονομικό έτος, διαρκεί 365,2422 μέρες. Εξαιτίας αυτής της διαφοράς, έχει αποφασισθεί να προσμετράται άλλη μια μέρα τον Φεβρουάριο ανά τετραετία, έτσι ώστε να συγχρονίζεται καλύτερα το ιστορικό ημερολόγιο με το αστρονομικό, με άλλα λόγια προκειμένου ο χρόνος να βρίσκεται σε συγχρονισμό με την περιστροφή του πλανήτη μας.
Το ρωμαϊκό ημερολόγιο είχε 355 μέρες και πρόσθετε έναν μήνα 22 ημερών ανά διετία, ώσπου ο Ιούλιος Καίσαρας, όταν έγινε αυτοκράτορας, έδωσε εντολή στον αστρονόμο Σωσιγένη να βελτιώσει το όλο σύστημα. Ο Σωσιγένης τότε αποφάσισε σε ένα έτος διάρκειας 365 ημερών να προσθέτει μια μέρα ανά τέσσερα χρόνια και έτσι «γεννήθηκε» η 29η Φεβρουαρίου. Το κακό για όσους γεννιούνται εκείνη τη μέρα εδώ και χιλιετίες, είναι ότι…χάνουν τα γενέθλιά τους για τρία χρόνια, ώσπου να τα ξαναβρούν το τέταρτο -και δίσεκτο- έτος.
Μερικοί ανέκαθεν επέλεγαν να γιορτάζουν την 28η Φεβρουαρίου ή την 1η Μαρτίου (για να μη χάνουν και τα δώρα!). Από στατιστική άποψη, η πιθανότητα γέννησης την 29η Φεβρουαρίου είναι μία στις 1.461.
Ανάμεσα στις παραδόσεις που συνοδεύουν την 29η Φεβρουαρίου, είναι ότι εκείνη τη μέρα αντιστρέφονται τα πράγματα και οι γυναίκες κάνουν πρόταση γάμου στους άνδρες. Στην Ελλάδα πάντως τα ζευγάρια αποφεύγουν να παντρεύονται αυτή τη μέρα, θεωρώντας την γρουσούζικη. Η 29η Φεβρουαρίου, ως σπάνια μέρα η ίδια, έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Σπανίων Ασθενειών.
Δίσεκτο έτος και προλήψεις
Οι προλήψεις που ακολουθούν το δίσεκτο έτος προέρχονται από τους Ρωμαίους, οι οποίοι πίστευαν ότι τον Φεβρουάριο, το μήνα της εξιλέωσης και της λατρείας των υποχθόνιων θεοτήτων, κυκλοφορούσε για λίγες μέρες ανάμεσά τους ο Άδης και έφερνε πολλά δεινά. Γι΄αυτό μάλιστα τα δίσεκτα έτη δεν γινόταν έναρξη εργασιών με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπελιών, θεμελίωση σπιτιών, γάμοι και λοιπά.
Οι δεισιδαιμονίες για το δίσεκτο έτος μεταφέρθηκαν και στους Έλληνες ύστερα από την κατάκτησή τους από τους Ρωμαίους. Αυτός είναι ο λόγος που και στην ελληνική παράδοση τα δίσεκτα έτη θεωρούνται γρουσούζικα και ο κόσμος αποφεύγει τους γάμους, το κτίσιμο του σπιτιού, τις νέες επαγγελματικές δραστηριότητες και γενικά τους μακροχρόνιους συνεταιρισμούς ή σχέσεις. Εμπειρικά πάντως δεν έχουν καταγραφεί κακοτυχίες ή δυσάρεστα γεγονότα που να ενισχύουν αυτή την πεποίθηση.
Σε κάποιους πολιτισμούς, τα δίσεκτα έτη έχουν και τα καλά τους. Στην Ιρλανδία για παράδειγμα στις 29 Φεβρουαρίου κάθε δίσεκτου έτους, μπορεί όποια Ιρλανδή θέλει (σύμφωνα με την παράδοση) να κάνει πρόταση γάμου στον αγαπημένο της και εκείνος είναι υποχρεωμένος να δεχτεί, διαφορετικά θα πρέπει να την αποζημιώσει. Κι αυτό βέβαια θα μπορούσε να είναι κατά κάποιον τρόπο κακοτυχία!
Για το δίσεκτο ή βίσεκτο χρόνο επικρατούν πλήθος προλήψεων και δεισιδαιμονιών, απόρροια της ρωμαϊκής επιρροής. Η δις έκτη εμβόλιμη μέρα θεωρείτο αποφράδα και κατ’ επέκταση όλο το έτος. Σ’ αυτό πρέπει να συνετέλεσε το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο ως μήνα των νεκρών και πίστευαν ότι άφηναν τον Άδη και κυκλοφορούσαν για λίγες μέρες ανάμεσα στους ζωντανούς. Έτσι το δίσεκτο έτος δεν γινόταν η έναρξη εργασίας με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπέλων, θεμελίωση οικιών και σύναψη γάμου. Η πίστη για το δίσεκτο έτος μεταδόθηκε και στους Έλληνες, ύστερα από τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Για τον λόγο αυτό, το έτος κατά το οποίο συμβαίνουν δεινά μεγάλα δεινά (πόλεμοι, λιμοί, μεγάλες φυσικές καταστροφές κ.ά.) καλείται «χρόνος δίσεχτος».
Ποια έτη είναι δίσεκτα;
Τα επόμενα δίσεκτα έτη είναι: 2020, 2024, 2028, 2032, 2036, 2040, 2044, 2048, 2052, 2056, 2060, 2064, 2068, 2072, 2076, 2080, 2084, 2088, 2092, 2096, 2104 κλπ . ΝΒα σημειωθεί ότι το έτος 2100 δεν είναι δίσεκτο! Δίσεκτα έτη είναι αυτά που διαιρούνται με το 4, οπότε είναι φυσιολογικό το έτος 2000 να είναι δίσεκτο. Θα προκαλούσε όμως έκπληξη σε πολλούς αν μάθαιναν ότι τα έτη 2100, 2200, 2300 κτλ μολονότι διαιρούνται με το 4 δεν είναι δίσεκτα. Υπάρχει ένας κανόνας που λέει ότι τα έτη που διαιρούνται με το 100 δεν είναι δίσεκτα, μολονότι διαιρούνται με το 4. Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν την εξαίρεση θα περιμέναμε το 2000 να μην είναι δίσεκτο. Υπάρχει όμως μια εξαίρεση της εξαίρεσης που λέει ότι τα έτη που διαιρούνται με το 400 μολονότι σύμφωνα με τον προηγούμενο κανόνα θα έπρεπε να μην είναι δίσεκτα, αυτά είναι. Έτσι το 2000, το 2400, το 2800 κτλ είναι δίσεκτα. Υπάρχει ακόμη μια εξαίρεση της εξαίρεσης της εξαίρεσης η οποία λέει ότι τα έτη τα οποία διαιρούνται με το 4000 μολονότι θα έπρεπε να είναι δίσεκτα αφού διαιρούνται με το 400 δεν είναι. Έτσι τα έτη 4000, 8000 12000 κτλ δεν είναι δίσεκτα. Συνοψίζοντας λοιπόν τους κανόνες έχουμε:
- Τα έτη που διαιρούνται με το 4000 δεν είναι δίσεκτα.
- Τα έτη που διαιρούνται με το 400 και όχι με το 4000 είναι δίσεκτα.
- Τα έτη που διαιρούνται με το 100 και όχι με το 400 δεν είναι δίσεκτα.
- Τα έτη που διαιρούνται με το 4 και όχι με το 100 είναι δίσεκτα.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163