Ένας τόμος που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Key Books εξετάζει μέσα από 100 διαφορετικές ιστορίες τη θέση των γυναικών στην Ελλάδα σήμερα. Δύο από τις συμμετέχουσες του βιβλίου μιλούν στο newsit.gr για την ουσία και το στόχο αυτής της έκδοσης.
100 γυναίκες με διαφορετικές ηλικίες, επαγγέλματα, οικογένειες, αξίες, ρίζες και επιλογές, δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο μωσαϊκό ιστοριών πολλές από τις οποίες είναι αληθινές μαρτυρίες. Οι ιστορίες σοκάρουν, συγκινούν κι αφυπνίζουν. Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που ένας συλλογικός τόμος συγκεντρώνει τόσες πολλές γυναικείες φωνές με τρόπο που η έκδοση τελικά να γίνεται μια αιχμηρή παρέμβαση για το γυναικείο κίνημα και για όσα συμβαίνουν αυτό τον καιρό στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι τα έσοδα από την πώληση του βιβλίου θα διατεθούν για την αρωγή οργανισμών που υποστηρίζουν γυναίκες που έχουν υποστεί έμφυλη βία.
Στην ερώτηση του πώς προέκυψε ο προβοκατόρικος τίτλος του βιβλίου, η Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέας και συνιδρύτρια του ‘Women On Top’ (ένας οργανισμός για την επαγγελματική ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα στην εργασία) αλλά και επιμελήτρια αυτής της έκδοσης, λέει στο newsit.gr: «ο τίτλος απηχεί μια φράση που εδώ και αιώνες απευθύνεται ως κατηγορία ή ως εργαλείο αλλοτρίωσης των γυναικών σε όλο τον κόσμο -και που ταυτόχρονα, όμως, εμπεριέχει μια δυναμική, την υπόσχεση μιας θετικής αλλαγής και την παραδοχή μιας μεγάλης δύναμης. Στο πλαίσιο της συζήτησης που θελήσαμε να ανοίξουμε με αυτό το βιβλίο, οι γυναίκες είναι επικίνδυνες για το status quo, για τον ανδροκρατούμενο κόσμο, την πατριαρχία, για το ‘πάντα έτσι γίνονταν τα πράγματα’, για τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις, το σεξισμό, την κανονικοποίηση της βίας, τις ανισότητες και τις διακρίσεις, το μισογυνισμό και την απαξίωση. Και, απ’ ο, τι φαίνεται, και για όσους αρνούνται να τα αποχωριστούν».
H επόμενη ερώτηση μας στη Στέλλα είναι πως μοιάζει αυτό το μωσαϊκό ιστοριών. -« Έκανε σε όλες μας εντύπωση το πόσες διαφορετικές οπτικές εκπροσωπούν, το πόσο προσωπικό βίωμα έφερε η καθεμιά μας στη συνολική σύνθεση. Έχουμε μέσα κείμενα και ιστορίες για τη μητρότητα, για την έμφυλη βία, τον καθημερινό σεξισμό, το φεμινισμό και το σημείο της αφύπνισής μας, την ισότητα στη δουλειά, τη γυναικεία ηγεσία, τη γυναικεία εμπειρία και όχι μόνο. Έχουμε ιστορίες που είναι ταυτόχρονα προσωπικές και συστημικές, εξομολογητικές και ακτιβίστικες, ιστορίες που αποτυπώνουν το παρελθόν και το παρόν αλλά δίνουν και μια σπουδαία προοπτική για το μέλλον».
Όσο για τη συγκυρία έκδοσης του βιβλίου που συμπίπτει με την εξάπλωση του #metoo στην Ελλάδα, η Στέλλα μας λέει: «Το βιβλίο χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια για να φτιαχτεί. Γνώρισα γυναίκες που δεν ήξερα και γνώρισα καλύτερα και γυναίκες που νόμιζα ότι ήξερα. Ένιωσα την ανάγκη να μιλήσω με όλες τους, είτε διαφωνούσα είτε συμφωνούσα μαζί τους. Τα στοιχεία που μας ενέπνευσαν και μας ενθάρρυναν να το φτιάξουμε, δεν διαφέρουν πολύ από τα στοιχεία που οδήγησαν στον ερχομό και του #metoo στην Ελλάδα. Όλα αυτά τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε, σκεφτόμαστε, ερμηνεύουμε, αναθεωρούμε, παίρνουμε θάρρος και δύναμη, συζητάμε και προετοιμάζουμε κάτι διαφορετικό, την επόμενη μέρα. Δεν είμαστε όμως οι μόνες που το κάνουμε αυτό. Είμαστε απλώς ένα κομμάτι μιας ευρύτερης επανάστασης που, κατά τη γνώμη μου, αρχίζει να συμβαίνει και στην Ελλάδα. Το βιβλίο είναι απλώς μια έκφραση αυτής».
Όσο για το δικό της λιθαράκι στο βιβλίο, η Στέλλα μας είπε: « η δική μου ιστορία, που δεν είναι ακριβώς ιστορία, είναι μια δοκιμή αναδρομής στα διαφορετικά στάδια της ζωής μιας γυναίκας και όλων των τρόπων με τους οποίους γινόμαστε ή θεωρούμαστε επικίνδυνες, καθώς γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε, νιώθουμε, γεννάμε και διεκδικούμε».
«Ο στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα ευφάνταστο πυροτέχνημα»
Η Μαρία Γιαννιού, είναι συνιδρήτρια της ‘Women Act’, μιας οργάνωσης με στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών στη δημόσια ζωή. Η Μαρία είναι ακόμα ερευνήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μια από τις συμμετέχουσες στο βιβλίο. Με τη σειρά της μας μίλησε για την ουσία και την ταυτότητα αυτής της έκδοσης: «Ο επιθετικός προσδιορισμός “επικίνδυνη” έχει πολλαπλές αναγνώσεις μέσα στον χρόνο. Από την βιασμένη από τον Δία και καταδικασμένη για το έγκλημά του, Μέδουσα, μέχρι την Μαλάλα που αμφισβήτησε την επιβαλλόμενη από τους άνδρες θρησκευτική εξουσία και διεκδίκησε το δικαίωμα στη μόρφωση. Οι γυναίκες, στο πέρας της Ιστορίας, έχουν χαρακτηριστεί πολύ συχνά επικίνδυνες. Και αν αυτός ο προσδιορισμός μας έβαζε, μέχρι πρόσφατα, στο περιθώριο, θεωρώ ότι σήμερα, πιο πολύ από ποτέ, μας δίνει ένα μοναδικό πλεονέκτημα: μας βάζει στο επίκεντρο και μας δίνει φωνή. Ίσως γινόμαστε περισσότερο επικίνδυνες, σήμερα, γιατί ενώνουμε τις φωνές μας. Ή, μάλλον καλύτερα, γιατί δεν φοβόμαστε να τις ενώσουμε.
Θα έλεγα λοιπόν ότι η κοινή ουσία σε όλες τις ιστορίες, είναι ότι δεν φοβόμαστε να είμαστε επικίνδυνες, η κάθε μία με τον τρόπο της, και ότι η μία επικίνδυνη μπορεί να εμπνεύσει την επόμενη έτσι ώστε οι ιστορίες μας να δημιουργήσουν μια αλυσίδα γυναικείων φωνών που με τη σειρά της θα εμπνεύσει άλλες να μας ακολουθήσουν. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η κυκλοφορία του βιβλίου συμπίπτει με την αφύπνιση του ελληνικού κινήματος #MeToo και ευελπιστώ να ανοίξει τον δρόμο ώστε τα ζητήματα ισότητας να μην παραμένουν στο περιθώριο του δημόσιου διαλόγου. Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανώσεις που ασχολούνται με την έμφυλη ισότητα θα υποστηρίξουν την όλη προσπάθεια μέσα από την δράση τους. Ο στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα ωραίο και ευφάνταστο πυροτέχνημα, αλλά να συμβάλλουμε ουσιαστικά στην προώθηση ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες».
Ρεπορτάζ: Δήμητρα Τριανταφύλλου
