Ο προβληματισμός, η ανησυχία και η αναστάτωση που προκαλεί η νέα σύσταση της Επιτροπής Εμβολιασμών για το εμβόλιο της AstraZeneca είναι τα δεδομένα. Αυτό που δεν γνωρίζουν όσοι έκαναν την πρώτη δόση, είναι το τι πρέπει να κάνουν με τη δεύτερη. Να κάνουν εμβόλιο άλλης τεχνολογίας (Pfizer και Moderna) ή όχι; Τι συμβουλεύουν οι Έλληνες επιστήμονες.
Η «ισχυρή σύσταση» της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών είναι όσοι πολίτες αντιμετωπίζουν ιατρικά προβλήματα και ανησυχούν για τον εμβολιασμό της δεύτερης δόσης με το εμβόλιο της AstraZeneca, να μπορούν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία με εμβόλιο mRNA και συγκεκριμένα Pfizer ή Moderna. Και αυτό έχει προκαλέσει αναστάτωση.
Πολλοί είναι αυτοί που ενώ φοβούνται να συνεχίσουν με AstraZeneca, από την άλλη διστάζουν να προχωρήσουν στην επιλογή mix-and-match (πρώτη δόση με ένα εμβόλιο και δεύτερη με διαφορετικό), καθώς δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα.
Ο καθηγητής Παιδιατρικής ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Γεώργιος Χρούσος, ξεκαθαρίζει κατ’ αρχήν πως το δικαίωμα αλλαγής σκευάσματος στη δεύτερη δόση έχουν, μόνο όσοι πολίτες προσκομίσουν σχετική γνωμάτευση από τον γιατρό τους.
«Αν πιστεύουμε ότι το εμβόλιο έχει προκαλέσει κάποιο αρνητικό αποτέλεσμα στον πολίτη και ο γιατρός του το πιστοποιήσει, τότε ο άνθρωπος αυτός μπορεί να αλλάξει και να κάνει ένα άλλο εμβόλιο. Δεν υπάρχει πρόβλημα με το mix-and-match», σημειώνει μιλώντας στο iatropedia.gr.
Από την άλλη, ο καθηγητής Αιματολογίας και Διευθυντής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης Γρηγόρης Γεροτζιάφας, δηλώνει υπέρ όλων των εμβολίων χωρίς διακρίσεις: «Εγώ έχω μια συγκεκριμένη θέση. Πρέπει να γίνονται εμβόλια σε όλο τον κόσμο. Τις θρομβώσεις ξέρουμε να τις αντιμετωπίζουμε. Είμαι υπέρ της χορήγησης όλων των εμβολίων που έχουμε, γιατί είναι απαραίτητο να γίνει ο εμβολιασμός του κόσμου. Τα εμβόλια που έχουμε, είναι ασφαλή εμβόλια. Δεν έχει αποσυρθεί το εμβόλιο της AstraZeneca. Ο μισός κόσμος εμβολιάζεται με AstraZeneca. Τώρα γιατί στην Ευρώπη δεν θέλουν, αυτό είναι πολιτικό ερώτημα, δεν μπορώ να το απαντήσω εγώ», αναφέρει στο iatropedia.gr.
Οι ισχυροί λόγοι για να αλλάξει κάποιος το εμβόλιο
Η σύσταση για την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με τη δεύτερη δόση της AstraZeneca παραμένει, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Κι αυτό καθώς, ο κίνδυνος της ανεπιθύμητης ενέργειας θρόμβωσης / θρομβοφιλίας είναι εξαιρετικά σπάνιος στη δεύτερη δόση, με μόλις 1,3 περιστατικά ανά 1 εκατομμύριο δόσεις εμβολίων. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, έχουν καταγραφεί 18 περιπτώσεις σε σύνολο 13.400.000 δεύτερων δόσεων.
«Όποιος έχει πάρει την πρώτη δόση της AstraZeneca και δεν είχε πρόβλημα, δεν θα έχει πρόβλημα στη δεύτερη. Έχουμε αποτελέσματα γι’ αυτό που λέω, μέσα από 40 και παραπάνω εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν πάρει το AstraZeneca και το ξέρουμε με βεβαιότητα. Το πρόβλημα με τα θρομβοεμβολικά επεισόδια είναι στην πρώτη δόση κι όχι στην δεύτερη», εξηγεί ο Γεώργιος Χρούσος.
Από τη γενική σύσταση να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός και με τις δύο δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, εξαιρούνται οι εξής περιπτώσεις:
- Άτομα όλων των ηλικιών που κατά το διάστημα των πρώτων εβδομάδων μετά την 1η δόση εκδήλωσαν σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια θρόμβωσης, με ή χωρίς θρομβοπενία.
- Άτομα όλων των ηλικιών που έχουν άλλον ειδικό λόγο για να γίνει η 2η δόση του εμβολιασμού τους με άλλο εμβόλιο.
- Άτομα ηλικίας μικρότερης από 30 ετών τα οποία για οποιοδήποτε λόγο έκαναν την 1η δόση εμβολιασμού με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Σε ποιους “ειδικούς λόγους” αναφέρεται, όμως, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών; Ο καθηγητής Χρούσος, εξηγεί: «Ένα αναφυλακτικό επεισόδιο, που σημαίνει ότι ο εμβολιασμένος εμφάνισε αλλεργία στο συγκεκριμένο εμβόλιο της AstraZeneca. Ή μία μυοκαρδίτιδα, αν και οι περισσότερες μυοκαρδίτιδες συμβαίνουν περισσότερο με τα mRNA εμβόλια. Αλλά μπορεί να γίνει και με Astra. Οπότε σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να επιλέξει ο πολίτης να κάνει ένα άλλο εμβόλιο για δεύτερη δόση».
Χρούσος: Τι αποτελέσματα έχει η ανάμιξη δύο εμβολίων
Η ανάμιξη δύο εμβολίων από διαφορετικές εταιρείες που ονομάζεται mix-and-match, έχει εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι έχουμε επιστημονικά δεδομένα για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης με AstraZeneca μέσα από εκατομμύρια εμβολιασμούς, για την πρακτική mix-and-match έχουν μελετηθεί μόνο μερικές δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις. Έτσι, αν και οι μελέτες εμφανίζουν ασφαλή και αποτελεσματική την πρόσμιξη εμβολίων, τα δεδομένα δεν είναι ακόμη ικανοποιητικά σε αριθμό.
«Από αυτά που γνωρίζουμε είναι οκ το mix-and-match», εξηγεί ο Γεώργιος Χρούσος και συνεχίζει: «Μπορεί να είναι και καλύτερο το αποτέλεσμα. Δεν έχουμε, όμως, τα εκατομμύρια των δεδομένων που έχουμε με την κανονική δοσολογία, δηλαδή πρώτη και δεύτερη δόση AstraZeneca. Έχουμε δεδομένα σε μικρότερο αριθμό εμβολιασμένων. Έχουν γίνει μερικές δεκάδες χιλιάδες εμβολιασμοί mix-and-match. Πιστεύω ότι στην ανάγκη, αν κάποιος πρέπει να κάνει ένα δεύτερο εμβόλιο άλλης τεχνολογίας, μπορεί να το κάνει χωρίς κανένα πρόβλημα», σημειώνει.
Οι επιστημονικές επιφυλάξεις δεν σχετίζονται με την ασφάλεια, αλλά κυρίως με την αποτελεσματικότητα και την προστασία που παρέχει το mix-and-match από τη νόσο Covid-19. Ωστόσο, τα μέχρι στιγμής δεδομένα, μιλούν για «ισχυρή ανοσιακή απόκριση» από το μικτό σχήμα.
Ο καθηγητής Παιδιατρικής, επισημαίνει πως κατά τη γνώμη του δεν υπάρχουν θέματα ασφάλειας για το mix-and-match: «Νομίζω ότι μπορεί ο εμβολιασμένος να αντιμετωπίσει τα γνωστά προβλήματα που έχουν όλα τα εμβόλια. Δηλαδή να πάρει πρώτα της Astra και να μην πάθει τίποτα και να πάρει μετά της Pfizer και να πάθει την σπάνια επιπλοκή της μυοκαρδίτιδας».
Όσο για τη χρονική απόσταση που μπορεί να έχει η δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο, από την πρώτη με AstraZeneca; Επικρατεί ασάφεια σχετικά με αυτό. Ενδέχεται η σύσταση να είναι, ένα μήνα μετά την πρώτη δόση με AstraZeneca.
Αυτό που αξίζει, επίσης, να αναφερθεί είναι ότι ο εμβολιασμός με το μικτό σχήμα προκαλεί συχνότερα ήπιες ή μέτριας βαρύτητας αντιδράσεις μετά τη 2η δόση και συγκεκριμένα, πόνο στη θέση της ένεσης, πυρετό, πονοκέφαλο, κόπωση κλπ.
Ο Γεώργιος Χρούσος συνοψίζει: «Είναι προτιμότερο να γίνεται η δεύτερη δόση με το AstraZeneca γιατί έχουμε πάρα πολύ καλά δεδομένα με το ίδιο εμβόλιο, σε εκατομμύρια ανθρώπους. Στην αλλαγή του εμβολίου στη δεύτερη δόση, τα δεδομένα είναι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες. Εγώ αυτό συστήνω σε όσους προβληματίζονται».
Πώς μπορεί κάποιος να αλλάξει το εμβόλιο της δεύτερης δόσης
Όσοι έχουν προγραμματισμένο ραντεβού πρώτης δόσης του AstraZeneca και έχουν ηλικία κάτω των 60 ετών, θα λάβουν ένα ενημερωτικό SMS για την απόφαση της Επιτροπής και τη σύσταση αν θέλουν να αλλάξουν εμβόλιο.
Aλλαγή της δεύτερης δόσης του εμβολίου μπορούν να κάνουν μόνο έχουν ήδη εμφανίσει σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια, αντιμετωπίζουν ειδικό ιατρικό λόγο να μην λάβουν το ίδιο εμβόλιο ή άτομα ηλικίας μικρότερης από 30 ετών. Εξαίρεση θα λάβουν μετά από σχετικό αίτημα από θεράποντα ιατρό προς την αρμόδια Επιτροπή (μέσω του emvolio.gov.gr).
Το πεδίο στην ηλεκτρονική πλατφόρμα emvolio.gov.gr για την κατάθεση του αιτήματος του θεράποντα γιατρού προς την Επιτροπή Εμβολιασμού, έχει καθυστερήσει για τεχνικούς λόγους και θα ενεργοποιηθεί, από την ερχόμενη Δευτέρα 21 Ιουνίου.
Ρεπορτάζ: Γιάννα Σουλάκη / Πηγή: iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163