O δικηγόρος – εργατολόγος Κώστας Τσουκαλάς, μιλάει στο newsit.gr και την Μάγδα Τσέγκου και απαντάει σε 15 κρίσιμες ερωτήσεις που αφορούν στα εργασιακά και στην απονομή των συντάξεων εν μέσω πανδημίας του κορονοϊού.
Πότε θα λάβουν το επίδομα οι μακροχρόνια άνεργοι; Θα παραταθούν τα επιδόματα ανεργίας; Να περιμένουν κάποιο επίδομα Δικηγόροι, μηχανικοί και γιατροί; Ποιοι θα λάβουν την εικόνα έκτακτη οικονομική ενίσχυση; θα παραταθούν τα επιδόματα ανεργίας; Ποιοι θα λάβουν την έκτακτη οικονομική ενίσχυση;
Το δώρο Χριστουγέννων, ποιοι πότε και πώς θα το πάρουν; Ποιοι δικαιούνται την επιστρεπτέα προκαταβολή, πώς μπορούν να κάνουν έναν υπολογισμό και γιατί θα πρέπει να ανησυχούν; Όσοι αναγκάστηκαν να πάρουν κάποιο δάνειο λόγω covid-19 τι θα πρέπει να γνωρίζουν; Τι είναι το ψηφιακό ωράριο;
Ποιες σημαντικές αλλαγές έρχονται για να μείνουν στα εργασιακά εξαιτίας του covid-19; Τι γίνεται με την απονομή συντάξεων και την καθυστέρηση έως και δυο χρόνια λόγω covid-19.
Οι μακροχρόνια άνεργοι πότε θα λάβουν το περιβόητο επίδομα – Θα υπάρξει παράταση;
«Λοιπόν την έκτακτη ενίσχυση μακροχρόνιων ανέργων θα λάβουν όσοι έχουν κλείσει 20 μήνες ανεργίας, όσοι έμειναν άνεργοι από 1η Μαρτίου του 19 θα λάβουν το ποσό αυτό έως τέλος του χρόνου, έως δηλαδή 31 Δεκεμβρίου 20. Είναι περίπου 130.000. Βέβαια οι συνολικά μακροχρόνια άνεργοι είναι περίπου 700.000. Άρα περίπου ο ενάμισης στους επτά θα λάβει κάποια οικονομική ενίσχυση, ένα μεγάλο μέρος εκείνων που ήταν άνεργοι αρκετό καιρό πριν το Μάρτιο του 19 δεν θα λάβουν κάποιοι οικονομική ενίσχυση. Αυτή η ενίσχυση θα είναι 400 ευρώ.Για όσους ανέργους τα επιδόματα ανεργίας έληγαν Σεπτέμβριο-Οκτώβριο-Νοέμβρη και Δεκέμβρη, θα υπάρξει δίμηνη παράταση και κάθε τέλος του μήνα θα πληρώνονται το ποσό αυτό. Άρα θα λάβουν στην ουσία δύο ακόμα επιδόματα σε σχέση με εκείνα τα οποία αρχικά δικαιούνται.»
Ποιοι θα λάβουν την εικόνα έκτακτη οικονομική ενίσχυση;
«Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση θα κατευθυνθεί σε αυτό που λέμε όπως κοινωνικό μέρισμα σε εκείνους που είναι δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Είναι περίπου 385 χιλιάδες πολίτες, οι οποίοι ανήκουν σε περίπου 260.000 νοικοκυριά. Θα λάβουν ένα ποσό, το διπλάσιο του εισοδήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης το οποίο υπενθυμίζουμε είναι 200 ευρώ για τον άγαμο, 100 ευρώ για κάθε έξτρα ενήλικο μέλος και 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος της οικογένειας.»
Δικηγόροι, μηχανικοί, γιατροί θα πρέπει να περιμένουν κάτι;
«Θα λάβουν επίδομα έως τέλος του χρόνου, το οποίο όμως είναι από τις εισφορές που οι ίδιοι επιστήμονες καταβάλλουν όλα τα χρόνια αυτά υπέρ ΟΑΕΔ, το οποίο ακόμα δεν έχει διασαφηνιστεί σε τι ποσό θα είναι και βέβαια θα έχει σίγουρα κριτήρια εισοδήματος. Άρα δεν θα το λάβουν όλοι. Αλλά κυρίως εκείνοι οι οποίοι έχουν μικρότερα εισοδήματα από το προηγούμενο έτος.»
Δώρο Χριστουγέννων, ποιοι πότε και πώς θα το πάρουν;
«Το δώρο Χριστουγέννων θα καταβληθεί τελικά βάσει των αποδοχών που έχουν πληρωθεί, όχι βάσει του ονομαστικού μισθού. Άρα για τις ημέρες που ήταν σε αναστολή ένας εργαζόμενος, ο μισθός που θα υπολογιστεί η βάση αναφοράς το δώρο, θα είναι 534 ευρώ και όχι ο κανονικός μισθός. Αυτό σημαίνει ότι όσοι είχαν για παράδειγμα δυο-τρεις μήνες αναστολής θα λάβουν κουτσουρεμένο Δώρο Χριστουγέννων, όσοι έχουν με τους οχτώ μήνες σε αναστολή θα λάβουν μειωμένο Δώρο Χριστουγέννων βάσει του 534 και για τον Νοέμβριο βάση του 800. Αυτό είναι το αρνητικό. Το θετικό είναι ότι δεν θα το καταβάλλει ο εργοδότης το ποσό αυτό στο ακέραιο και μετά θα περιμένει να πληρωθεί από το κράτος σε δύο ή τρεις μήνες όπως έγινε την προηγούμενη φορά και είχαμε οικονομική αιμορραγία στις επιχειρήσεις, αλλά το κράτος δηλώνει ότι θα καταβάλλει το ίδιο αυτομάτως το ποσό στους λογαριασμούς των εργαζομένων, το ποσό που αντιστοιχεί στις αναστολές»
Πότε καταβάλλονται τα επιδόματα για τις αναστολές συμβάσεων
«Οι αναστολές όσον αφορά τις κλειστές επιχειρήσεις, οι δηλώσεις έληξαν χθες και θα αρχίσουν να πληρώνονται από τις 27 του μήνα και θα προχωρήσει μέχρι και το Δεκέμβριο. Όσον αφορά τις πληττόμενες επιχειρήσεις έως 7 Δεκεμβρίου είναι οι αιτήσεις, από 11 Δεκεμβρίου ξεκινάει πληρωμές με σκοπό έτσι ώστε όλες να έχουν τελειώσει έως τέλος του χρόνου όλες οι πληρωμές. Μέχρι 21 του μήνα, ώστε να κάνουν Χριστούγεννα. Από ότι φαίνεται, αφού δεν πάμε σε άρση του lockdown, η λογική λέει ότι οι αναστολές θα συνεχιστούν και το μήνα Δεκέμβριο. Μένει να δούμε αν θα είναι 800 ευρώ το ποσό που θα λάβουν οι εργαζόμενοι ή αν θα είναι ξανά 534 ευρώ.»
Ποιοι δικαιούνται την επιστρεπτέα προκαταβολή και πώς μπορούν να κάνουν έναν υπολογισμό
«Επιστρεπτέα προκαταβολή δικαιούνται όλες οι κλειστές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μείωση τζίρου. Αρκεί να είχανε αναφορά τζίρου έως 300 ευρώ μέσα στο χρόνο και θα λάβουν όσοι δεν έχουν εργαζόμενο 2.000 ευρώ εκ των οποίων τα 1.000 ευρώ θα είναι επιδότηση και τα 1.000 ευρώ θα είναι δάνειο και ανάλογα με το αν έχουν εργαζόμενους υπάρχει κάποιος ειδικός αλγόριθμος που χορηγεί το ποσό. Όσον αφορά πληττόμενες επιχειρήσεις, επιχειρήσεις που δεν έχουν κλείσει έχουν παραμείνει ανοιχτές αλλά είναι στον αναθεωρημένο ΚΑΔ του Απριλίου, εκεί θα λάβουν αν έχουνε μείωση τζίρου 20% μεταξύ των μηνών Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του 20 με τους αντίστοιχους μήνες του 2019, θα λάβουνε 1.000 ευρώ αν δεν έχουν εργαζόμενους, εκ των οποίων δάνειο και τα άλλα μισά είναι επιδότηση. Αν έχουν εργαζόμενους ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων υπάρχει ειδικός αλγόριθμος και ανεβαίνει το ποσό το οποίο θα λάβουν.»
Ποια η παγίδα στην Επιστρεπτέα προκαταβολή
«Θα πρέπει ως το Μάρτιο του 2021 να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων. Εδώ υπάρχει όμως μία εξαίρεση. Αφενός δεν λέει τους ίδιους εργαζόμενους, αλλά τον ίδιο αριθμό, άρα μπορεί να διώξει κάποιον και να προσλάβει κάποιον άλλον. Άρα εκεί μπορεί να υπάρξει μία προσπάθεια, μία εκμετάλλευση κάποιος να απολύσει εργαζόμενο και να προσλάβει κάποιον με πολύ χαμηλότερο μισθό, αλλά υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Λέει ότι δεν συμπεριλαμβάνονται στον πλαφόν των εργαζομένων που πρέπει να παραμείνει ο εργαζόμενος που είναι με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου και η οποία λήγει μέσα στο διάστημα αυτό, αλλά και τι άλλο λέει, ότι οι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πιο μεγάλο αριθμό εργαζομένων τώρα από τον αντίστοιχο που είχανε το μήνα Μάρτιο και εκεί ως αριθμός αναφοράς εργαζομένων, είναι εκείνος του Μαρτίου. Αν δηλαδή μία επιχείρηση έχει δύο εργαζόμενους τον Μάρτιο και τέσσερις σήμερα, υποχρεούται να διατηρήσει δύο εργαζόμενους, όχι τέσσερις. Άρα για εκείνη είναι πολύ πιο ευέλικτη η διαδικασία.»
Τι είναι το ψηφιακό ωράριο;
«Το ψηφιακό ωράριο είναι μία σημαντική μεταρρύθμιση ως έννοια, με την έννοια ότι θα καταγράφεται εκείνη τη στιγμή σε μία πλατφόρμα το ωράριο που έχει ο εργαζόμενος. Άρα θα χτυπάει στην ουσία μία κάρτα που θα περνάει στο σύστημα για να ελέγχει την υπερωρία, αλλά αν δεν συνοδευτεί με ελεγκτικούς μηχανισμούς οι οποίοι θα ελέγχουν αν είναι πραγματικά το ωράρια αυτά και πρέπει να τονίζουμε ότι μετά τον κορονοϊό από τον Μάρτιο, έχουν αδρανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και ο καθένας εργοδότης δηλώνει ότι θέλει, μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ για τον εργαζόμενο. Αν ο εργοδότης είναι εκείνος που δηλώνει το ωράριο και δεν ελέγχεται με συχνούς ελέγχους για το αν αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, μπορεί να δηλώνονται μη πραγματικά δεδομένα και επειδή ο εργαζόμενος έχει συναινέσει στην ουσία στη δήλωση αυτή, δεν θα έχει την επόμενη μέρα τη δυνατότητα να διεκδικήσει την αμοιβή του αν έχει κάνει υπερωρία. Άρα είναι μία σημαντική μεταρρύθμιση. Αν όμως συνοδεύει την από μία σημαντική ενεργοποίηση ελεγκτικών μηχανισμών που θα βλέπουν αν αυτά τα ωράρια που δηλώνονται είναι αυτά που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.»
Οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν παγώσει και για ποιους;
«Οι ασφαλιστικές εισφορές για τις πληττόμενες ομάδες δηλαδή επαγγελματίες που είναι στους αναθεωρημένους ΚΑΔ, επαγγελματίες ή επιχειρήσεις που είναι κλειστές ή πληττόμενες και εργαζόμενους οι οποίοι είναι σε αναστολή, έχουνε πάει για τον Απρίλιο του 2020-2021 υπάρχει αυτή τη στιγμή και μόλις χθες ο υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρχει και μετάθεση αυτών των υποχρεώσεων για το 22. Αν θέλετε τη γνώμη μου τα θεωρώ αναγκαίο για ποιο λόγο. Ακόμα και αν στο καλό σενάριο με το εμβόλιο από τον Απρίλη και μετά θα έχουμε μία άλλη κατάσταση. Αυτή η κατάσταση για να μπορέσει η οικονομία να ενεργοποιηθεί και να γίνει το ριμπάουντ το οποίο αναφέρεται, θα πρέπει να συνδυαστεί με μία ευελιξία στις υποχρεώσεις των επαγγελματιών, γιατί διαφορετικά ακόμα και αν ανοίξουμε, αν όλες οι πληρωμές πάνε για τον Απρίλιο αντιλαμβάνεστε ότι θα υπάρχει κενό στην οικονομία. Κανείς δεν θα μπορεί μετά από ενάμιση χρόνο, μετά από έναν χρόνο, πάρα πολύ άσχημης οικονομικής κατάστασης ταυτόχρονα να επενδύσει για την επιχείρηση του και να την κρατήσει ανοιχτή, να μην κάνει απολύσεις και ταυτόχρονα να πληρώνει και μία σειρά σωρευμένων υποχρεώσεων. Άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο και για νέο καθεστώς 120 δόσεων, ελπίζω αυτό να μην γίνει στοχευμένα μόνο για εκείνους που τη χάσανε, αλλά να γίνει για όλους. Προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει μία ανάσα στην οικονομία, η οποία θα είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε δυναμικά.»
Τι θα γίνει με τους πλειστηριασμούς στην περίοδο του κορονοϊού; Ποιες οι παγίδες;
«Έχει ανακοινωθεί η αναστολή πλειστηριασμών μέχρι το τέλος του χρόνου περιμένουμε να δούμε αν θα υπάρξει και παράταση στο νέο πτωχευτικό νόμο. Όπως ξέρετε, ο νέος πτωχευτικός νόμος δεν προβλέπει προστασία πρώτης κατοικίας για κανέναν. Δεν υπάρχει διάταξη με την οποία διατηρεί την κυριότητα ο δανειολήπτης, αν λοιπόν δεν τα βρει με την κρατήσει εξωδικαστικά, εκτός αν είναι στο νόμο Κατσέλη θα πρέπει να πάει στον πτωχευτικό νόμο. Ο πτωχευτικός νόμος τι λέει; Ρευστοποιείται το σύνολο της περιουσίας και για έναν χρόνο μάλιστα πληρώνεις και ένα ποσό που υπερβαίνει κατά τη γνώμη του δικαστηρίου τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Βέβαια υπάρχει λέει το ακατάστατο των 1.250 ευρώ για να απαλλαγείς. Άρα δεν κερδίζει τίποτα. Από την άλλη μεριά για τα πολύ φτωχά νοικοκυριά που έχουν συγκεκριμένα κριτήρια εισοδήματος. 7.000 ευρώ ο άγαμος 10.500 έγγαμος, 14.000 οικογένεια με τρία άτομα, 17.500 ευρώ οικογένεια με τέσσερα άτομα και αντίστοιχα αντικειμενική αξία περιουσίας από 120 έως 150.000 προβλέπεται η δυνατότητα να μείνουνε ως ενοικιαστές στο σπίτι τους καταβάλλοντας μίσθωμα για 12 χρόνια. Ποια είναι εκεί η παγίδα; Το ποσό που θα καταβάλλουμε για 12 χρόνια δεν αφαιρείται από το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλλουν για να ξαναγοράσουν το ακίνητο. Άρα φτάνουμε στον παραλογισμό να έχουμε ένα δανειολήπτη που πήρε δάνειο το 2005. Πλήρωνε έως το 2013 κανονικά. Τα λεφτά αυτά δεν μετράνε. Θα πληρώνει από το 2021 για 12 χρόνια μισθώματα. Τα λεφτά αυτά δεν μετράνε. Και θα πρέπει μετά να ξανά αγοράσει το ακίνητο στην εμπορική αξία που θα κάνει τότε. Αυτό σημαίνει ότι θα έχει φτάσει να πληρώσει δύο φορές το ακίνητό του. Δεν θεωρώ ότι είναι μία ελκυστική επιλογή για κάποιον δανειολήπτη αυτό. Εκτιμώ ότι σε περιόδους όπως αυτές που ζούμε οικονομικής κρίσης όπου θα περιέλθουν σε αδυναμία πληρωμής πάρα πολλά νοικοκυριά χωρίς να έχουν ευθύνη, θα έπρεπε να έχουμε μία πιο επίκαιρη λύση, μία λύση η οποία θα προστατεύει την πρώτη κατοικία, έστω και με κριτήρια εισοδήματος στα λαϊκά στρώματα αλλά και στην πρώην μεσαία τάξη η οποία 10 χρόνια γονάτισε και σήμερα τη στιγμή που πήγε ξανά να ορθοποδήσει, έχουμε και μία κατραπακιά λόγω της πανδημίας.»
Πήρα δάνειο λόγω covid-19 – Τι πρέπει να γνωρίζω;
«Οι δανειολήπτες πρέπει σήμερα να γνωρίζουν ότι με εξαίρεση το πτωχευτικό κώδικα και το νόμο Κατσέλη και όσοι έχουν ήδη υπαχθεί, η μοναδική άλλη επιλογή είναι να συνεννοηθούνε με την τράπεζα. Πλέον δεν υπάρχει δικαστική οδός η οποία ταυτόχρονα προστατεύει πρώτη κατοικία και ρυθμίζει το δάνειο. Άρα θα πρέπει να δοκιμάζουν με την τράπεζα να βρούνε μία λύση. Διαφορετικά θα πρέπει να γνωρίζουν εάν κοινοποιηθεί διαταγή πληρωμής έχουνε 15 εργάσιμες μέρες για να κάνουμε ανακοπή και αίτηση αναστολής για να μην προχωρήσει η αναγκαστική διαδικασία. Αν τους κοινοποιηθεί πρόγραμμα πλειστηριασμού έχουνε 45 μέρες προκειμένου να κάνουμε ανακοπή κατά του προγράμματος πλειστηριασμού και αν χάθηκε αυτή η επιλογή έχουνε 20 εργάσιμες μέρες πριν τον πλειστηριασμό για να κάνουν ανακοπή με αίτημα να διορθωθεί η τιμή. Από την άλλη όσοι μπήκαν στο πρόγραμμα Γέφυρα, θα περιμένουν τον Γενάρη να αρχίσει η επιδότηση των πρώτων δανείων τα οποία εντάχθηκαν. Εντάχθηκαν περίπου 160.000 δανειολήπτες. Και βέβαια να πούμε κυρία Τσέγκου ότι αναμένονται και αλλαγές στην κοινωνική ασφάλιση, δεδομένου ότι η έκθεση Πισσαρίδη αναφέρει για αλλαγή στα μεταβατικά όρια ηλικίας που έχουν απομείνει, που είναι μέχρι τα 22, αναφέρει για ενιαία εισφορά υγείας σε όλους, ακόμα και σε υψηλόμισθους, κάτι το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι προβληματικό, γιατί μειώνει τα έσοδα στο σύστημα υγείας, αν υιοθετηθεί από την κυβέρνηση κάτι τέτοιο σε μία κρίσιμη περίοδο όπου όλοι ομολογούν ότι είναι αναγκαία η στήριξη του συστήματος υγείας και προβλέπει βέβαια τη μετάβαση της επικουρικής ασφάλισης από το διανεμητικό σύστημα σε ένα αμιγώς κεφαλαιοποιητικό σύστημα.»
Πόσο καθυστερεί η απονομή συντάξεων και πότε έρχεται η ψηφιακή σύνταξη;
«Έτσι κι αλλιώς η εικόνα στα ταμεία ήταν πάρα πολύ άσχημη και πριν τον κορωνοϊό και είχαμε συνεχώς κλιμάκωση του αρνητικού φαινομένου της καθυστέρησης απονομής συντάξεων. Ο κορωνοϊός έπαιξε μεγάλο ρόλο. Γιατί τα ταμεία ήταν κλειστά στην ουσία τους μήνες Μάρτιο Απρίλιο Μάιο και σήμερα λειτουργούν πάλι με λιγότερο προσωπικό και συνεχώς η εικόνα της καθυστέρησης χειροτερεύει αυτή τη στιγμή. Φτάνουμε το γενικό λογιστήριο 2,5 με 3 χρόνια η ασφάλιση τουλάχιστον δυόμισι χρόνια τα ταμεία όπως τον ΤΣΑ ή το ΤΣΕΜΔΕ τουλάχιστον τρία χρόνια το ΙΚΑ δημοσίου τρία χρόνια. Μόνο στο κοινό ΙΚΑ, πράγματα έχουμε μία καθυστέρηση η οποία βγαίνει σε λιγότερο από ένα χρόνο και είχαμε και τη σημαντική εξέλιξη σε ΟΓΑ και συντάξεις χηρείας να βγαίνουν πιο γρήγορα οι συντάξεις. Το Υπουργείο έχει δηλώσει ότι μέχρι το τέλος του 2021 ανά μήνα θα υπάρχουν εισαγωγή ταμείων στην ψηφιακή σύνταξη. Περιμένουμε να το δούμε, αυτή τη στιγμή η εικόνα είναι πάρα πολύ άσχημη, όμως ελπίζουμε ότι η ψηφιοποίηση η οποία έχει πράγματι προχωρήσει θα οδηγήσει μέχρι το 2021 στην επιβεβαίωση αυτών που λέει το υπουργείο και να δούμε να βγαίνουνε πολύ γρηγορότερα οι συντάξεις. Δεν πιστεύω ότι θα βγαίνουν σε μία μέρα, αλλά δεν είναι το νόημα εκεί. Και σε έξι μήνες να βγαίνουν και στους οκτώ μήνες να βγαίνουν, σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση που αργούνε χρόνια και πολλοί δεν λαμβάνουν ούτε προσωρινή σύνταξη αντιλαμβάνεστε τι ζημιά κάνει αυτό στα νοικοκυριά και τους Έλληνες συνταξιούχους.»
Δείτε όλη την συνέντευξη
