Με την υπ΄αριθμόν 95/2017 απόφαση της Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία αριθμεί πάνω από 50 σελίδες το Συμβούλιο της Επικρατείας «μπλόκαρε» τον διαγωνισμό για την χορήγηση των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών. Το ΣτΕ έκρινε πως η «παράκαμψη» του ΕΣΡ και η χορήγηση της σχετικής αρμοδιότητας στον υπουργό Επικρατείας, Νίκο Παππά αντίκειται στο άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος.
Στην απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου σήμερα επισημαίνεται πως : «Στο άρθρο 15 του Συντάγματος προβλέπεται η αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΣΡ για έλεγχο και επιβολή κυρώσεων στους τηλεοπτικούς σταθμούς.
Δεν δύναται όμως να συναχθεί ότι η αρμοδιότητα του ΕΣΡ εξαντλείται κατά το Σύνταγμα στην έκδοση μόνο ατομικών διοικητικών πράξεων ή επιβολής κυρώσεως στους σταθμούς, αλλά σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι φορέας άμεσου ελέγχου των τηλεοπτικών σταθμών και στο προγενέστερο της ενάρξεως λειτουργίας αυτών στάδιο, δηλαδή στο στάδιο της χορήγησης των αδειών. Άρα, στις αρμοδιότητες του ΕΣΡ περιλαμβάνεται κι η όλη διαδικασία, η οποία θα καταλήξει στη χορήγηση της άδειας».
Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ξεκαθαρίζει στο σκεπτικό της απόφαση του πως η μη συγκρότηση του ΕΣΡ δεν δίνει την δυνατότητα στο νομοθέτη να το ”παρακάμψει” στη διαδικασία χορήγησης των τηλεοπτικών αδειών. Στην απόφαση τονίζεται χαρακτηριστικά : «Από το γεγονός ότι ο αναθεωρητικός νομοθέτης δεν προέβλεψε επικουρικό μηχανισμό για την επιλογή των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών δεν μπορεί να συναχθεί ότι το Σύνταγμα ανέχεται, σε περίπτωση που δεν επιτεχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία των 4/5 στη Διάσκεψη των Προέδρων, οι αρμοδιότητες οι οποίες κατά το Σύνταγμα πρέπει να ασκούνται από Ανεξάρτητη Αρχή, να μεταβιβαστούν από τον κοινό νομοθέτη σε άλλα όργανα της εκτελεστικής εξουσίας.
Διαφορετικά εμμέσως το Σύνταγμα παραβιάζεται. Δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση η εκ πλαγίου παραβίαση του Συντάγματος να θεραπευθεί με άλλη ευθεία πλέον παραβίαση του, τέτοια δε παραβίαση θα συνιστούσε η πλήρης παράκαμψη αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής που προβλέπεται ρητώς από το Σύντάγμα. Συνεπώς έως ότου συγκροτηθεί Ανεξάρτητη Αρχή (ΕΣΡ) οι αρμοδιότητες αυτής δεν μπορεί να ασκηθούν από άλλα όργανα ακόμη και όταν η άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών επιβάλλεται για την επίτευξη σκοπών, στη θεραπεία των οποίων αποβλέπουν, άλλες συνταγματικές διατάξεις. Το γεγονός ότι έχουν ενδεχομένως αναληφθεί από το ελληνικό κράτος διεθνείς υποχρεώσεις δεν απαλλάσσει το νομοθέτη ή την εκτελεστική εξουσία κατά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της από την υποχρέωση τήρησης των συνταγματικών διατάξεων όπως είναι οι Ανεξάρτητες Αρχές.
Με τον νόμο 4339/2015 με τον οποίο ανατέθηκαν οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης στον αρμόδιο υπουργό, αντίκειται στο άρθρο 15, παρ. 2 του Συντάγματος». Επιπλέον στη απόφαση του ΣτΕ τονίζεται πως : «Κατά το άρθρο 15 του Συντάγματος το ΕΣΡ συγκροτείται κατά τρόπο που να εξασφαλίζει την αντικειμενικότητα, την αμεροληψία και την πολυφωνία στη λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών αλλά και από πρόσωπα με ανάλογα με την αποστολή του προσόντα. Απο τα στοιχεία αυτά προκύπτει σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές ότι: 1. Καθίσταται υποχρεωτική η σύμπραξη του ΕΣΡ στην άσκηση αρμοδιοτήτων, με τις οποίες σε συνεργασία ενδεχομένως και με άλλες ανεξάρτητες αρχές όπου αυτό απαιτείται λόγω της τεχνικής φύσεως των τειθεμένων ζητημάτων, καθορίζονται οι όροι λειτουργίας και αδειοδοτήσεων μεταξύ άλλων και των τηλεοπτικών σταθμών. 2. Σε περίπτωση επιλογής του συστήματος της κατόπιν διαγωνισμού χορηγήσεως των αδειών λειτουργίας των τηλεοπτικών σταθμών καθίσταται υποχρεωτική η διενέργεια αποκλειστικώς από το ΕΣΡ της σχετικής διαγωνιστικής διαδικαασίας».
Όσο αφορά το καθαρά νομικό κομμάτι του εάν οι τηλεοπτικοί σταθμοί είχαν έννομο συμφέρον να προσφύγουν στο ΣτΕ στην απόφαση τονίζεται : «Οι τηλεοπτικοί σταθμοί που διατηρούν επιχείρηση παροχής τηλεοπτικών υπηρεσιών και προτίθενται κατά τους ισχυρισμούς τους να λάβουν μέρος στη διαγωνιστική διαδικαςία που θα διενεργηθεί σύμφωνα με το νόμο 4339/2015 έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν τις εκτελεστές διοικητικές πράξεις οι οποίες εκδόθηκαν βάσει του εν λόγω νόμου. Συνεπώς, με έννομο συμφέρον άσκησαν την αίτηση ακύρωσης».
Αντίθετα, η μειοψηφία των συμβούλων επικρατείας υποστήριξε πως οι τηλεοπτικές εταιρείες στερούνται εννόμου συμφέροντος για την άσκηση των κρινομένων αιτήσεων ακυρώσεως» με το σκεπτικό ότι «κατά το χρόνο έκδοσης της προσβαλόμενης απόφασης και της κατάθεσης της προσφυγής τα τηλεοπτικά κανάλια δεν λειτουργούσαν νομίμως, όπως αβασίμως ισχυρίζονται».
Την πλειοψηφία συγκρότησαν οι αντιπρόεδροι του ΣτΕ : Αθανασίος Ράντος, Αναναστάσιος Γκότσης, Ειρήνη Σαρπ και οι σύμβουλοι Επικρατείας : Διονύσιος Μαρινάκης, Αικατερίνη Χριστοφορίδου, Δημήτρης Σκαλτσούνης, Γεώργιος Ποταμιάς, Ευθύμιος Αντωνόπουλος, Σπυρίδων-Κωνσταντίνος Μαρκάτης, Μαρίνα Παπαδοπούλου, Άννα Καλογεροπούλου, Θεόδωρος Αραβάνης, Κωνσταντίνος Πισπιρίγκος και Σοφία Βιτάλη.
Αντίθετα, μειοψήφησαν ο πρόεδρος του ΣτΕ Νικόλαος Σακελλαρίου,ο εισηγητής της υπόθεσης, σύμβουλος Επικρατείας Γεώργιος Παπαγεωργίου και οι σύμβουλοι Επικρατείας : Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου, Δημήτρης Κυριλλόπουλος, Εμμανουήλ Κουσιουρής, Δημήτρης Μακρής, Ταξιαρχία Κόμβου, Ηλίας Μάζος, Αντωνία Χλαμπέα, Βασιλική Αναγνωστοπούλου-Σαρρή και Αναστασία Παπαδημητρίου.
