Φορολογικές δηλώσεις 2019: Τα πάνω, κάτω - Όλες οι αλλαγές

Νωρίτερα από κάθε άλλη φορά ξεκινά να μετρά αντίστροφα για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για 6,2 εκατ. φορολογούμενους. Το εναρκτήριο λάκτισμα για το ετήσιο ραντεβού με την εφορία έδωσε χθες ο επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής, με την έκδοση των νέων εντύπων φορολογίας εισοδήματος.

Οι αλλαγές που επέρχονται είναι ελάχιστες. Ωστόσο υπάρχει μία σημαντική καινοτομία σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτή είναι το ατομικό εκκαθαριστικό σημείωμα που θα λάβουν οι σύζυγοι ανεξάρτητα από το εάν θα επιλέξουν να υποβάλουν κοινή ή ξεχωριστή φορολογική δήλωση.

Το νέο έντυπο Ε1 δεν έχει ουσιαστικές διαφορές σε σχέση με το περυσινό ενώ δεν αλλάζει τίποτα στον τρόπο εξόφλησης του φόρου εισοδήματος.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο οι φορολογούμενοι με χρεωστικό σημείωμα θα πληρώσουν το φόρο σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις εκ των οποίων η πρώτη έως τις 31 Ιουλίου, η δεύτερη έως 30 Σεπτεμβρίου και η τρίτη έως τις 29 Νοεμβρίου.

Η ηλεκτρονική πύλη του Taxis για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων αναμένεται να ανοίξει εντός του Μαρτίου και οι φορολογούμενοι θα έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος Ιουνίου για να εκπληρώσουν την ετήσια φορολογική τους υποχρέωση.

Τα βασικά σημεία που συνθέτουν τον καμβά των φετινών φορολογικών δηλώσεων

Μια κοινή φορολογική δήλωση, δυο εκκαθαριστικά σημειώματα. Από φέτος κάθε σύζυγος θα έχει το δικό του εκκαθαριστικό. Στην κοινή φορολογική δήλωση από τους συζύγους διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα. Ένα για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά. Για παράδειγμα ζευγάρι υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση και για το σύζυγο προκύπτει πληρωμή φόρου 500 ευρώ ενώ για τη σύζυγο επιστροφή φόρου 200 ευρώ. Τα δυο ποσά δεν θα συμψηφιστούν. Ο σύζυγος θα πληρώσει το φόρο και η σύζυγος θα εισπράξει την επιστροφή του φόρου ανεξάρτητα από την οφειλή του συζύγου.

Ζευγάρια με ξεχωριστή δήλωση: Οι σύζυγοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν χωριστή δήλωση. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γνωστοποιήσουν την επιλογή αυτή σε ηλεκτρονική εφαρμογή που ήδη λειτουργεί στο σύστημα Taxis το αργότερο μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Στον πίνακα 1 του εντύπου Ε1 στα στοιχεία φορολογούμενου έχει προστεθεί νέο πεδίο για τη χωριστή δήλωση συζύγων. Όσοι επιλέξουν το «φορολογικό διαζύγιο» θα πρέπει να κλικάρουν πάνω στην ένδειξη ΝΑΙ και να συμπληρώσουν τον ΑΦΜ του/της συζύγου.

Χωριστές δηλώσεις χωρίς γνωστοποίηση στο Taxis. Οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, χωρίς να απαιτείται γνωστοποίηση στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση του Μητρώου της Δ.Ο.Υ.

Σύμφωνο συμβίωσης: Τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, στην περίπτωση που ενημερώσουν το Μητρώο της Εφορίας δύνανται να υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους και υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι εκείνο το μέρος του συμφώνου συμβίωσης το οποίο κατά την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος δηλώνεται ως υπόχρεος και για τα εισοδήματα του άλλου μέρους του συμφώνου συμβίωσης.

Κάτοικοι εξωτερικού: Σε περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους και το αργότερο έως τις 31.12.2019.

Δηλώσεις των αποβιωσάντων: Υποβάλλονται σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εμπρόθεσμα έως 31.12.2019. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ του αποβιώσαντος πριν από την υποβολή της δήλωσης με την ημερομηνία θανάτου και τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων/ εγγυτέρων συγγενών, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Έντυπο Ε3 ανηλίκου: Η δήλωση του γονέα με το Ε3 του ανήλικου τέκνου υποβάλλεται σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Πτώχευση: Σε περίπτωση πτώχευσης υποβάλλονται δύο δηλώσεις, μια δήλωση από τον σύνδικο πτώχευσης για τα εισοδήματα από την πτωχευτική περιουσία σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και μια δήλωση από τον πτωχό για τα τυχόν εισοδήματα από τη μη πτωχευτική περιουσία ηλεκτρονικά.

Δηλώσεις με επιφύλαξη: Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου και εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών οι φορολογούμενοι οφείλουν να προσκομίσουν στη Δ.Ο.Υ. τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Αναδρομικά: Τροποποιητικές δηλώσεις για αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγούμενων ετών, αναδρομικά επιδόματα ανεργίας, αμοιβές γιατρών του ΕΣΥ από απογευματινά ιατρεία υποβάλλονται χωρίς πρόστιμα και τόκους μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων.

Ειδικά μισθολόγια: Οι περίπου 400.000 εν ενεργεία και συνταξιούχοι δημόσιοι λειτουργοί που υπάγονται στα ειδικά μισθολόγια και έλαβαν τον Δεκέμβριο του 2018 αναδρομικά ποσά, θα κληθούν να πληρώσουν για τα ποσά αυτά ειδική εισφορά αλληλεγγύης 2,2%-10%.

Εισοδήματα από βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων τύπου Airbnb: Δηλώνονται συγκεντρωτικά ανά ακίνητο στον κωδικό 60 της στήλης 16 του εντύπου Ε2 (αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας). Επιλέγοντας τον κωδικό 61 της στήλης θα δηλώνονται συγκεντρωτικά ανά ακίνητο όλα τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από τη βραχυχρόνια υπεκμίσθωση ακινήτων μέσω ψηφιακών πλατφόρμων (Airbnb, Booking κλπ.).

Τέλος επιτηδεύματος: Διευρύνεται ο αριθμός των φορολογούμενων που απαλλάσσονται από την πληρωμή τέλους επιτηδεύματος. Στη λίστα περιλαμβάνονται και οι αγρότες – μέλη αγροτικών συνεταιρισμών καθώς και όσοι έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά βρίσκονται σε κατάσταση πτώχευσης ή αδράνειας. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες λειτουργίας.

Φοιτητική κατοικία: Όσοι φοιτητές σπουδάζουν μακριά από τον τόπο διαμονής των οικογενειών τους και νοικιάζουν φοιτητική στέγη, εφόσον το 2018 απέκτησαν οποιασδήποτε μορφής και οποιουδήποτε ύψους εισόδημα (ακόμη κι από τόκους καταθέσεων ή περιστασιακή απασχόληση) θα φορτωθούν με το τεκμήριο διαβίωσης της ενοικιαζόμενης κατοικίας με κίνδυνο να πληρώσουν φόρο εισοδήματος.
Δαπάνες με πλαστικό χρήμα: Στους κωδικούς 049-050 «Δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών», αναγράφονται από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες τα χρηματικά ποσά των δαπανών για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών που πλήρωσαν το 2018 με πλαστικό χρήμα ή e-banking ή ηλεκτρονικού πορτοφολιού για την διατήρηση της μείωσης φόρου των 1.900-2.100 ευρώ, η οποία ισοδυναμεί με αφορολόγητο όριο 8.636-9.545 ευρώ. Το ελάχιστο συνολικό ποσό των δαπανών που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του ατομικού -δηλωθέντος ή τεκμαρτού – φορολογητέου εισοδήματος, ως εξής:

10%, εφόσον το εισόδημα αυτό ανέρχεται έως 10.000 ευρώ
15% για εισόδημα από 10.001 έως 30.000 ευρώ και
20% επί του υπερβάλλοντος ποσού, εφόσον το εισόδημα ξεπερνά τις 30.000 ευρώ.

Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν καλύψει το εισόδημά τους με το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων θα πληρώσουν έξτρα φόρο 22% στο ποσό που λείπει. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο, το ύψος της ετήσιας δαπάνης για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για να κατοχυρωθεί η έκπτωση φόρου θα προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του (υψηλότερου) τεκμαρτού κι όχι επί του (χαμηλότερου) δηλωθέντος εισοδήματος.

ΑΜΚΑ: Αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΜΚΑ του υπόχρεου και της συζύγου ή της ή του συντρόφου του. Ο ΑΜΚΑ δηλώνεται και για τα προστατευόμενα τέκνα. με εξαίρεση τις περιπτώσεις που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ΑΜΚΑ. Επίσης εξαιρούνται από την αναγραφή του ΑΜΚΑ και οι φορολογούμενοι οι οποίοι για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, δεν επιθυμούν να γνωστοποιήσουν τον ΑΜΚΑ, ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Εύξεινου

ΑΦΜ: Η αναγραφή του ΑΦΜ είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών (που ήταν άνω των 18 ετών την 31η-12-2018).

Νέοι 18 ετών και άνω: Όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31.12.2018 και έχουν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση. Τα ενήλικα τέκνα που μπορούν να θεωρηθούν και προστατευόμενα τέκνα, είναι υποχρεωμένα να υποβάλλουν φορολογική δήλωση όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα ή έχουν τεκμαρτό εισόδημα.

Μισθοί – συντάξεις: Τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, είναι και φέτος προσυμπληρωμένα. Δυνατότητα διόρθωσης δεν υπάρχει. Αν εμφανίζεστε να έχετε εισπράξει εισοδήματα που δεν έχουν καταβληθεί, η μόνη λύση είναι να επικοινωνήσετε με τον εργοδότη και να ζητήσετε να σας προσαρμόσει τις απολαβές στα πραγματικά δεδομένα. Αν αρνηθεί θα πρέπει να κάνετε δήλωση με «επιφύλαξη».

Φιλοξενούμενοι: Οι φορολογούμενοι που φιλοξενούν στην κατοικία τους συγγενή ή φίλο θα πρέπει υποχρεωτικά να συμπληρώσουν τον 007-008 και να γράψουν τον ΑΦΜ του προσώπου που φιλοξενούν όπως επίσης και το διάστημα για το οποίο προσέφεραν φιλοξενία μέσα στο 2018. Έτσι, θα καταστεί δυνατό να γίνει διασταύρωση ανάμεσα στη δήλωση του παρέχοντος τη φιλοξενία και του φιλοξενούμενου.

Προστατευόμενα παιδιά – εξαρτώμενα μέλη: Τα ανήλικα ή ενήλικα παιδιά, καθώς επίσης και τα μέλη της οικογενείας του φορολογούμενου με αναπηρία 67% και άνω θεωρείται ότι βαρύνουν τον φορολογούμενο εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν αυτά παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω.

Τεκμήρια: Προσοχή στα τεκμήρια. Για να αποφύγετε την πληρωμή έξτρα φόρου θα πρέπει να καλύψετε τα τεκμήρια με διάφορους τρόπους όπως ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων ή γονικές παροχές και δωρεές χρηματικών ποσών για τις οποίες όμως αποδεικνύονται με συμβολαιογραφική πράξη και με ημερομηνία μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2018.

Κατοικίες: Τα εισοδήματα από ακίνητα δηλώνονται πρώτα στο έντυπο Ε2 και μεταφέρονται στους αντίστοιχους κωδικούς στο Ε1.

Ανείσπρακτα ενοίκια: Οι ιδιοκτήτες ακινήτων για να απαλλαγούν από την πληρωμή φόρου εισοδήματος για ενοίκια που δεν εισέπραξαν το 2018 θα πρέπει να έχουν ασκήσει αγωγή κατά του ενοικιαστή που δεν καταβάλει εγκαίρως τα οφειλόμενα ενοίκια. Θα πρέπει να επισκεφθούν την εφορία τους για να καταθέσουν φωτοαντίγραφο διαταγών πληρωμής, δικαστικών αποφάσεων ή αγωγών έξωσης.

Ανείσπρακτες αποδοχές: Στην περίπτωση ανείσπρακτων αποδοχών, ο μισθωτός φορολογούμενος που διαθέτει βεβαίωση αποδοχών του εργοδότη του από την οποία δεν προκύπτει ο διαχωρισμός του εισοδήματος από ανείσπρακτες αποδοχές στα έτη που ανάγονται, δύναται να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις για τη φορολόγηση αυτών των εισοδημάτων κατ’ έτος.