Φράγματα και γέφυρες περιόρισαν τις πλημμύρες σε Εύβοια και Θεσσαλία

Ιδιαίτερα αποτελεσματικά αποδείχθηκαν έργα, γέφυρες και φράγματα απέναντι στις κακοκαιρίες «Daniel» και «Elias» που φτιάχτηκαν σε Θεσσαλία και Εύβοια και μετά τον μεσογειακό κυκλώνα «Ιανός» το 2020 και την μεγάλη φωτιά του 2021.

Στην Εύβοια που δοκιμάστηκε τις τελευταίες ημέρες από την κακοκαιρία Elias τα αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα που σχεδιάστηκαν και εκτελέστηκαν στις καμένες εκτάσεις την προηγούμενη διετία, η πρώτη εκτίμηση των τοπικών δασαρχείων είναι πως τα περισσότερα από 100 «φράγματα βάρους» που έχουν κατασκευαστεί συνέβαλαν ουσιαστικά τόσο στη μείωση της ταχύτητας με την οποία έρρεε καθοδικά το νερό στις κοίτες όσο και στη συγκράτηση φερτών υλικών.

Από την άλλη παρά τις μεγάλες πλημμύρες, που συνδέονται πρωτίστως με τον τεράστιο όγκο της βροχής, καθώς στην Ιστιαία οι μετρητές του Εθνικού Αστεροσκοπείου κατέγραψαν βροχόπτωση που ισοδυναμεί με σχεδόν 500 τόνους νερού ανά στρέμμα σε διάστημα τεσσάρων ημερών και στους Ωρεούς το ισοδύναμο σχεδόν 390 τόνων, η πρώτη αξιολόγηση είναι ότι πολλά έργα άντεξαν και συνεισέφεραν στην αποτροπή πολύ χειρότερων καταστροφών.

Ενδεικτικό είναι ότι, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Δασών της Εύβοιας, μόνο στον χείμαρρο Κούβελο, ο οποίος βρίσκεται στην κοινότητα των Ροβιών, τέσσερα μικρά φράγματα κατάφεραν να συγκρατήσουν περίπου 19.000 κυβικά μέτρα φερτών υλικών, ενώ χάρη στην επίτευξη της κατάλληλης κλίσης αντιστάθμισης η ταχύτητα των υδάτων περιορίστηκε.

Συνολικότερα, η Διεύθυνση συμπεραίνει πως τα έργα είχαν ως αποτέλεσμα «την εξομάλυνση της επιδείνωσης από τις χειμαρρικές ροές στην πεδινή κοίτη, εξασφαλίζοντας τη συγκράτηση χιλιάδων κυβικών μέτρων φερτών υλικών, που η απόθεσή τους θα δημιουργούσε τρομερά προβλήματα» σε οικισμούς και υποδομές.

Σύμφωνα με την πρώτη επιθεώρηση των έργων μετά τις μεγάλη κακοκαιρία προκύπτει ότι τα «φράγματα βάρους» -τα οποία θεωρούνται ήπιες παρεμβάσεις στη φύση και συνιστούν τεχνική εξέλιξη των παλιών πέτρινων φραγμάτων- μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο μέρος της αντιπλημμυρικής εργαλειοθήκης που θα χρησιμοποιηθεί στην Εύβοια και τη Θεσσαλία, χωρίς φυσικά να αναιρείται η ανάγκη για πολύ μεγαλύτερα έργα σε κάποια σημεία.

Να σημειωθεί ότι τα φράγματα βάρους έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς στις κοίτες χειμάρρων στην Εύβοια μετά τις πυρκαγιές του 2021, δεδομένου ότι στις καμένες εκτάσεις αναπόφευκτα αυξάνεται ο όγκος των φερτών υλικών που μπορεί να παρασύρει το νερό. Στην περιοχή αρμοδιότητας του Δασαρχείου Λίμνης έχουν κατασκευαστεί περίπου 100 φράγματα και σχεδόν ισάριθμα προφράγματα, τα οποία προστατεύουν τα θεμέλια των φραγμάτων από την υποσκαφή. Στις εκτάσεις που επιβλέπει το Δασαρχείο Ιστιαίας έχουν κατασκευαστεί 42 φράγματα και προφράγματα.

Ένα ακόμα παράδειγμα προς αξιοποίηση που έχει εντοπίσει η κυβέρνηση αφορά στις μεγάλες εργασίες για την επισκευή του οδικού δικτύου των Δήμων Καρδίτσας, Αργιθέας και Μουζακίου στη Θεσσαλία, που υπέστησαν μεγάλες ζημιές από τον «Ιανό» πριν από τρία χρόνια.

Το έργο περιλαμβάνει πέντε γέφυρες, εκ των οποίων τρεις έχουν ολοκληρωθεί και δύο είναι σχεδόν ολοκληρωμένες, στις οποίες, όπως φαίνεται και στις σχετικές φωτογραφίες, δεν παρουσιάστηκε η παραμικρή βλάβη, παρά τη δριμύτητα της πολυήμερης κακοκαιρίας.

Όσον αφορά την οδοποιία, τα έργα είχαν ολοκληρωθεί σε περίπου 450 θέσεις και, σύμφωνα με πληροφορίες, από τις πρώτες επιθεωρήσεις που έχουν γίνει στο πεδίο διαπιστώνεται πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε βλάβη σε 390-400 σημεία. Στα υπόλοιπα δεν είναι ακόμα σαφές αν υπάρχουν ζημιές διότι καλύπτονται από φερτά υλικά της πλημμύρας.

Γέφυρα Μουζακίου