Πλησιάζει η στιγμή να υποδεχτούμε και επίσημα το Φθινόπωρο! Στις 23:02 ώρα Ελλάδας, το βράδυ της Παρασκευής 22 Σεπτεμβρίου θα συμβεί η φθινοπωρινή ισημερία 2017 στο βόρειο ημισφαίριο.
Έρχεται το Φθινόπωρο! Τι είναι όμως η ισημερία;
Η ισημερία συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο. Τότε το κέντρο της γης ευρίσκεται επί της καθέτου στην μεγάλη διάμετρο της ελλείψεως που διαγράφει η γη γύρω από τον ήλιο . Στη συγκεκριμένη στιγμή ο Ήλιος βρίσκεται σε ευθεία με την κατακόρυφο στον ισημερινό της γης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η νύχτα και η ημέρα να έχουν ίση διάρκεια σε οποιοδήποτε σημείο της γήινης επιφάνειας. Η ισημερία συμβαίνει γύρω στις 20 Μαρτίου και 22 Σεπτεμβρίου. Η φθινοπωρινή ισημερία 2017 γίνεται σήμερα, 22 Σεπτεμβρίου.
Ο άξονας περιστροφής της γης διατηρεί την ίδια γωνία ως προς το επίπεδο της ελλείψεως όλο τον χρόνο. Το όνομα ισημερία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ίσος και ημέρα. Το διεθνές αντίστοιχο όνομα, equinox, προέρχεται από το λατινικό aequus (ίσος) και nox (νύχτα). Ο λόγος είναι ότι κατά την ισημερία, η νύκτα και η ημέρα έχουν περίπου το ίδιο χρονικό μήκος.
Η εαρινή και η φθινοπωρινή ισημερία
Η εαρινή ισημερία πραγματοποιείται περίπου στις 20 Μαρτίου. Τότε το κέντρο του Ηλίου είναι κατακόρυφο προς τον γήινο ισημερινό, διασχίζοντας τους ουρανούς από Νότο προς Βορρά. Η φθινοπωρινή ισημερία γίνεται περίπου στις 22 Σεπτεμβρίου όταν ο Ήλιος διασχίζει από Βορρά προς Νότο.
Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία είναι σχετικές και αφορούν στην εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου. Στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο οι εποχές είναι αντίθετες. Στις δύο πολικές και την τροπική ζώνη δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση εποχών.
Φθινοπωρινή ισημερία στην αστρονομία
Στην αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα. Διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική απόκλιση.
Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της. Καθώς η γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς η διάρκεια της ημέρας αλλάζει. Δύο φορές το χρόνο η γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κάθετα στον ισημερινό.
Η ίση μέρα και ίση νύχτα δεν είναι την ισημερία!
Η ανατολή του ήλιου και η δύση υπολογίζονται σύμφωνα με τη χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί η πρώτη ακτίνα του ήλιου και τη χρονική στιγμή που θα εξαφανιστεί και η τελευταία. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι η πραγματική ίση μέρα και ίση νύχτα δεν εμφανίζεται τις ημερομηνίες που ορίζουμε ως ισημερίες.
Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium). Οι ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ των ηλιοστασίων, του χειμερινού ηλιοστασίου και θερινού ηλιοστασίου.
Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.
Η φθινοπωρινή ισημερία 2017 τιμάται σήμερα με google doodle. Είστε έτοιμοι για το Φθινόπωρο;
