Φθινοπωρινή ισημερία: Πρώτη μέρα του Φθινοπώρου 2016 στην Google

Το απόγευμα της Πέμπτης 22 Σεπτεμβρίου, στις 17:21 (ώρα Ελλάδας), αρχίζει και τυπικά το φθινόπωρο με την Φθινοπωρινή Ισημερία. Τότε θα συμβεί η φθινοπωρινή ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η χώρα μας, σηματοδοτώντας έτσι την αστρονομική έναρξη του φετινού φθινοπώρου, ενώ αντίστοιχα στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει η άνοιξη. Στην φθινοπωρινή ισημερία, σε όλο τον κόσμο, η νύχτα και η μέρα έχουν περίπου την ίδια διάρκεια (αλλά όχι ακριβώς ισομοιρασμένη). Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο, η μέρα θα μικραίνει και η νύχτα θα μεγαλώνει, ώσπου η νύχτα θα φθάσει στο ζενίθ της κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.

Τόσο οι ισημερίες, όσο και τα ηλιοστάσια, συμβαίνουν δύο φορές τον χρόνο και σηματοδοτούν την έναρξη των εποχών του έτους. Αποτελούν περιοδικά -ανά εξάμηνο- αστρονομικά φαινόμενα που σχετίζονται με την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, καθώς και την περιστροφή γύρω από τον άξονά της, ο οποίος βρίσκεται υπό κλίση περίπου 23,5 μοιρών. Από τα αρχαία χρόνια, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, τέτοια φαινόμενα γιορτάζονταν από τους λαούς, που τους απέδιδαν ποικίλες μυθικές σημασίες.

Η μετεωρολογική έναρξη του φθινοπώρου και κάθε άλλης εποχής βασίζεται σε στοιχεία για τις μέσες θερμοκρασίες. Η Google μάς εύχεται καλό Φθινόπωρο!

Τι δεν ξέρετε για τη φθινοπωρινή ισημερία

• Η Ισημερία δεν συμβαίνει σε μια σταθερή μέρα του χρόνου αλλά μεταξύ 22 και 24 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο. Η ημερομηνία αλλάζει επειδή η Γη κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το άστρο της, τον Ήλιο κάθε 365,25 μέρες. Λόγω αυτού κάθε τέταρτο έτος είναι δίσεκτο (δηλαδή ο Φεβρουάριος έχει 29 και όχι 28 μέρες). Τα δίσεκτα χρόνια, η ισημερία πηγαίνει πίσω μια ολόκληρη μέρα σε σχέση με τα προηγούμενα.
• Η πανσέληνος που είναι πιο κοντά στην φθινοπωρινή ισημερία λέγεται και harvest moon (πανσέληνος θερισμού δηλαδή) και πήρε το όνομα της από το γεγονός ότι το φεγγάρι είναι τόσο φωτεινό που επιτρέπει στους αγρότες να εργαστούν και στη διάρκεια της νύστας.

Στην αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά τη διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική απόκλιση. Το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της. Καθώς η γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς η διάρκεια της ημέρας αλλάζει. Δύο φορές το χρόνο η γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κάθετα στον ισημερινό.

Η ανατολή του ήλιου και η δύση υπολογίζονται στα διάφορα ημερολόγια σύμφωνα με τη χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί η πρώτη ακτίνα του ήλιου και τη χρονική στιγμή που θα εξαφανιστεί και η τελευταία ακτίνα. Αυτό σημαίνει πρακτικά, σε συνδυασμό με το μέγεθος του ηλιακού δίσκου και το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται κάποιος, ότι η πραγματική ίση μέρα και ίση νύχτα δεν εμφανίζεται τις ημερομηνίες που ορίζουμε ως ισημερίες.

Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium). Οι ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ των ηλιοστασίων, του χειμερινού ηλιοστασίου και θερινού ηλιοστασίου.

Το φαινόμενο της ισημερίας παρουσιάζεται σε όλους τους πλανήτες κάθε ηλιακού συστήματος οι οποίοι παρουσιάζουν κλίση του άξονα περιστροφής ως προς το επίπεδο περιφοράς.