Για πρώτη φορά ένας Οικουμενικός Πατριάρχης είναι παρών στην τελετή ενθρόνισης ενός Πάπα. Ιστορικό το γεγονός από κάθε άποψη. Τι ήταν όμως αυτό που οδήγησε τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο σε αυτήν την ενέργεια;
Πριν μερικά χρόνια, αυτό που είδε και συζήτησε όλος ο κόσμος, ήταν η λευκή φιγούρα του Πάπα Βενέδικτου 16ου να μπαίνει στο «ταπεινό» Φανάρι σε μια επίσκεψη που τότε όλοι χαρακτήρισαν ιστορική, και όχι άδικα.
Αυτό όμως που λίγοι γνωρίζουν είναι πως ο επίτιμος σήμερα, ή εφησυχάζων κατά την ορθόδοξη ορολογία, Πάπας, είχε προχωρήσει σε μια ενέργεια που σημειολογικά αλλά και ουσιαστικά πήγε αρκετά πίσω τις προσπάθειες προσέγγισης μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Το 2006, ο Βενέδικτος αποφάσισε να «σβήσει» από τον τίτλο του την ιδιότητα του «Πατριάρχη της Δύσης» προκαλώντας κύμα αντιδράσεων τόσο στον Ορθόδοξο όσο και στην Ρωμαιοκαθολικό κόσμο. Τότε το Βατικανό μίλησε για προσπάθεια διευκόλυνσης του οικουμενικού διαλόγου, όλοι όμως είχαν καταλάβει πως η μόνη διευκόλυνση που παρείχε ήταν στην κατεύθυνση της διατήρησης του παπικού πρωτείου.
Ο Φραγκίσκος πάλι, είναι μια άλλη περίπτωση ή τουλάχιστον έτσι δείχνει. Με τον λευκό καπνό που σημάδεψε την εκλογή του ακόμη ορατό πάνω από την στέγη της καπέλα Σιστίνα, πριν καν ακόμη αποκτήσει το δικό του «δακτυλίδι του ψαρά» χρησιμοποίησε μια φράση που στην Ανατολή και ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη ακούστηκε με μεγάλο ενδιαφέρον.
«Είμαι ο Επίσκοπος της Ρώμης» είπε στις χιλιάδες των πιστών που είχαν κατακλίσει την Πλατεία του Αγίου Πέτρου αλλά και στα δισεκατομμύρια των τηλεθεατών που παρακολουθούσαν την ιστορική στιγμή από τους δέκτες τους.
Για τους Ορθοδόξους, ο Πάπας είναι ο Επίσκοπος της Ρώμης, ο πρώτος της λεγόμενης «Πενταρχίας» (Ρώμη, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια και Ιερουσαλήμ) και σίγουρα όχι ο Ύπατος Ποντίφικας όπως επέλεξε να είναι ο Βενέδικτος.
Βέβαια αυτή η φράση χρησιμοποιήθηκε από τον Φραγκίσκο, σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη γι αυτόν στιγμή, χωρίς να έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες εσωτερικές διεργασίες στις πανίσχυρες και δαιδαλώδεις επιτροπές του Βατικανού. Ίσως πάλι πίσω από τις κλειδωμένες πόρτες του Κονκλάβιου, οι εκλέκτορες να έθεσαν ψηλά στην ατζέντα του νέου Πάπα την προσέγγιση Ανατολής και Δύσης. Σε κάθε περίπτωση αυτό θα το μάθουμε στην πορεία του χρόνου και ανάλογα με τις ενέργειες που θα ακολουθήσουν.
Ο Φραγκίσκος με την ενέργεια του αυτή άνοιξε μια νέα μικρή χαραμάδα στον οικουμενικό διάλογο. Ο Βαρθολομαίος από την δική του πλευρά έλαβε το μήνυμα και αναλαμβάνοντας το ρίσκο που περικλείεται σε αυτή του την ενέργεια αξιοποιεί την πρόκληση.
Το τι θα επακολουθήσει στις συνομιλίες των κύριων εκπροσώπων του Θεού στη γη… μόνο ο Θεός το ξέρει.