Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των μέχρι σήμερα απόρρητων εγγράφων, ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο ραγδαία ανερχόμενος Ανδρέας Παπανδρέου αλλά και ο τότε υπουργός Συντονισμού, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Ψηλά στο βρετανικό ενδιαφέρον; Η σχέση της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ όπου ο Κ. Καραμανλής είχε αποσύρει τη χώρα από τη συμμαχία μετά την εισβολή στην Κύπρο και το 1979 είχε ζητήσει την επανένταξή της, η επικείμενη αποδοχή της στους κόλπους της ΕΟΚ και τα ελληνοτουρκικά.
Η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1977 φαίνεται να ανησυχούσε ιδιαίτερα τους Βρετανούς. Αυτό φαίνεται και από τον μεγάλο όγκο στην αλληλογραφία του 79 που αφορούσε τον ρόλο του Α.Παπανδρέου ως προσωπικότητας στο πολιτικό σκηνικό, την κυριαρχία του στο ΠΑΣΟΚ και τις σχέσεις που ο ίδιος προωθούσε ανάμεσα στους κεντροαριστερούς-σοσιαλιστικούς πολιτικούς σχηματισμούς της Μεσογείου, των Βαλκανίων αλλά και της Μέσης Ανατολής.
Σε τηλεγράφημα της 20ής Νοεμβρίου 1979 αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι ο Παπανδρέου είχε «θυελλώδη» προσωπική ζωή, πιο σταθερή όμως από ό,τι θα περίμενε κανείς, δεδομένου του «οίστρου» της δημόσιας παρουσίας του. Στην κατ’ιδίαν συναναστροφή περιγράφεται ως «συνετός και με τον αέρα ακαδημαϊκού», χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι πρόκειται για έναν άνδρα «ακραία φιλόδοξο και καιροσκόπο, ο οποίος πιστεύει μονάχα στη μοίρα την οποία έχει κληρονομήσει και του ανήκει», τη μοίρα να κυβερνήσει την Ελλάδα.
Σε χειρόγραφες σημειώσεις στην ίδια επιστολή αναφέρεται ότι ο Παπανδρέου τηρούσε «εχθρική στάση απέναντι στις ΗΠΑ και στη Δύση γενικότερα», ενώ καλλιεργούσε σχέσεις ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και σε άλλα σοσιαλιστικά κόμματα, με ιδιαίτερη αναφορά στη Λιβύη, τη Μάλτα και την PLO. Επισημαίνεται επίσης ότι «έστειλε δύο από τα παιδιά του να σπουδάσουν στη Βρετανία» και ότι «κυκλοφορούν φήμες για την υγεία του», όμως παραμένει «κυρίαρχος του ΠΑΣΟΚ».
Σε άλλη επιστολή, της 20ής Ιουνίου, αναφέρεται ότι η παραίτηση του Κώστα Σημίτη από το 7μελές εκτελεστικό γραφείο του κόμματος είχε γίνει κατ’ εντολή Παπανδρέου και πως το γεγονός δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας για τον «αυταρχικό τρόπο με τον οποίο ο Παπανδρέου ηγείται του κόμματος».
Ακόμη περισσότερο από το ηγετικό ύφος του Παπανδρέου στο εσωτερικό, ανησυχούσε τους Βρετανούς η εξωτερική πολιτική του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένη, σειρά τηλεγραφημάτων αναφέρονται στη σκληρά αντι-δυτική γραμμή του Παπανδρέου, τη «δέσμευσή του να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα για την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ και να υποστηρίξει τη μη ένταξη» και την αμετακίνητη στάση του στο ζήτημα της μη επανένταξης της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει συνομιλία του καθηγητή Γιάννη Γιαννουλόπουλου που καταγράφεται στο Φόρεϊν Οφις. Σε αυτήν αναφέρεται ότι ιδιαίτερη σημασία έχει το παπανδρεϊκό δόγμα «η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες», αφού αυτό συνδέει τον μαρξιστικό διαχωρισμό εχόντων και μη εχόντων με αυτόν ανάμεσα σε «Ελληνες και ξένους».
Σύμφωνα με άλλη επιστολή του Φεβρουαρίου του 1979, ο Παπανδρέου περιγράφεται ως «αινιγματική προσωπικότητα», αφού «πέρασε 20 χρόνια ως Αμερικανός πολίτης, υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό, παντρεύτηκε Αμερικάνα, έστειλε τους γιους του σε αμερικανικές στρατιωτικές ακαδημίες» και όμως βρίσκεται στη δεδομένη χρονική στιγμή να είναι ο πιο σκληρός αντιαμερικανιστής του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Αρκετές είναι οι αναφορές και στον τότε υπουργό Συντονισμού, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, μέσα στην απόρρητη βρετανική αλληλογραφία του 1979. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο πρόσωπό του εξηγείται σε επιστολή της 1ης Μαΐου από τον πρέσβη Σάδερλαντ προς τα κεντρικά γραφεία του Φόρεϊν Οφις στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα, ο κ. Σάδερλαντ εξηγούσε ότι ο κ. Μητσοτάκης έπρεπε να κληθεί άμεσα να επισκεφθεί επίσημα το Λονδίνο, αφού «διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κυβέρνηση Καραμανλή σε σχέση με τις αποφάσεις για δημόσιες δαπάνες και επενδύσεις», ενώ προσέθετε: «Γνωρίζω ότι η κ. Μητσοτάκη πήγε στα τέλη του περασμένου έτους για ψώνια στο Λονδίνο και έμενε στο ξενοδοχείο “Claridge’s”. Πέρασε πολύ καλά και σίγουρα θέλει να ξαναπάει».
Ο πρέσβης Σάδερλαντ αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο Μητσοτάκης ήταν ένας από τους ενδεχόμενους διαδόχους του Καραμανλή στην αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας, όμως «δεν έχει οργανωμένη βάση έξω από την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη». Παρακάτω αναφέρει ότι «το σημαντικότερο πρόβλημα του Μητσοτάκη είναι ότι, σε μια χώρα όπου οι προσωπικότητες και η προσωπική φήμη παίζουν πρωταγωνιστικό πολιτικό ρόλο, το όνομά του ακούγεται συχνά σε ιστορίες δωροληψίας και διαφθοράς. Προσωπικά, πιστεύω ότι πρόκειται για επιθέσεις από πολιτικούς του εχθρούς που φθονούν τη θέση του, όμως η λάσπη κολλάει και ίσως να υπάρχει κάποιο ποσοστό αλήθειας σε αυτές τις φήμες».
Οι Βρετανοί εμφανίζονται μέσα από τις επιστολές του Φόρεϊν Οφις να τρέφουν εκτίμηση και προτίμηση στο πρόσωπο του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Σε επιστολή του τότε Βρετανού πρέσβη στην Αθήνα, Ιαν Σάδερλαντ, στις 5 Δεκεμβρίου 1979, αναφέρεται ότι ο Κ. Καραμανλής δεν έχει λάβει ακόμα τις αποφάσεις του για το αν θα παραμείνει πρωθυπουργός ή θα ζητήσει από τον Τσάτσο να αποσυρθεί για να αναλάβει εκείνος την προεδρία της χώρας. Σε άλλη αλληλογραφία του ίδιου μήνα, εξετάζεται αρνητικά το σενάριο προεδρίας Καραμανλή και πρωθυπουργίας Παπανδρέου. «Οι Ελληνες θα ψηφίσουν για την “αλλαγή” του ΠΑΣΟΚ έχοντας την “ασφάλεια” της Νέας Δημοκρατίας στην προεδρία», επισημαίνεται, «όμως, ένα τέτοιο σενάριο θα οδηγήσει σε αστάθεια, αφού ο Παπανδρέου είναι αποφασισμένος να αναστρέψει την εξωτερική πολιτική του Καραμανλή».
Ο Καραμανλής συναντήθηκε στις 24 Οκτωβρίου του 1979 με την τότε Βρετανίδα πρωθυπουργό, Μάργκαρετ Θάτσερ, και, σύμφωνα με τα αρχεία της εποχής, η επικοινωνία τους ήταν καλή. Η αγωνία της Θάτσερ ήταν, όπως αναφέρεται, να πείσει τον Καραμανλή να αυξήσει τις επιχειρηματικές σχέσεις της Ελλάδας με βρετανικές επιχειρήσεις, και ειδικά στον τομέα της ενέργειας και των αμυντικών εξοπλισμών, όμως, όπως αναφέρεται, «ο Καραμανλής αρνήθηκε να δεσμευτεί, παρά την καλή του διάθεση, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας».
Επιστολή της 31ης Οκτωβρίου περιλαμβάνει τις εντυπώσεις των ακολούθων του Φόρεϊν Οφις που συνόδευαν τον Κ. Καραμανλή κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο. Αναφέρεται ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός «ψώνισε παπούτσια στο Simpson’s και μετά πήγε στο Burberry’s» και «ήταν πολύ ευχαριστημένος από την επίσκεψή του, ενώ φαινόταν να περνάει καλά». Σε άλλο σημείο της επιστολής επισημαίνεται ότι «είναι αυστηρός και ιδιαίτερα σοβαρός, όμως μαλακώνει παρουσία γυναικών και γίνεται ιδιαίτερα μεγαλοπρεπής».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163