Κατ’οίκον νοσηλεία: Τι είναι το πρόγραμμα Νοσοκομείο στο Σπίτι και ποιους ασθενείς αφορά

Πιλοτικά σε τρία νοσοκομεία της χώρας εφαρμόζεται το πρόγραμμα για την κατ’οίκον νοσηλεία ασθενών με χρόνια νοσήματα, ή αλλιώς το πρόγραμμα Νοσοκομείο στο Σπίτι, το οποίο μάλιστα αναμένεται να επεκταθεί. 

Η νοσηλεία στο σπίτι, ή αλλιώς κατ’ οίκον νοσηλεία, η οποία θεσμοθετήθηκε πρόσφατα στη χώρα μας αφορά τη δυνατότητα – αλλά και το δικαίωμα – των ασθενών με χρόνιες νόσους να λαμβάνουν ιατρικές υπηρεσίες στο άνετο και ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού τους χωρίς να υποβάλλονται στην ταλαιπωρία της νοσοκομειακής φροντίδας.

Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με 14 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έως το 2025 και βρίσκεται υπό τον έλεγχο και την καθοδήγηση του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.).

Στα χρήματα αυτά περιλαμβάνεται η δαπάνη για το προσωπικό, αλλά και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που απαιτείται για την υποστήριξη της νοσηλείας των ασθενών στο οικείο περιβάλλον.

Η πιλοτική λειτουργία αφορά τρία νοσοκομεία και πιο συγκεκριμένα:

Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης: Αφορά παιδιά με χρόνια νοσήματα που παρακολουθούνται στην Γ’ Παιδιατρική Κλινική.

ΠΑΓΝΗ Κρήτης: Το πρόγραμμα αφορά ενήλικες.

Αντικαρκινικός “Άγιος Σάββας”: Το πρόγραμμα “Οίκοθεν” αφορά 100 ογκολογικούς ασθενείς.

Από την ερχόμενη χρονιά το πρόγραμμα θα επεκταθεί σε επιπλέον 7 νοσοκομεία. Στην εξέλιξη του, από το 2025 και μετά, αναμένεται να καλύψει σε ολόκληρη την Επικράτεια.

Συνολικά 100-120 άτομα θα εξυπηρετούνται ανά κέντρο αναφοράς ΝΟΣΠΙ και 800-850 ογκολογικοί ασθενείς θα υποστηρίζονται με ανοσοθεραπεία στο σπίτι.

ΝΟΣΠΙ: Θετικό το αποτύπωμα από την πρώτη εφαρμογή του προγράμματος

Οι πρώτες εκτιμήσεις του ΟΔΙΠΥ για την επίδραση του προγράμματος στους ασθενείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι πολύ θετικές, καθώς αποδεικνύεται πως υπάρχει θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τους.

Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ασθενείς που πάσχουν -όχι από συγκεκριμένες ασθένειες- αλλά από νόσους που έχουν βαρύ αποτύπωμα στην καθημερινότητά τους. Πρόκειται για ασθενείς που έχουν σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα ή ανεπάρκειες και βρίσκονται εξαρτημένοι από μηχανήματα (παροχή οξυγόνου και αναπνευστήρα ή γαστροστομίες, τραχειοστομίες κλπ).

Επίσης, αφορά ογκολογικούς ασθενείς που μπορούν να λαμβάνουν την χημειοθεραπεία στο σπίτι τους με την επίβλεψη ειδικού φροντιστή.

Το Νοσοκομείο στο Σπίτι, όμως, δεν είναι ευεργετικό μόνο για τους ίδιους τους πάσχοντες, αλλά και για το σύστημα Υγείας. Η νοσηλεία στο σπίτι συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των νοσοκομειακών δομών και στην εξοικονόμηση πόρων.

Η στόχευση του προγράμματος Νοσοκομειακής Φροντίδας στο Σπίτι (ΝΟΣΠΙ)

Σκοπός του Προγράμματος είναι η παροχή ασφαλούς, μακροχρόνιας, εξατομικευμένης φροντίδας στο σπίτι στους ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια ένταξης στο Πρόγραμμα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι η οργάνωση της καλύτερης δυνατής κατ’ οίκον ιατρονοσηλευτικής φροντίδας με αυστηρές προδιαγραφές ασφάλειας, για τις οποίες απαιτείται ένα καλά οργανωμένο δίκτυο υποστήριξης και εξειδικευμένο προσωπικό.

Τα ιατροτεχνολογικά εργαλεία, η ψηφιακή τεχνολογία και η ανάπτυξη εφαρμογών και συστημάτων εξ αποστάσεως παρακολούθησης των ασθενών (τηλεϊατρικής και τηλενοσηλευτικής) θα συμβάλλουν στην ασφαλή εφαρμογή της νοσοκομειακής φροντίδας στο σπίτι, με υψηλά πρότυπα ασφάλειας.

Η κατάσταση σήμερα

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΔΙΠΥ, στη χώρα μας η πλειοψηφία των ασθενών που αντιμετωπίζουν σύνθετα προβλήματα υγείας (συνήθως απαιτούν υποστήριξη ενός ή περισσότερων οργάνων με τη βοήθεια της ιατρικής τεχνολογίας) λαμβάνουν ιατρονοσηλευτική φροντίδα σε νοσοκομειακό περιβάλλον για παρατεταμένο και επαναλαμβανόμενο χρόνο (συχνές εισαγωγές & επανεισαγωγές).

Την ίδια στιγμή απουσιάζει η μετανοσοκομειακή φροντίδα, γεγονός που προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών, αλλά και την ευημερία των οικογενειών τους με άμεσες επιπτώσεις και στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Η φροντίδα αυτών των ασθενών θα πρέπει να παρέχεται σε ένα πλαίσιο εξειδικευμένης ασθενοκεντρικής προσέγγισης ώστε να επιτυγχάνεται πιο αποτελεσματική διαχείριση των συμπτωμάτων, να ικανοποιούνται καλύτερα οι ανάγκες τους και να αποκτήσουν μια σχετική λειτουργικότητα στην καθημερινότητα τους με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Ποιοι ασθενείς μπορούν να ενταχθούν στη ΝΟΣΠΙ

Ασθενείς, παιδιά και ενήλικες, με διαφορετική υποκείμενη κύρια νόσο (χρόνια αναπνευστικά αποφρακτικά ή περιοριστικά νοσήματα, νευρολογικές παθήσεις ταχέως ή βραδέως εξελισσόμενες όπως νόσος κινητικού νευρώνα, μυασθένεια, κυστική ίνωση, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νοσήματα άλλων συστημάτων), που χρειάζονται εξειδικευμένη μακροχρόνια φροντίδα σε νοσοκομειακό περιβάλλον, ογκολογικοί ασθενείς με επιπλοκές από άλλα οργανικά συστήματα, οι οποίοι χρειάζονται μακροχρόνια υποστήριξη, καθώς και την υπό προϋποθέσεις χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ΄ οίκον.

Υλοποίηση του προγράμματος ΟΙΚΟΘΕΝ για την παροχή κατ΄ οίκον ανοσοθεραπείας σε ογκολογικούς ασθενείς.

Πώς θα λειτουργεί το πρόγραμμα

Κέντρο Αναφοράς ΝΟΣΠΙ: Το Κέντρο Αναφοράς ΝΟΣΠΙ εξασφαλίζει τη συνεχή ιατρονοσηλευτική υποστήριξη-συνεχής παρακολούθηση-δυνατότητα άμεσης πρόσβασης και εισαγωγής όλο το 24ωρο και όλο το χρόνο στο Κέντρο Αναφοράς ΝΟΣΠΙ.

Κατάλληλο Περιβάλλον στο Σπίτι: Η καταλληλόλητα ελέγχεται και πιστοποιείται από την επιστημονική ομάδα ΝΟΣΠΙ πριν την επιλογή του ασθενή

Εκπαίδευση Φροντιστή: O φροντιστής εκπαιδεύεται από τους θεράποντες ιατρούς, τη νοσηλεύτρια και τη φυσικοθεραπεύτρια

Επιλογή Ασθενή – Κριτήρια Ένταξης: Η επιλογή γίνεται από την διεπιστημονική ομάδα ΝΟΣΠΙ.

Μεταφορά και Εγκατάσταση από το Κέντρο Αναφοράς ΝΟΣΠΙ στο Σπίτι: Γίνεται από τους ιατρούς και νοσηλεύτριες ΝΟΣΠΙ, με τη συνδρομή του ΕΚΑΒ. Την πρώτη εβδομάδα γίνονται καθημερινές επισκέψεις για την διαπίστωση της καλής λειτουργίας / προσαρμογής στο νέο περιβάλλον

Η ασφαλής διαχείριση ενός ασθενή του προγράμματος ΝΟΣΠΙ στηρίζεται στην παρακολούθησή του από διεπιστημονική ομάδα. Απαιτείται η τηλεφωνική διασύνδεση και δυνατότητα επικοινωνίας σε 24ωρη βάση με την ειδική ομάδα.

Με διαδοχικές επικοινωνίες και επαφές με την διεπιστημονική ομάδα και σε συχνότητα ανάλογα με την βαρύτητα και τις ανάγκες, βάσει προβλεπόμενου πρωτοκόλλου, γίνεται η παρακολούθηση της υγείας του ασθενούς, με υποχρέωση του ασθενούς να ακολουθεί τη θεραπεία και να ενημερώνει το προσωπικό της ΝΟΣΠΙ για την πορεία της υγείας του, με χρήση κάθε πρόσφορου μέσου για παρακολούθηση του (π.χ. τεχνολογιών τηλεϊατρικής/τηλεφροντίδας, wearables).

Όλες οι δαπάνες είναι δωρεάν για τον ασθενή και βαρύνουν τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου στο οποίο ανήκει το Κέντρο Αναφοράς ΝΟΣΠΙ.

Τα οφέλη του προγράμματος

Έχει αποδειχθεί από μελέτη του Υπουργείου Υγείας, πως η θεραπεία στο σπίτι εξοικονομεί 560 ευρώ τον μήνα (ή ακόμη και ανά δύο εβδομάδες) σε κάθε ασθενή από τις μετακινήσεις του και περίπου 200 χαμένες ώρες (μετακινήσεις, αναμονές κλπ) για τον ίδιο τον ασθενή, αλλά και για τον φροντιστή του.

Παράλληλα, αναμένεται να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση χώρων και συγκεκριμένα ένα 30%, από τους χώρους που σήμερα δεσμεύονται στα νοσοκομεία για τη χορήγηση αυτών των θεραπειών.

Το τελευταίο επιστρέφει ως όφελος στον ίδιο τον ασθενή, καθώς θα μειωθούν οι λίστες αναμονής με τη βελτίωση της προσβασιμότητας και ως εκ τούτου δεν θα περιμένει μεγάλο χρονικό διάστημα για να ξεκινήσει τη θεραπεία του.

Της Γιάννας Σουλάκη / Πηγή: iatropedia.gr