Κι όμως! Εν έτει 2015 η καλλιτεχνική έκφραση μπορεί να απαγορευθεί. Μετά από καταγγελία ιερέα στο αστυνομικό τμήμα Ακροπόλεως διακόπηκε η προβολή στην πλατεία Κλαυθμώνος της βιντεοπερφόρμανς «Stills» του Βέλγου δημιουργού Κρις Βερντόνκ.
Απ ό,τι φαίνεται τελικά μια καλλιτεχνική έκφραση με δύο γυμνούς ανθρώπους, υπερμεγενθυμένους στον φακό και συγκινητικά αφοπλιστικούς, να δίνουν τη μάχη τους εγκλωβισμένοι σε μια κοινωνική και οικονομική κατάσταση ασφυκτική, μια μνημειακή ζωντανή τοιχογραφία πάνω σε ερειπωμένους τοίχους στο κέντρο της πρωτεύουσας γεμάτους γκράφιτι, αποτελεί ασέβεια και απειλή για τη δημόσια αιδώ της χώρας στις μέρες μας!
Η βιντεοπερφόρμανς προβάλονταν στους τοίχους του άδειου πάρκιν στη συμβολή των οδών Παρνασσού και Παπαρρηγοπούλου (πίσω από τον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός) από τις 21 Μαϊου καθημερινά από τις 10 το βράδυ έως τη 1 τα ξημερώματα και επρόκειτο να συνεχιστεί έως τις 31 Μαϊου, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Fast Forward της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.
«Το έργο μου είναι ποιητικό, είναι όμορφο, δεν έχει κανένα σεξουαλικό υπονοούμενο» δήλωσε ο Κρις Βερντόνκ, έκπληκτος από την καταγγελία του ιερέα, και συνέχισε, «Εάν ήθελα να σοκάρω τους ανθρώπους θα έκανα κάτι άλλο. Δεν είναι παρά γυμνοί άνθρωποι με το σώμα τους καλυμμένο με τατουάζ. Πρόθεση μου ήταν να τους συνδέσω με κανονικούς ανθρώπους της Αθήνας, σε μια χειρονομία εκ μέρους μου υποστήριξης της Αθήνας, της πόλης που αγαπώ πολύ και γνωρίζουμε όλοι ότι βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Αλλά φαίνεται ότι στην Ελλάδα έχετε ακόμα μεγάλο πρόβλημα ανάμεσα στην εξουσία της εκκλησίας και της εξουσίας του κράτους».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βέλγος καλλιτέχνης δείχνει τους βαθιά ανθρώπινους και ευάλωτους γίγαντες του. Το ίδιο έργο έχει παρουσιαστεί χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα σε δημόσιους χώρους στην Ρώμη, την Βουδαπέστη και τις Βρυξέλλες.
Στην Αθήνα η βασική ιδέα του «Stills» εμπνέεται από τις Καρυάτιδες, «Όχι φυσικά στα πρότυπα της κλασικής ομορφιάς αλλά Καρυάτιδες που διατηρούν επιφυλάξεις για το σύστημα, την εξουσία» εξηγεί ο Βέλγος καλλιτέχνης.
Όσο για τα γκράφιτι του τοίχου πάνω στον οποίο προβάλονταν η περφόρμανς του, ο καλλιτέχνης σχολιάζει ότι «στα γκράφιτι μπορεί κάποιος να διαβάσει την οδύνη μιας πόλης κι έχουν την δύναμη ακόμα και να εξαλείφουν την επιθετικότητα του τατουάζ που καλύπτει το σώμα των δύο γιγάντων του, μετατρέποντας τους σε ανθρώπους κανονικούς, σαν εμένα και εσάς» προσθέτει.
Για την διακοπή της προβολής του έργου του Κρις Βέρντονκ, που έγινε την Τρίτη, 26/5, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών εξέδωσε την την παρακάτω ανακοίνωση την Πέμπτη, 28/5:
«Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, υποχρεώθηκε να διακόψει την προβολή του έργου με τον τίτλο Stills του Kris Verdonck που εντάσσεται στο Fast Forward Festival 2,στη συμβολή των οδών Παρνασσού και Παπαρρηγοπούλου (πλατεία Κλαυθμώνος), κατόπιν καταγγελιών επί του περιεχομένου αυτού, επειδή σέβεται και υπακούει τους νόμους. Είμαστε αντίθετοι σε αυτή τη λογική αντιμετώπισης ενός έργου τέχνης. Το γυμνό αποτελεί στοιχείο καλλιτεχνικής έκφρασης, δεν είναι χυδαίο ούτε άσεμνο.
Λυπόμαστε που 12 χρόνια μετά το Outlook, συζητάμε ακόμα αν είναι προσβλητικό το γυμνό σε ένα σύγχρονο έργο τέχνης. Ας αναλογιστεί ο καθένας μας τι είναι χυδαίο, τι θα έπρεπε να μας ενοχλεί πιο πολύ, η εικόνα γυμνών ανθρώπων που προβάλλονται σε ένα τοίχο πάρκινγκ της πλατείας Κλαυθμώνος ή η καθημερινότητα εξαθλιωμένων ανθρώπων που ζουν στην κάτω μεριά της πλατείας.
Πώς κρίνεται τι είναι επιτρεπτό και τι όχι; Αυτό που πρέπει να συζητηθεί είναι πώς οριοθετείται το άσεμνο σε ένα έργο τέχνης. Γιατί αφορά μόνο τη σύγχρονη τέχνη και δεν υπάρχει κανένα αντίστοιχο θέμα προσβολής δημοσίας αιδούς σε αρχαία ή αναγεννησιακά έργα; Είναι καιρός πια να συζητήσουμε για την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης στον δημόσιο χώρο».
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ – ΜΠΕ