«Κιβωτός Εθνικής Μνήμης»: Εντυπωσιακά αποκαλυπτήρια για το μνημείο πεσόντων στο Υπουργείο Άμυνας

Πραγματοποιήθηκαν απόψε (26.03.2025) τα αποκαλυπτήρια του νέου μνημείο στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο είναι αφιερωμένο στους πεσόντες πολέμου στην Ελλάδα, μόλις μία μέρα μετά την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.

Εντυπωσιακές είναι οι εικόνες από τα αποκαλυπτήρια για την «Κιβωτό Εθνικής Μνήμης», που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας προς τιμήν των 121.692 πεσόντων των εθνικών αγώνων της Ελλάδας είναι έργο του κορυφαίου γλύπτη και καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κώστα Βαρώτσου.

Πρόκειται για την πρώτη φορά, που ένα έργο σύγχρονης ελληνικής τέχνης εγκαθίσταται σε στρατιωτικό χώρο.

Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης εντάσσεται ως σημείο αναφοράς στην συνολική ανάπλαση της όψης και του περιβάλλοντος χώρου του ΥΠΕΘΑ, η οποία περιλαμβάνει την νέα βιοκλιματική πρόσοψη (δωρεά του κ.Ευάγγελου Μυτιληναίου) το υπό ανέγερση κτίριο Κυβερνοπολέμου (δωρεά του Θάνου Λασκαρίδη) και το χώρο της νέας εισόδου και των υψηλών προσκεκλημένων που έχει ήδη ολοκληρωθεί (δωρεά του Γιώργου Περιστέρη / ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ).

Παρόντες στα αποκαλυπτήρια ήταν ο πρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης, οι πρώην πρωθυπουργοί και πρόεδροι της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς και Κώστας Καραμανλής, υπουργοί, ευρωβουλευτές, πλήθος βουλευτών από όλο το πολιτικό φάσμα και εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας.

Παρευρέθηκαν, επίσης, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Νικήτας Κακλαμάνης, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής, Αντώνης Σαμαράς και Παναγιώτης Πικραμμένος, ο πρόεδρος του κόμματος «Σπαρτιάτες» Βασίλης Στίγκας, η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, ο υφυπουργός Εθνικής ‘Αμυνας Θανάσης Δαβάκης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Λαμπρόπουλος, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Γιάννης Μπούγας, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διονύσης Σταμενίτης, ο βουλευτής Μιχάλης Κατρίνης ως εκπρόσωπος του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Νίκου Ανδρουλάκη, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Αθανάσιος Μπούρας, ο Βουλευτής Συμεών Κεδίκογλου ως εκπρόσωπος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλου, βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, οι πρώην υπουργοί Εθνικής ‘Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και Ευάγγελος Αποστολάκης, ευρωβουλευτές και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας Αντώνιος Οικονόμου.

Τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη εκπροσώπησε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιώργος Μυλωνάκης. Ο πρωθυπουργός δεν κατέστη δυνατό να παραβρεθεί λόγω της συνάντησης που είχε την ίδια ώρα με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Κομισιόν Stéphane Séjourné.

Στην τελετή έλαβαν, επίσης, μέρος η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχάλης Πικραμένος, η πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Σωτηρία Ντούνη, ο γενικός επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Σταμάτης Πουλής, ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος Σεβαστίδης, ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών Στρατιωτικής Δικαιοσύνης στρατιωτικός δικαστής Γ’ Ευαγγελία Γάκη.

Παρέστησαν ακόμα ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ο αρχηγός ΓΕΣ αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, ο αρχηγός ΓΕΝ αντιναύαρχος Δημήτριος – Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ και ο αρχηγός ΓΕΑ αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης, ο αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας αντιστράτηγος Δημήτριος Μάλλιος, επίτιμοι αρχηγοί και ανώτατοι και ανώτεροι Αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και σπουδαστές των παραγωγικών σχολών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Παρόντες ήταν ακόμα εκπρόσωποι της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θεσπιών Παύλος ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, οι Μητροπολίτες Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνος Κύριλλος, Περιστερίου Γρηγόριος, Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως Αθηναγόρας, Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ, Νέας Ιωνίας, Φιλαδέλφειας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος Γαβριήλ, Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης Εφραίμ, ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Θεόδωρος, εκπρόσωποι ξενών διπλωματικών αρχών διαπιστευμένων στην Ελλάδα και Ακόλουθοι ‘Αμυνας, δωρητές των Ενόπλων Δυνάμεων, εκπρόσωποι φορέων και λοιποί προσκεκλημένοι.

Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης πλαισιώνεται από δύο αλσύλλια με 25 και 28 ελαιόδεντρα συμβολίζοντας την 25η Μαρτίου 1821 και την 28η Οκτωβρίου 1940 αντίστοιχα.

Κατά την τελετή των αποκαλυπτηρίων έλαβε δρώμενο της Σοφίας Σπυράτου, με αφηγητή της εκδήλωσης τον Αλέξη Κωστάλα.

Ο γλύπτης Κώστας Βαρώτσος αναφερόμενος στο έργο τόνισε: «Η ιδέα που είχα ήταν να δημιουργήσω ένα λαβύριθνο γεμάτο σιωπή όπου θα αιωρούνται τα ονόματα (των ηρώων) γύρω από τον επισκέπτη μεταφέροντας την ενέργεια και την αίσθηση της υπόστασης της σχέσης μεταξύ του θανάτου και της ζωής».

«Τώρα που το βλέπω τελειωμένο», πρόσθεσε, «έχω την αίσθηση την ιερή. Η τέχνη κυνηγάει πάντα την ιερότητα, την υπέρβαση. Μέσα σε αυτό το μνημείο, αισθάνθηκα μια διάσταση εκκλησίας. Έκανα προσπάθεια να δώσω αίσθηση κάθαρσης».

«Αυτό το μνημείο είναι ένα μνημείο για τους πεσόντες στους πολέμους εντός του χώρου του υπουργείου Αμύνης, που ασχολείται με τον πόλεμο. Για αυτό μπορεί να ξέρει τη σημασία που έχει η ειρήνη» κατέληξε ο γλύπτης.

Σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα φύτευση των 400 δέντρων στο Στρατόπεδο Παπάγου, τα οποία συμβολίζουν τα 400 χρόνια οθωμανικού ζυγού, τα οποία θα αποτελούν παράλληλα ένα πνεύμονα πρασίνου για την περιοχή.

Μάλιστα, έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός υπόγειου γκαράζ 1.232 θέσεων που θα προσφέρει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί ο υπέργειος χώρος ως επιπλέον χώρος πρασίνου.

Υπενθυμίζεται ότι η «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης» αντικαθιστά το «Μνημείο Αθανάτων του Έθνους», που κατασκευάστηκε το Νοέμβρη του 2023, με πρωτοβουλία του τότε Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου.

Δηλώσεις Δένδια

«Αποκαλύπτουμε σήμερα το εγκώμιο στους 121.692 νεκρούς των πολέμων της Ελλάδας. Το Μνημείο της ευγνωμοσύνης των Ενόπλων Δυνάμεων στους νεκρούς τους».

Αυτό τόνισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας στη σημερινή τελετή αποκαλυπτηρίων της Κιβωτού Εθνικής Μνήμης στον περιβάλλοντα χώρο του υπουργείου.

«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δυσκολία από την προσπάθεια του «έργω ή λόγω» εγκωμίου το οποίο οφείλεται στους πεσόντες υπέρ της πατρίδας. Η δυσχέρεια συνίσταται στην αδυναμία των λόγων και των έργων των ζώντων να εκφράσουν τον “αγήρων” έπαινον στους νεκρούς» εξήγησε ο υπουργός.

Μιλώντας για το μνημείο ανέφερε ότι «πλαισιώνεται από δύο αλσύλλια με 25 και 28 ελιές, συμβολισμός που παραπέμπει στην 25η Μαρτίου και την 28η Οκτωβρίου. Άλλα 400 δέντρα φυτεύθηκαν στο άλσος του υπουργείου. Αυτά συμβολίζουν τα 400 χρόνια του οθωμανικού ζυγού».

«Πιστεύω», είπε, «ότι έχουμε ένα λαμπρό έργο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Ένα διαυγές εγκώμιο. Δημιουργημένο από το ταλέντο του κορυφαίου γλύπτη Κώστα Βαρώτσου, που τύχη αγαθή τον έφερε σε επαφή με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ο γενικός γραμματέας Αντώνης Οικονόμου».

«Το Μνημείο αυτό έχει μια επιπλέον μοναδικότητα. Συνδέει, για πρώτη φορά, τις Ένοπλες Δυνάμεις με τη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Αγκαλιάζουν έτσι οι Ένοπλες Δυνάμεις για πρώτη φορά μια μοντέρνα αντίληψη μνημειακής έκφρασης. Ενσωματώνουν στη μακρά παράδοσή τους, τη Σύγχρονη Τέχνη και τις εκφραστικές της δυνατότητες. Δημιουργείται μια σύζευξη ισχυρή και διαυγής ανάμεσα στην παράδοση και στην πρόοδο. Δηλαδή ανάμεσα στο χθες και το αύριο. Ένα μείγμα που ανταποκρίνεται σε ό,τι επιχειρείται να επιτευχθεί εδώ, με την «Ατζέντα 2030». Ένα άνοιγμα στο καινούργιο, το καινοτόμο» πρόσθεσε.

«Ως έργο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης», επισήμανε ο κ. Δένδιας, «η Κιβωτός ενδεικνύει πώς η θυσία οδηγεί τις ψυχές από το έδαφος της Ελλάδας στον ουρανό της πατρίδας μας. Φιλοδοξεί να συνιστά το διαχρονικό προσκλητήριο τους, ως διαρκώς παρόντων και ζώντων στην εθνική μνήμη. Διότι είναι διαχρονικά παρών και διαχρονικά ζων όποιος πότισε με το αίμα του το δέντρο της ελληνικής ελευθερίας».

«Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης συνιστά διαυγές στοιχείο της ανάτασης των ψυχών και της αλήθειας του Ελληνισμού. Γιατί αλήθεια στην ελληνική γλώσσα είναι η άρνηση της λήθης, της λησμονιάς. Δηλαδή η διατήρηση της μνήμης. Αυτή η διατήρηση της μνήμης των νεκρών στις ψυχές των ζώντων συνιστά τη μόνη δυνατή αιωνιότητα για τον άνθρωπο» συμπλήρωσε.

«Τα ταυτοτικά στοιχεία της νέας Ελλάδας είναι γνωστά: Πατρίδα – Γλώσσα – Παραδόσεις – Θρησκεία -Οικογένεια. Αυτά είναι. Αυτοί είμαστε. Υπέρ αυτών η θυσία. Και δι’ αυτών η αθανασία. Η νέα Ελλάδα αναγεννήθηκε με αγώνες και η ύπαρξη του νέου Ελληνισμού σφυρηλατήθηκε με το αίμα των Ελλήνων που τιμάμε σήμερα. Κι η μνήμη τους ζει εσαεί στις καρδιές όλων των πραγματικών Ελλήνων, των θεματοφυλάκων των εθνικών παραδόσεων» υπογράμμισε ο κ. Δένδιας.

Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης, πάνω στην οποία έχουν λαξευτεί όλα τα ονόματα των υπέρ Πατρίδας μας πεσόντων, αποτελεί έργο του Καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κώστα Βαρώτσου και εντάσσεται στο συνολικό έργο «Ανάπλασης του Περιβάλλοντος Χώρου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας».

Εκτός από την Κιβωτό Εθνικής Μνήμης, η «Ανάπλαση του Περιβάλλοντος Χώρου του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας» περιλαμβάνει τη φύτευση δύο αλσυλλίων ελαιών δεξιά και αριστερά του Μνημείου, τη δημιουργία νέας βιοκλιματικής όψης του υπουργείου, την ανακαίνιση του χώρου υποδοχής των υπουργών και των εκλεκτών ξένων προσκεκλημένων, την κατασκευή κτιρίου Ηλεκτρονικού Πολέμου και υπόγειου χώρου στάθμευσης στα πρότυπα της Βουλής των Ελλήνων. Σημειώνεται πως το μεγαλύτερο τμήμα του κόστους τους θα καλυφθεί από ιδιωτικές δωρεές.