Τους λόγους που καθημερινά οδηγούν σχεδόν 100 ανθρώπους στο θάνατο εξαιτίας της Covid-19, της ασθένειας που προκαλεί ο κορονοϊός, εξακολουθούν να αναζητούν οι ειδικοί. Και στη λίστα των… υπόπτων μπαίνουν η ενδοοικογενειακή διασπορά και οι μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, όπου έχει «τρυπώσει» η μετάλλαξη Όμικρον.
Ο υψηλός δείκτης θνητότητας προκαλεί δεδομένη ανησυχία και πλέον ανάμεσα στις πιθανές αιτίες συγκαταλέγονται τόσο η ενδοοικογενειακή διασπορά όσο και η διείσδυση της μετάλλαξης Όμικρον του κορονοϊού σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και άλλους ευάλωτους υγειονομικούς χώρους.
Το φαινόμενο της αύξησης των θανάτων είναι παγκόσμιο και σχετίζεται με την επικράτηση της μετάλλαξης Όμικρον. Όμως, στην Ελλάδα εμφανίζει ακόμη μεγαλύτερη επίπτωση κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα. Αυτή την εβδομάδα, ωστόσο, οι θάνατοι παρουσίασαν μια μικρή βελτίωση της τάξης του 8%.
Σε παγκόσμιο επίπεδο οι ασθενείς που καταλήγουν από τη νόσο, σύμφωνα με τον επιίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας Γκίκα Μαγιορκίνη, αυξήθηκαν κατά 4%, ενώ στην Ευρώπη -παρά τις τάσεις συρρίκνωσης της πανδημίας σε επίπεδο νέων διαγνώσεων- οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 6%.
«Δεν είναι μόνο εδώ το πρόβλημα, αλλά και στην Αμερική, όπου παρατηρείται αύξηση της θνησιμότητας. Αλλά και σε όλες τις χώρες υπάρχει τριπλασιασμός της θνησιμότητας γενικώς», σχολιάζει μιλώντας στο iatropedia.gr, ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης.
Και φέρνει το παράδειγμα της Ιταλίας: «Στην Ιταλία για την οποία είχαμε κάνει μια ανάλυση του τελευταίου 15ήμερου, οι θάνατοι είναι περίπου 73-75 ανά 100 χιλιάδες. Στην Ελλάδα είναι 95 ανά 100 χιλιάδες. Έχουμε μια διαφορά 20 θανάτων ανά 100 χιλιάδες πληθυσμού σε σχέση με τη διπλανή Ιταλία. Δεν είναι πολύ μεγάλες οι διαφορές. Τώρα έχουμε στην Ελλάδα και μια μικρή ύφεση των θανάτων».
Νέοι λόγοι που ερμηνεύουν την εμμένουσα θνητότητα
Μετά από ανάλυση των επιδημιολογικών δεικτών και δεδομένων, η ομάδα του καθηγητή Τζανάκη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, κατέληξε σε κάποιες νέες πιθανές επιστημονικές εξηγήσεις που ερμηνεύουν το φαινόμενο της εμμένουσας θνητότητας.
Ο πρώτος λόγος είναι φυσικά η μετάλλαξη Όμικρον που έχει «απογειώσει» τον αριθμό των ημερήσιων μολύνσεων και ο δεύτερος, η φύση του συγκεκριμένου στελέχους που προσβάλλει ευάλωτους ανεμβολίαστους, αλλά και εμβολιασμένους στους οποίους κάνει σοβαρή νόσο, ακριβώς όπως και η παραλλαγή Δέλτα.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά του νέου ιού ωστόσο, παίρνουν πολύ διαφορετικές διαστάσεις, όταν διεισδύει σε δομές φροντίδας ηλικιωμένων και άλλους ευαίσθητους χώρους, όπως κλινικές και νοσοκομεία.
Ο Νίκος Τζανάκης, εξηγεί τα νέα ευρήματα της ομάδας του: «Η Όμικρον λόγω της διεισδυτικότητας και της μεταδοτικότητας που έχει, έχει μπει σε δομές φροντίδας και σε πάρα πολύ ευαίσθητες κλινικές, όπως είναι αιματολογικές κλινικές και ογκολογικές κλινικές. Με συνέπεια πολλοί άνθρωποι που έρχονται σ’ αυτές τις κλινικές για άλλους λόγους, να ανακαλύπτονται στην πορεία ότι είναι εποικισμένοι με κορονοϊό. Η εξέλιξή τους εν συνεχεία, λόγω του βασικού τους νοσήματος δεν είναι καλή», σημειώνει ο ίδιος.
Ο υπερμεταδοτικός ιός Όμικρον, ο οποίος μολύνει και τους εμβολιασμένους, κατορθώνει να διεισδύει στους χώρους αυτούς μέσω του εμβολιασμένου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, λέει. «Η Όμικρον διεισδύει μέσω των εμβολιασμένων εργαζομένων και αυτοί το μεταδίδουν μετά στους τρόφιμους, οι οποίοι μπορεί επίσης να είναι πλήρως εμβολιασμένοι, αλλά δεν είναι ικανοί να αναπτύξουν άμυνα καλή, λόγω ηλικίας και υποκείμενων νοσημάτων κλπ. Ενδεχομένως λόγω και απουσίας τρίτης δόσης.
Και οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα έχουν καλή έκβαση και κάποιοι δεν θα τα καταφέρουν. Δεν θέλει πολύ για να έχεις 70 και 80 θανάτους καθημερινά σε όλη την Ελλάδα με τέτοια περιστατικά», σημειώνει ο κ. Τζανάκης, ο οποίος προσθέτει πως υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που υποστηρίζουν το σενάριο της αυξημένης διασποράς σε κλειστές δομές και ευαίσθητους υγειονομικούς χώρους.
Σημαντική και η ενδοοικογενειακή διασπορά
Χώρος αυξημένης διασποράς της μετάλλαξης Όμικρον, ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες επιστημονικές παρατηρήσεις, είναι και το οικογενειακό περιβάλλον. Ο ιός διασπείρεται μέσω των παιδιών (που “οδηγούν” σύμφωνα με τους επιστήμονες την πανδημία), στους μεγαλύτερους σε ηλικία μέσω της ενδοοικογενειακής διασποράς.
«Η κοινωνική δομή της οικογένειας έχει ειδικά χαρακτηριστικά στην Ελλάδα», αναφέρει ο κ. Τζανάκης και εξηγεί: «Στην ελληνική οικογένεια “συγχρωτίζονται” τρεις γενιές ανθρώπων, δηλαδή τα παιδιά -που αυτά οδηγούν, επικρατούν και συμβάλλουν στη μεταδοδικότητα- τους γονείς τους που είναι νεαροί ενήλικες και τους παππούδες και γιαγιάδες που φροντίζουν τα παιδιά, όταν οι γονείς τους είναι στη δουλειά.
Με συνέπεια να μεταφέρεται ενδοοικογενεικά η μόλυνση και να προσβάλλονται αυτοί οι ευάλωτοι πληθυσμοί, που είτε είναι ανεμβολίαστοι -οπότε έχουν κακή έκβαση- είτε είναι εμβολιασμένοι αλλά ευπαθείς, γιατί δεν έχουν αναπτύξει άμυνα λόγω ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων».
Μία ακόμη ιδιαιτερότητα με την μετάλλαξη Όμικρον είναι πως πολύ συχνά προσβάλλει τους νεότερους σε ηλικία με ελάχιστα ή ακόμη και χωρίς καθόλου συμπτώματα, με αποτέλεσμα να διασπείρεται περισσότερο ο ιός, όπως λέει ο καθηγητής.
«Επειδή ακριβώς η Όμικρον ξεπερνά το εμβόλιο και μολύνει τους εμβολιασμένους, αυτοί ως φορείς πλέον ασυμπτωματικοί ή ολιγοσυμπτωματικοί, μεταδίδουν πιο εύκολη τη νόσο σε ευάλωτους ανθρώπους που είναι είτε ανεμβολίαστοι είτε μερικώς εμβολιασμένοι, είτε εμβολιασμένοι αλλά που λόγω της υποκείμενης κατάστασής τους δεν έχουν αναπτύξει άμυνα», λέει.
Ο βασικότερος λόγος για τους αυξημένους θανάτους, ωστόσο, παραμένει ο ανεπίτρεπτα μεγάλος για συνθήκες πανδημίας αριθμός, των 300.000 ανεμβολίαστων ατόμων άνω των 60 ετών.
«Αυτοί οι τρεις λόγοι πιθανότατα συμβάλλουν στον κεντρικό λόγο, που είναι βέβαια οι αμετανόητοι ανεμβολίαστοι, στους οποίους αποδίδεται περίπου το 75 με 80% των θανάτων που παρατηρούνται», καταλήγει ο καθηγητής Νίκος Τζανάκης.
Ρεπορτάζ: Γιάννα Σουλάκη / Πηγή: iatropedia.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163