Κρανάη: Το άγνωστο νησί της Ωραίας Ελένης που φιλοξενεί τον παραδοσιακό πύργο Τζαννετάκη

Το νησάκι Κρανάη, η αλλιώς Μαραθονήσι, που είναι ενωμένο με το Γύθειο από το 1898 καλύπτεται από ένα όμορφο πευκοδάσος και είναι κατάφυτο με μάραθο.

Στο νησάκι της πόλης του Γυθείου Λακωνίας, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Πάρις και η Ωραία Ελένη προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον Μενέλαο τον βασιλιά της Σπάρτης και σύζυγο της Ωραίας Ελένης κρύφτηκαν και πέρασαν την πρώτη τους νύχτα μετά την απαγωγή, προτού αναχωρήσουν για την Τροία.

Στη νησίδα Κρανάη ξεχωρίζει ο πύργος Τζαννετάκη που στεγάζει το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης.

Ο πύργος Τζαννετάκη κτίστηκε το 1829, σε μία έκταση 875 τ.μ. Πρόκειται για τον παραδοσιακό, πέτρινο, τριώροφο πύργο του οπλαρχηγού και τρίτου μπέη της Μάνης, Τζαννετάκη Γρηγοράκη (1785-1868), που έχει ανακηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. 

Ο Τζαννετάκης Γρηγοράκης πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1821 πρωτοστατώντας στην πολιορκία της Μονεμβασίας και ορίστηκε πρώτος φρούραρχος αυτής. Ήταν πρόγονος του πρώην Πρωθυπουργού Τζανή Τζανετάκη, ο οποίος κληροδότησε το κτίριο στο Δημόσιο το 1977. Αφότου ο πύργος ανακαινίστηκε από τον ΕΟΤ, στεγάζει το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο.

Πρόκειται για ένα εξαίρετο δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Μάνης.

Από το 1993 στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο φιλοξενείται η μόνιμη έκθεση με τίτλο: «Περιηγητές στη Μάνη: 15ος-19ος αιώνας», του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, (ΕΙΕ).

Πρόκειται για τα δρομολόγια εβδομήντα ξένων περιηγητών στην περιοχή της Μάνης σε μία χρονική περίοδο πέντε αιώνων. Μεταξύ των περιηγητών ξεχωρίζουν τα ονόματα του Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλι και του Ελβιά Τσελεμπή, σπουδαίων γεωγράφων και περιηγητών της εποχής.

Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν ένα πλούσιο υλικό από χειρόγραφα, ιστορικά κειμήλια, εικαστικά έργα, γκραβούρες, σπάνιους χάρτες και παλιές εκδόσεις διαφόρων εντύπων από την εποχή της Αναγέννησης έως και τον 19ο αιώνα.

Στους χώρους του μουσείου εκτίθεται, επίσης, το έργο της Γαλλικής Επιστημονικής αποστολής στον Μοριά σε μία πολύ κρίσιμη εποχή για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, και συγκεκριμένα το 1829-1832. Εκτός από την μόνιμη έκθεση οργανώνονται και περιοδικές θεματικές εκθέσεις σε συνδυασμό με ανάλογες εκδηλώσεις της περιοχής.

Τέλος, κοντά στον πύργο Τζαννετάκη, οι επισκέπτες μπορούν να δουν το παλιό καρνάγιο, τον Φάρο του Γυθείου, ύψους 23 μέτρων που χτίστηκε το 1873, καθώς και το εκκλησάκι των Αγίων Πέτρου και Παύλου, το οποίο βρίσκεται στην μικρή παραλία της Χαλκίτσας.