Κυριακή των Βαϊων σήμερα: Τι γιορτάζουμε και γιατί τρώμε ψάρι

Σήμερα, Κυριακή των Βαΐων, ή Κυριακή του Λαζάρου, αρχίζει η… αντίστροφη μέτρηση για το Πάσχα, καθώς αύριο, Μεγάλη Δευτέρα, αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα, η Εβδομάδα των Παθών.

Την Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται η πανηγυρική είσοδος του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, όπου, κατά τα Ευαγγέλια, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάγια (κλαδιά φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα ρούχα τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Εξαιτίας της σπουδαιότητας της γιορτής, τρώμε ψάρι.

«Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό!», όπως λέει κι ένα παιδικό τραγούδι. Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής υπάρχει μια διαφοροποίηση στο αν μπορεί κάποιος να φάει ψάρι ή όχι.

Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή.

Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι δηλαδή, την ημέρα του Ευαγγελισμού.

Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών Διαταγών όταν λένε: «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείται τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή.

Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ’ αυτήν όλοι με φόβο…».

Είναι ενδεικτικοί οι όροι «αφού σταματήσετε τη νηστεία» και «να αρχίζετε», οι οποίες δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει.

Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η Κυριακή των Βαΐων γιορταζόταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Τόσο για την Ορθόδοξη όσο και για την Καθολική Εκκλησία, η Κυριακή των Βαΐων σηματοδοτεί την αρχή των Αγίων Παθών.

Παρά το χαρμόσυνο χαρακτήρα της, αρχικά η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, προσαρμόζοντας αυτή ανάλογα.