«Μαύρη» πρωτιά για την Ελλάδα στην ψυχική υγεία – Τι προσπαθεί να αλλάξει το υπουργείο

Με μελανά χρώματα περιέγραψε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας τον τομέα της ψυχικής υγείας στη χώρα μας.

Ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του νέου σχεδίου νόμου, στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην Ελλάδα ο τομέας της ψυχικής υγείας, εξαιτίας του κατακερματισμού των υπηρεσιών.

Αποτέλεσμα είναι να «ξεχειλίζουν» ράντζα οι Ψυχιατρικές Κλινικές των Νοσοκομείων του ΕΣΥ, όπως είπε, και να συσσωρεύονται νέα χρόνια περιστατικά στην κοινότητα χωρίς να λαμβάνουν τη δέουσα περίθαλψη.

«Όποιος έχει χρήματα απευθύνεται στον ιδιωτικό τομέα», παραδέχτηκε ο υφυπουργός, ενώ οι υπόλοιποι πολίτες, όπως είπε, αντιμετωπίζουν ένα σύστημα «κορεσμένο» με υπερκάλυψη κλινών που αγγίζει ακόμη και το 150%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, οι συνολικές κλίνες του ιδιωτικού τομέα για τη νοσηλεία των ψυχιατρικών περιστατικών είναι 4.700, ενώ του δημοσίου -τόσο στις ψυχιατρικές κλινικές όσο και στα ψυχιατρικά νοσοκομεία- δεν ξεπερνούν τις 1.200. Επίσης, υπάρχουν 4.000 κλίνες δομών.

Ωστόσο, σημείωσε ο κ. Βαρτζόπουλος, έχουμε την υψηλότερη αναλογία στην Ευρώπη σε αναγκαστικές νοσηλείες (άνω του 50%) επί του συνόλου των ψυχιατρικών νοσηλειών.

Ακούσιες νοσηλείες: Η αποτυχία του συστήματος ψυχικής υγείας

Οι αναγκαστικές, ή αλλιώς ακούσιες νοσηλείες ψυχικά πασχόντων πολιτών στην Ελλάδα είναι οι περισσότερες σε όλη την Ευρώπη.

Αυτό επιβεβαιώνεται από πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε από την Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ) σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ).

Σύμφωνα με τα στοιχεία, στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, δηλαδή σε Αττική και Θεσσαλονίκη, τα ποσοστά των ατόμων που εισάγονται ακουσίως σε ψυχιατρικές κλινικές είναι -στο σύνολο των νοσηλειών ψυχικά πασχόντων ατόμων- διπλάσια σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρώπης, που βρίσκεται περίπου στο 23%.

Αναλυτικότερα, έχουν εντοπιστεί: 57% ακούσιες νοσηλείες στην Αττική επί του συνόλου των νοσηλειών, 53% στη Θεσσαλονίκη και 45% στην Πάτρα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες που παρουσίασαν τη μελέτη το καλοκαίρι, στο πλαίσιο του forum «Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος-Διάλογοι Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας», «τα μεγάλα ποσοστά ακούσιων νοσηλειών στην Ελλάδα, ουσιαστικά είναι σύμπτωμα ενός συστήματος που νοσεί, καθώς δεν υπάρχει κοινωνικό σύστημα περίθαλψης ψυχικής υγείας».

Αντίθετα, σε περιοχές της χώρας με ανεπτυγμένα συστήματα κοινωνικής περίθαλψης, τα ποσοστά των ακούσιων νοσηλειών πέφτουν κατακόρυφα. Κοντά στον μέσο όρο των χωρών της Ευρώπης είναι οι ακούσιες νοσηλείες στα Ιωάννινα (28%), αλλά και στην Αλεξανδρούπολη (24%).

«Διότι στα Ιωάννινα και στην Αλεξανδρούπολη υπάρχουν ανεπτυγμένα συστήματα κοινωνικής περίθαλψης. Δηλαδή οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη παρακολουθούνται από ειδικούς, υπάρχουν κινητές μονάδες και επομένως δεν βρίσκονται μόνοι τους και να αναγκάζονται να μεταβούν με ακούσια όταν πλέον βρίσκονται σε κρίση», τονίζει η κα. Ευγενία Γεωργάκα, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ και εκπροσώπου της ΕΠΑΨΥ.

Τι πρέπει να αλλάξει

Οι κατακερματισμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον υφυπουργό κ. Βαρτζόπουλο.

Οι κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας έχουν αποκλειστικά σχέση οικονομικής εξάρτησης από το υπουργείο Υγείας, όπως είπε, οπότε δεν μπορεί να διακομιστεί σε ξενώνα, χρόνιο περιστατικό από ψυχιατρικό νοσοκομείο του ΕΣΥ.

«Η μία δομή δεν “βλέπει” την άλλη», σημείωσε χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα να μην συνεργάζονται, όπως είπε.

Ο νέος φορέας του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), θα περιλαμβάνει 7 Περιφερειακά Δίκτυα, τα οποία θα λειτουργούν στο πλαίσιο των Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ).

Στα Περιφερειακά Δίκτυα θα ενταχθούν τα ψυχιατρικά νοσοκομεία, οι ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας και οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας.

Ταυτόχρονα θα ιδρυθεί κι ένας ανεξάρτητος φορέας -εκτός του ΕΚΑΒ- ο οποίος θα συντονίζει τις ψυχιατρικές κλίνες και θα κατευθύνει τους ασθενείς στο σύστημα.

Τους χρόνιους ασθενείς μάλιστα θα τους προωθεί σε υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής ένταξης και αποκατάστασης.

Επίσης, σχεδιάζεται η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας στα σωφρονιστικά καταστήματα ενηλίκων, όπως και εναλλακτικών σωφρονιστικών δυνατοτήτων σε παραβατικούς εφήβους.

Ο κ. Βαρτζόπουλος ανακοίνωσε, επίσης, ότι το ψυχιατρικό κατάστημα στις φυλακές Κορυδαλλού εντάσσεται στο ΕΣΥ με σκοπό την καλύτερη παροχή ψυχιατρικής φροντίδας στους κρατούμενους που την έχουν ανάγκη.

Τέλος, δημιουργείται Πληροφοριακό Σύστημα Επιδημιολογικής Καταγραφής και Θεραπευτικής Διαχείρισης για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Γιάννα Σουλάκη / iatropedia.gr