Με ποδήλατο από τον Προμαχώνα μέχρι την Κρήτη…

Ερώτηση που ακόμη και σήμερα δεν μπορεί να απαντήσει ο 41 ετών Παντελής Τζερτζεβέλης, μηχανολόγος-μηχανικός και δημοσιογράφος ταξιδιωτικών και αυτοκινητιστικών θεμάτων.

Με το χαμόγελο στα χείλη και την κόρη του, Στέλλα, στο μυαλό, έκανε κάτι που παρόμοιο δεν έχει ξαναγίνει, σ’ όλη την Ελλάδα: διέσχισε με τα πόδια, αλλά και με ποδήλατο, τη διαδρομή Ε4, καταγράφοντας όλα εκείνα τα απαραίτητα στοιχεία για να γίνει μια πληρέστερη χαρτογράφησή της.

Κι όλο αυτό το εγχείρημα, το πραγματοποίησε σε 43 ημέρες, έχοντας ως αποκλειστικά εφόδια λίγη τροφή, ένα μπουκάλι νερό κι έναν υπνόσακο για τις νυκτερινές διανυκτερεύσεις.

Ο Παντελής, ως άλλος Ηρακλής, ξεκίνησε για τον προσωπικό του άθλο, από τον Προμαχώνα Σερρών για να καταλήξει, έπειτα από πολλά απρόοπτα, κούραση και εξάντληση και αφού διένυσε 2.500 χλμ, στο Κάτω Άκρο Λασιθίου, τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού του, αφού προηγούμενως πέρασε από το Φαράγγι των Νεκρών, με το Λιβυκό Πέλαγος να απλώνεται στα πόδια του.

Στιγμή που -όπως λέει- θα μείνει αναλλοίωτη όσα χρόνια και αν περάσουν. “Είναι στιγμή, που κάνεις ένα φλας-μπακ όλων όσων έζησες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Είναι η στιγμή, που αφιερώνεις τον άθλο σου, σε όλους τους απλούς ανθρώπους, που συνάντησες στη διαδρομή”, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Για ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής, η γυναίκα του Τζένη και η κόρη του ακολουθούσαν, μ’ ένα αγροτικό αυτοκίνητο, ως μονάδα υποστήριξης. Όμως, μέχρι ένα σημείο, γιατί υπήρχαν άπειρα απροσπέλαστα σημεία. «Δυστυχώς, μέσα σε όλες τις μέρες, τη γυναίκα και την κόρη μου τις είδα ελάχιστες ημέρες. Όμως, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις ότι έχεις δίπλα σου κάποιους ανθρώπους που σε αγαπούν. Μέσα σε λίγες ημέρες από την έναρξη της διαδρομής, έμαθα να ζω μόνος μου για τις συγκεκριμένες μέρες. Μου άρεσε που κάθε βράδυ άνοιγα τον υπνόσακο και αφηνόμουν στο αεράκι και τη μαγεία των ελληνικών τοπίων. Την άγνωστη αυτή Ελλάδα, την οποία δεν γνωρίζουμε και είναι πολύ ομορφότερη από αυτή που ξέρουμε και θαυμάζουμε καθημερινά».

Οσο για τις εναλλαγές στη φύση; «Εζησα -μας λέει- μεγάλες αλλαγές, διαφορετικά τοπία, άγριες καταστάσεις. Βρέθηκα στη λίμνη Κερκίνη, πάτησα την κορυφή Σκολιό του Ολύμπου, που έχει ύψος 2.911 μέτρα, ενώ αντίκρισα τη θέα από τον Ψηλορείτη».

Εν κατακλείδι, ο Παντελής Τζερτζεβέλης αναφέρει: «Μου έμειναν χαραγμένα στο μυαλό μου όλα εκείνα τα πρόσωπα των παππούδων στα χωριά, που με τη φιλοξενία τους, από τη μία σου έδιναν κουράγιο να συνεχίσεις και από την άλλη σου έλεγαν μυστικά, που πολύ δύσκολα τα εξωτερίκευαν σε ξένους».

Ημερολόγιο- χαρτογράφηση, δια χειρός Παντελή Τζερτζεβέλη

Η διαδρομή Ε4 ξεκινάει από τη Φλώρινα, με κατεύθυνση το εγκαταλελειμμένο χωριό Κορυφή (3,30 ώρες πορεία), το οποίο παρακάμπτεται, ακολουθώντας το δρόμο προς Βίτσι και Νυμφαίο (8 ώρες πορεία σύνολο 44 χιλιόμετρα). Στο χωριό υπάρχει ξενοδοχείο και εστιατόριο. Από το Νυμφαίο, έπειτα από πορεία 5.30 ωρών, (19 χλμ) βρίσκεται το πυκνό δάσος με οξιά και βελανιδιά και άφθονο τρεχούμενο νερό. Κοντά υπάρχει και το χωριό Ξυνό Νερό, το οποίο έδωσε το όνομά του σε εταιρείας εμφιαλώσεων νερού. Από το Ξυνό Νερό, η κατεύθυνση είναι προς τη λίμνη Βεγορίτιδα (7 χλμ), μέσω Αμυνταίου. Από το Αμύνταιο υπάρχει και μονοπάτι για Αγ. Παντελεήμονα, αλλά είναι απαραίτητη η διανυκτέρευση στο Αμύνταιο (υπάρχει μόνο ένα ξενοδοχείο Ε’ κατηγορίας). Από τον Αγ. Παντελεήμονα με βάρκα (διαδρομή 20′) βρίσκεται το χωριό Μανιάκι, ενώ μετά από 1.30′ ώρα δρόμο (7 χλμ) υπάρχει το χωριό Πύργοι.

Πύργοι – Σέλι

Από τους Πύργους εύκολα βρίσκεσαι στις πλαγιές του Βέρμιου σε υψόμετρο 1.800 μέτρων, ενώ πιο κάτω υπάρχει το καταφύγιο Τρία Πηγάδια (διαδρομή 7 ώρες), όπου προβλέπεται διανυκτέρευση. Κατά μήκος της διαδρομής υπάρχουν πηγές. Από το καταφύγιο Τρία Πηγάδια, μέσα από δάσος και βοσκότοπους, φθάνει κάποιος στο καταφύγιο Σέλι.

Παναγία Σουμελά – Ριζώματα

Από το καταφύγιο Σέλι κι ύστερα από πορεία 7 ωρών φθάνουμε στην Παναγία Σουμελά, περνώντας την πεδιάδα «Καρατσαίρ» και τον οικισμό Ξηρολίβαδο. Στην Παναγία Σουμελά υπάρχει ξενώνας και εστιατόριο. Στον ξενώνα είναι αδύνατη η διαμονή από 10-20 Αυγούστου. Από την Παναγία Σουμελά κατηφορίζουμε στο χωριό Καστανιά, συνεχίζουμε προς το χωριό Σφηκιά περνώντας απ’ το φράγμα του Αλιάκμονα και φτάνουμε στο χωριό Ριζώματα (600 μ.), ύστερα από 8 ώρες πορείας (νερό βρίσκουμε προς το τέλος της διαδρομής). Εκεί, η διανυκτέρευση γίνεται σε σπίτια, κατόπιν συνεννόησης με τον γραμματέα της κοινότητας. Για να διασχίσουμε το φράγμα είναι απαραίτητο να ειδοποιηθεί η Δ/νση του Υδροηλεκτρικού εργοστασίου τηλ (0331 ) 29714, 22645. Τη Δ/νση του εργοστασίου αναλαμβάνει να ειδοποιήσει ο Σ.Χ.Ο. Βέροιας. Υπεύθυνος για τη διαδρομή είναι Σ.Χ.Ο. Βέροιας.

Δερβένι – Λιτόχωρο

Από τα Ριζώματα ανηφορίζουμε τις πλαγιές των Πιερίων προς το Δερβένι, διασχίζοντας δάσος οξιάς και στη συνέχεια φτάνουμε στο χωριά Καταφύγι Κοζάνης μετά από πορεία 6 ωρών. Η διανυκτέρευση μπορεί να γίνει σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ή στο καταφύγιο που βρίσκεται στη Θέση Μπάρα και 6 ώρες από το χωριό Ριζώματα. Για κράτηση θέσεων στο καταφύγιο, υπεύθυνος είναι ο Σ.Ε.Ο. Κοζάνης. Από το καταφύγιο Κοζάνης ακολουθούμε το μονοπάτι προς το καταφύγιο, διασχίζουμε το οροπέδιο της Αβδέλας ως την Τούφα Καραγεώργη και μέσα από δάση κωνοφόρων και από οξιές φθάνουμε στο καταφύγιο Άνω Μηλιές, έπειτα από περίπου έξι ώρες. Υπεύθυνος για κράτηση θέσης είναι ο Ε.Ο.Σ. Κατερίνης Από το καταφύγιο Ανω Μηλιές, ακολουθώντας το σημαδεμένο μονοπάτι φτάνουμε στο χωριό Μεσαία Μηλιά ­και στη συνέχεια στην Κάτω Μηλιά, ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο των 4 χιλιομέτρων. Από την Κάτω Μηλιά και διασχίζοντας το δρόμο Κατερίνης-Ελασσόνας, ακολουθούμε τους χωματόδρομους προς τα χωριά Λόφος, Βροντού, Δίον και καταλήγουμε στο Λιτόχωρο. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Δερβένι-Λιτόχωρο είναι ο Ε.Ο.Σ. Κατερίνης.

Σκολιό – Λιβαδερό

Από το Λιτόχωρο και ακολουθώντας το μονοπάτι στη χαράδρα του Ενιπέα, φθάνουμε, σε τέσσερις ώρες, στα Πριόνια (1.000 μ.). Από εκεί, σε άλλες τρεις ώρες φθάνουμε στο καταφύγιο Α’ του Ολύμπου (2.100 μ.), όπου υπάρχει δυνατότητα διανυκτέρευσης. Για κράτηση θέσης υπεύθυνος είναι ο Ε.Ο.Σ. Λιτόχωρου. Από το καταφύγιο Α’, το μονοπάτι ανεβαίνει πολύ δύσβατο και ανηφορικό ως την κορυφή Σκολιό (2.911 μ.) και συνεχίζει στο χωριό Κοκκινοπηλός (1.200 μ.), έπειτα από συνολική πορεία 8 ωρών. Νερό υπάρχει μία ώρα πριν φθάσουμε στο χωριό. Η πορεία αυτή χαρακτηρίζεται δύσκολη- Ε’ βαθμού. Στο χωριό Κοκκινοπηλός υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια. Από τον Κοκκινοπηλό, έπειτα από πορεία σε μονοπάτια και αμαξιτό δρόμο, φθάνουμε σε 4.30′ ώρες στο χωριό Λιβάδι Ολύμπου, όπου προβλέπεται διανυκτέρευση στο δημοτικό ξενώνα. Από το Λιβάδι Ολύμπου το μονοπάτι συνεχίζει ομαλά μέχρι Σαραντάπορο – 4 ώρες πορεία. Παίρνουμε το νέο δρόμο Ελασσόνας­-Κοζάνης με κατεύθυνση τα Τσαπουρνιά, εύκολη διαδρομή μιας ώρας. Το χωριό έχει ενοικιαζόμενα δωμάτια και προσφέρεται για διανυκτέρευση. Από τα Τσαπουρνιά το μονοπάτι συνεχίζει στις δασωμένες περιοχές του βουνού Καμβούνια και μετά 3 ώρες φτάνουμε στο χωριό Λιβαδερό. Η διανυκτέρευση στο Λιβαδερό είναι προβληματική, καθώς δεν υπάρχουν δωμάτια ή ξενώνας. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Σκολιό-Λιβαδερό είναι ο Ε.Ο.Σ. Ελασσόνας

Λιβαδερό – Φλαμπουρέσιο

Από το Λιβαδερό συνεχίζουμε την πορεία προς Καμβούνια και φθάνουμε μετά 6 ώρες στη Δεσκάτη, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια. Από τη Δεσκάτη και ακολουθώντας νότια χωματόδρομους προς τα χωριά Φλαμπουρέσιο και Καστράκι φτάνουμε στα Μετέωρα -2 ημέρες συνολικά πορεία. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Λιβαδερό-Φλαμπουρέσιο είναι o Φ.Ο.Χ.Σ. Δεσκάτης

Μετέωρα – Βραγγιανά

Από τα Μετέωρα, ακολουθώντας το μονοπάτι στο βουνό Κερκέτιο φτάνουμε στο χωριό Γλυκομηλιά και κατόπιν συνεχίζουμε για Ελάτη, όπου υπάρχει ξενοδοχείο και εστιατόριο. Η συνολική διαδρομή Μετέωρα-Ελάτη είναι 10 περίπου ώρες. Από το χωριό Ελάτη και μπαίνοντας στην περιοχή της Νότιας Πίνδου, φτάνουμε σε 4 ώρες στο χωριό Στουρναρέικο. Από τη θέση Γκρόπα το μονοπάτι ανεβαίνει προς Αχλαδιά (1.700 μ.) και στη συνέχεια κατεβαίνει προς την Αργιθέα -7 ώρες πορεία. Στο χωριό Αργιθέα υπάρχει ξενώνας και εστιατόρια. Από την Αργιθέα ακολουθούμε τα μονοπάτια και τους δασικούς δρόμους προς το βουνό Καράβα και στη συνέχεια προς το χωριό Βλάσιο για να καταλήξουμε στο χωριό Πετρίλο, όπου υπάρχει ξενώνας για διανυκτέρευση και εστιατόρια. Η διαδρομή έχει πολλές πηγές. Από το χωριό Πετρίλο ανεβαίνουμε στο διάσελο, κατεβαίνουμε προς το χωριό Κουτσέσα, ακατοίκητο το χειμώνα, και φτάνουμε στο χωριό Βραγγιανά, (6 ώρες πορεία) όπου υπάρχει ξενώνας κοινοτικός και εστιατόρια. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Μετέωρα – Βραγγιανά είναι ο Χ.Ο.Σ. Τρικάλων.

Βραγγιανά – Κρίκελλο

Από τα Βραγγιανά κατεβαίνουμε το Φαράγγι του Αγραφιώτη, ακολουθούμε το μονοπάτι προς το χωριό Τρίδενδρο, διασχίζουμε το ποτάμι και φθάνουμε, έπειτα από πορεία 5.30 ωρών, στο χωριό Αγραφα. Κατόπιν, ακολουθώντας το χωματόδρομο κι έπειτα από πορεία 5 ωρών φθάνουμε στον οικισμό Βαρβαριάδα, στις όχθες του Αγραφιώτη. Από τη Βαρβαριάδα ακολουθούμε το δημόσιο δρόμο (12 χλμ) προς το Κερασοχώρι, όπου υπάρχει ξενώνας για διανυκτέρευση Από τη Βαρβαριάδα υπάρχει δυνατότητα λεωφορείου ή ταξί, επίσης για το Καρπενήσι. Από το Κερασοχώρι συνεχίζουμε προς Βίνιανη κι ακολουθώντας το μονοπάτι στις πλαγιές του Τυμφρηστού φτάνουμε στην πόλη του Καρπενησίου. Από το Καρπενήσι, παίρνουμε κατεύθυνση προς το χωριό Καλλιθέα (1 ώρα πορεία, υπάρχει πηγή), συνεχίζουμε προς το χωριό Μυρίκη και ακολουθώντας δασικούς δρόμους και 2 χλμ ασφαλτόδρομο φτάνουμε στο χωριό Κρίκελλο μετά πορεία 4-5 ωρών. Στο Κρίκελλο υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Βραγγιανά-Κρίκελλο είναι ο Ε.Ο.Σ. Καρπενησίου.

Κρίκελλο – Καλοσκοπή

Από το Κρίκελλο παίρνουμε το μονοπάτι προς τον ποταμό Κρικελλιώτη και φθάνουμε, έπειτα από πορεία 5 ωρών, σε μονοπάτια και δασικό δρόμο, στο χωριά Σταυροπήγι (ορεινό χωριό, ακατοίκητο το χειμώνα). Στο χωριό υπάρχει ξενώνας και εστιατόριο. Από το Σταυροπήγι ακολουθούμε τη σήμανση προς τα χωριά Μονδρινή (2 ώρες πορεία, υπάρχει πηγή), Λεύκα -2.30 ώρες πορεία-, για να καταλήξουμε στο χωριό Γραμμένη Οξιά – περίπου μιάμιση ώρα πορεία. Στη Γραμμένη Οξιά υπάρχουν ξενώνες και εστιατόρια. Από τη Γραμμένη Οξιά παίρνουμε το μονοπάτι προς Κάτω Χωριό και στη συνέχεια διασχίζουμε τον ποταμό Εύηνο για να ανέβουμε στην Αρτοτίνα όπου υπάρχει ξενοδοχείο, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια. Από την Αρτοτίνα ανεβαίνουμε στη ΒΑ πλαγιά του Γιδοβουνου (1.500 μ.), διασχίζουμε τα Μουσουνιτσιώτικα Λιβάδια, κατηφορίζουμε το απότομο μονοπάτι προς Προφήτη Ηλία για να φτάσουμε μετά 6.30 ώρες στο χωριό Αθανάσιος Διάκος. Στο χωριό υπάρχει ξενοδοχείο, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια. Από τον Αθανάσιο Διάκο ακολουθούμε το δρόμο προς Κάτω Μουσουνίτσα, διασχίζουμε τον ποταμό Μόρνο για να φτάσουμε στο χωριό Στρόμη μετά από πορεία 3.30 ωρών (υπάρχει πηγή). Η πορεία συνεχίζεται ανοδική σε δασικούς δρόμους για 3.30 ώρες μέχρι την Καλοσκοπή, όπου υπάρχει ξενοδοχείο, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόριο. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Κρίκελλο-Καλοσκοπή είναι ο Ε.Ο.Σ. Λαμίας.

Καλοσκοπή – Δελφοί

Από την Καλοσκοπή, για να πάρουμε το μονοπάτι προς Γέρο-Λέκκα, πρέπει να περπατήσουμε μέχρι το 51 ο χλμ του δρόμου Λαμία­-Αμφισσα. Από το 51ο χλμ παίρνουμε το αρκετά δύσκολο μονοπάτι διασχίζοντας το ελατόδασος προς την κορυφή Γερο-Λέκκα (1.700 μ.) περνάμε την πηγή Αργοστίλια και φτάνουμε στο χωριό Επτάλοφος μετά 7 ώρες πορεία. Στον Επτάλοφο υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια. Από τον Επτάλοφο, ανεβαίνουμε το μουλαρόδρομο μέχρι το οροπέδιο (3 ώρες πορεία) και συνεχίζουμε στο δασικό δρόμο και σε μονοπάτια κατηφορίζοντας προς τους Δελφούς (3 ώρες πορεία). Οι Δελφοί είναι ο τελευταίος σταθμός πριν περάσουμε στην Πελοπόννησο. Υπεύθυνος για τη διαδρομή Καλοσκοπή-Δελφοί είναι ο Χ.Ο.Σ. Αμφισσας.

Δελφοί – Διακοφτό

Από Δελφούς, έπειτα από πορεία περίπου τριών ωρών, μέσα από ελαιώνες και πηγές, φτάνουμε στην Κίρρα, απ’ όπου με το λεωφορείο κατευθυνόμαστε για το λιμάνι του Αγ. Νικολάου και από εκεί το φέρι-μποτ μας μεταφέρει στο Αίγιο (Πελοπόννησο). Από αυτό το σημείο ξεκινά το Νότιο Τμήμα του Ε4. Από το Αίγιο μετά 2.30 – 3 ώρες πορεία μέσα από δενδροκαλλιέργειες φτάνουμε στο Διακοφτό, όπου υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Διακοφτό – Καλάβρυτα

Από το Διακοφτό διασχίζουμε το φαράγγι του Βουραϊκού και φτάνουμε μετά 3 ώρες στο χωριό Ζαχλωρού. Από τη Ζαχλωρού συνεχίζουμε προς Καλάβρυτα (2.30 ώρες περίπου) όπου και υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Καλάβρυτα – Πλανητέρο

Από τα Καλάβρυτα ακολουθούμε τη σήμανση προς το χωριό Κάτω Λουσούς (2.30 ώρες πορεία), και συνεχίζουμε Ν.Α., διασχίζουμε τη χαράδρα όπου υπάρχει πηγή για να φτάσουμε στο χωριό Πλανητέρο (3 ώρες περίπου πορεία). Στο Πλανητέρο υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και πρόχειρο φαγητό.

Πλανητέρο – Λυκούρια

Από το Πλανητέρο το σηματοδοτημένο μονοπάτι οδηγεί προς το χωριό Αγ. Νικόλαος περνώντας από την πηγή του Αροανίου. Από Αγ. Νικόλαο ακολουθούμε το μονοπάτι προς Τουρλάδα, Κρινόφυτα και προς Λυκούρια (7 ώρες πορεία). Στο χωριό Λυκούρια υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Λυκούρια – Δάρας

Από τα Λυκούρια, το μονοπάτι οδηγεί μέσα από τις πηγές του Λάδωνα στο χωριό Παγκράτιο (3 ώρες πορεία περίπου). Από το Παγκράτιο, ύστερα από πορεία μιάμισης ώρας φτάνουμε στο χωριό Δάρας. Η διανυκτέρευση μπορεί να γίνει στην Τρίπολη όπου πηγαίνουν με λεωφορείο ή ταξί.

Δάρας – Βυτίνα

Από το Δάρα, έπειτα από πορεία δύο ωρών, μέσα από καλλιέργειες με μηλιές και πηγές, φτάνουμε στο χωριό Κομενίτσα και στη συνέχεια (1.30′ ώρες πορεία) στο χωριό Νυμφασία, όπου υπάρχει δυνατότητα φαγητού. Από τη Νυμφασία, σε 45 λεπτά, φτάνουμε στη Βυτίνα (1.050 μ.), όπου υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Βυτίνα – Καταφύγιο Μαινάλου

Από τη Βυτίνα ακολουθούμε τη διαδρομή προς Λεβίδι και περνώντας από δασικούς δρόμους φθάνουμε στο καταφύγιο (6 ώρες πορεία ). Υπεύθυνος καταφυγίου είναι ο Ε.Ο.Σ. Τριπόλεως

Καταφύγιο Μαινάλου – Τρίπολη

Από το καταφύγιο, το μονοπάτι βγάζει στο δημόσιο δρόμο Τρίπολη – Καλάβρυτα, τον οποίο και ακολουθούμε με κατεύθυνση προς Τρίπολη επί 2 χλμ για να φθάσουμε μετά από συνολική πορεία 3 ωρών, στο χωριό Κάψα, ενώ κατόπιν ακολουθούμε τη σήμανση προς το χωριό Περιθώρι (περίπου 2.30 ώρες πορεία ). Από το Περιθώρι παίρνουμε τον ασφαλτόδρομο (6 χλμ περίπου) για να φθάσουμε Τρίπολη. Η Τρίπολη είναι μεγάλη πόλη με ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Τρίπολη – Αγ. Πέτρος

Από την Τρίπολη, με λεωφορείο, φθάνουμε στο χωριό Στάδιο (7 χιλ.) απ’ όπου παίρνουμε τον χωματόδρομο για τα χωριά Ψηλή Βρύση, Ανω Δολιανά (1.000 μ.) και τέλος Αγ. Πέτρο (1.050 μ.) (3.30 ώρες πορεία), όπου υπάρχει ξενοδοχείο και εστιατόριο.

Αγ. Πέτρος – Βρέσθενα

Από τον Αγ. Πέτρο ακολουθούμε το δασικό δρόμο, διασχίζουμε το δάσος και φθάνουμε στο χωριό Καρυές (10 χιλ.). Από τις Καρυές, πάντα διασχίζοντας το δάσος και μετά πορεία περίπου 2.30 ωρών φθάνουμε στο χωριό Βρέσθενα, όπου η διανυκτέρευση γίνεται μόνο σε αντίσκηνα.

Βρέσθενα – Σπάρτη

Από τα Βρέσθενα το μονοπάτι οδηγεί στο χωριό Θεολόγος και στη συνέχεια φθάνουμε στη Σπάρτη αφού περπατήσουμε τα 2 χλμ του ασφαλτόδρομου Τρίπολη – Σπάρτη. Στη Σπάρτη υπάρχουν ξενοδοχεία και εστιατόρια.

Σπάρτη – Αναβρυτή

Από τη Σπάρτη, με λεωφορείο (5 χλμ). φθάνουμε στο Μυστρά απ’ όπου το μονοπάτι μας οδηγεί στο χωριό Αναβρυτή (2.30 ώρες), όπου υπάρχει ξενώνας κοινοτικός.

Αναβρυτή – Καταφύγιο Ταυγέτου

Από το χωριά Αναβρυτή και με πορεία περίπου επτά ωρών (στο τέλος της διαδρομής υπάρχει νερό), φθάνουμε στο καταφύγιο του Ταϋγέτου, δυναμικότητας. Υπεύθυνος είναι ο Ε.Ο.Σ. Σπάρτης.

Καταφύγιο – Μονή Παναγίας Γιάτρισσας

Από το Καταφύγιο του Ταϋγέτου κι έπειτα από περίπου επτά ώρες πορεία, σε δασικούς δρόμους με πηγές, φθάνουμε στη Μονή της Παναγίας της Γιάτρισσας (1.000 μ.) η οποία είναι ανοικτή από Μάιο ως Σεπτέμβριο. Η διανυκτέρευση γίνεται στο χωριό Καστάνια.

Μονή – Γύθειο

Από τη Μονή της Παναγίας της Γιάτρισσας, περπατώντας περίπου μια ώρα, φτάνουμε στο χωριό Καστάνια και από εκεί, αφού περάσουμε τους οικισμούς Βαρδούνια και Δεσφίνα, τα χωριά Αχουματά, Πλάτανος και Αγ. Βασίλειος φθάνουμε στο Γύθειο, όπου είναι ο τελικός σταθμός της διαδρομής Ε4.