Μονή Βαρλαάμ στα Μετέωρα: Η άγνωστη ιστορία της Μονής που τα έβαλε με τον Τζέιμς Μποντ

Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από επιβλητικούς βράχους, που υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα, στον νομό Τρικάλων στη Θεσσαλία.

Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, κόβουν την ανάσα, μην αφήνοντας κανέναν ασυγκίνητο.

Ένα από τα έξι μοναστήρια – τα οποία από το 1988 συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO – που συνεχίζουν να είναι ενεργά στα Μετέωρα είναι η Ιερά Μονή Βαρλαάμ (ανδρικό μοναστήρι), που είναι κτισμένη στην κορυφή ενός απότομου βράχου. 

Η Ιερά Μονή δημιουργήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα, αλλά το όνομά της πήρε από τον ασκητή – αναχωρητή Βαρλαάμ, ο οποίος εγκαταστάθηκε στον βράχο τον 14ο αιώνα.

Ωστόσο, η Μονή οργανώθηκε από τους αδελφούς Νεκτάριο και Θεοφάνη, τους λεγόμενους Αψαράδες, από την Ήπειρο στις αρχές του 16ου αιώνα.

Το 1518 ανακαίνισαν το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών, το οποίο είχε κτίσει ο Βαρλαάμ. Το 1536 κτίστηκε ο πύργος του βριζονίου, που στέγαζε το μηχανισμό για το δίχτυ, το οποίο παλαιότερα χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί για την πρόσβασή τους στη Μονή, ενώ το 1541 οικοδομήθηκε το σημερινό καθολικό που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες.

Η αγιογράφηση του καθολικού της Μονής έγινε σε τρεις φάσεις. Οι παλαιότερες αγιογραφίες φιλοτεχνήθηκαν από τον Φράγκο Κατελάνο το 1548.

Η δεύτερη φάση χρονολογείται από το 1566 και είναι έργο των αγιογράφων Γεώργιος και Φράγκος Κονταρής. Οι πιο πρόσφατες αγιογραφίες χρονολογούνται από το 1780 και 1782, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, αλλά πιθανότατα ήταν μικρής κλίμακας επεμβάσεις.

Βορειοδυτικά του καθολικού βρίσκεται η τράπεζα, η οποία στεγάζει κειμήλια, το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών, ένας μονόχωρος δρομικός ξυλόστεγος ναός, η εστία, τα κελιά και ο ξενώνας. Στην άλλη πλευρά, προς την είσοδο, βρίσκεται το νοσοκομείο και το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων.

Η άγνωστη ιστορία της Μονής με τον θρυλικό πράκτορα 007

Η φήμη, όμως της ιστορικής Μονής, ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα, αφού πέρασε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, φθάνοντας μέχρι στο… Χόλιγουντ.

Το φθινόπωρο του 1980, επισκέφθηκε την χώρα μας ο κινηματογραφικός Τζέιμς Μποντ, που τότε υποδυόταν ο Ρότζερ Μουρ, για τις ανάγκες των γυρισμάτων της ταινίας «Για τα μάτια σου μόνο», αφού ορισμένες σκηνές γυρίστηκαν στην Κέρκυρα, αλλά και στα Μετέωρα.

Στην πρώτη τοποθεσία δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα, ωστόσο, οι παραγωγοί της ταινίας συνάντησαν εμπόδια, όταν επισκέφθηκαν την εν λόγω Μονή. Σύμφωνα με το σενάριο, ο κακός Κριστάτος βρίσκει καταφύγιο στα Μετέωρα και ειδικότερα στη Μονή Βαρλαάμ. Ο Τζέιμς Μποντ τον καταδιώκει και όλες οι πλευρές ετοιμάζονται για την τελική αναμέτρηση με φόντο τα επιβλητικά Μετέωρα.

Οι μοναχοί της Μονής Βαρλαάμ, όμως, εξέφρασαν την έντονη αντίθεση τους, διατυπώνοντας το επιχείρημα ότι η ταινία περιλαμβάνει σκηνές με ληστείες, βία και σεξ, που προσβάλλουν την ιερότητα του εκκλησιαστικού χώρου. Μάλιστα, οι μοναχοί προχώρησαν σε πιο δραστικά μέτρα, όταν διαπίστωσαν οι παραγωγοί της ταινίας δεν έλαβαν υπόψη, την διαφωνία τους.

Έτσι, τέσσερις μοναχοί ταμπουρώθηκαν μέσα στο μοναστήρι, απαγορεύοντας την είσοδο στον οποιονδήποτε, ενώ απειλούσαν πως θα κάψουν ζωντανό, όποιον επιχειρούσε να πλησιάσει και ιδιαίτερα τον γνωστό ηθοποιό, Ρότζερ Μουρ.

Παράλληλα, προσπάθησαν να εμποδίσουν με κάθε τρόπο τα πλάνα με φόντο την Ιερά Μονή, κρεμώντας μουσαμάδες, σεντόνια και σημαίες, ενώ άπλωναν τις μπουγάδες τους στην πλευρά των γυρισμάτων.

Οι κάτοικοι της Καλαμπάκας, εντούτοις, διοργάνωσαν συλλαλητήριο, ώστε να δηλώσουν την απόλυτη στήριξη τους προς τους παραγωγούς της ταινίας, ενώ διαμήνυσαν προς τους μοναχούς πως αν συνέχιζαν τις αντιδράσεις τους, τότε, θα αναγκάζονταν να καταλάβουν τα μοναστήρια.

Ένα από τα εκθέματα που ξεχωρίζει στη Βαρλαάμ είναι ένας μεταλλικός σταυρός, διαστάσεων 1,80 X 0,80 εκατοστά που είναι τοποθετημένος πάνω σε μία πέτρα. Λέγεται πως στήθηκε στην κορυφή του βράχου του Αγίου Πνεύματος τον 14ο αιώνα, μετά από διαταγή του Σέρβου βασιλιά, Στέφανου Δουσάν, σε ανάμνηση των στρατιωτικών νικών του στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία.

Από τότε, όσοι προσπάθησαν να τον κατεβάσουν δεν τα κατάφεραν, καθώς δεν διέθεταν τα τεχνικά μέσα. Σύμφωνα με τον θρύλο, όμως, ο σταυρός κατέβηκε από τον βράχο μετά το τέλος των γυρισμάτων του Τζέιμς Μποντ, από την ίδια την παραγωγή, η οποία θέλησε να ευχαριστήσει τους μοναχούς που τελικά υπαναχώρησαν και τους επέτρεψαν να γίνουν τα γυρίσματα.

Σύμφωνα με αναφορές, μετέφεραν τον σταυρό από την κορυφή, με ελικόπτερο της παραγωγής.