Όσοι έχουν βρεθεί κάποια στιγμή στα Μετέωρα, σίγουρα έμειναν εκστασιασμένοι να θαυμάζουν τη Μονή Βαρλαάμ, η οποία είναι χτισμένη στην κορυφή ενός ψηλού και απότομου βράχου.
Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά κι εντυπωσιακά μοναστήρια των Μετεώρων που κουβαλά μια ιστορία αιώνων, ενώ η χάρη της έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ, αλλά μάλλον για τους λάθος λόγους.
Ήταν το 1980, όταν οι μοναχοί της Βαρλαάμ τα έβαλαν με τον Τζέιμς Μποντ, κηρύττοντας τον δικό τους ανένδοτο και ιερό αγώνα, ενάντια στην παραγωγή της ταινίας που ήθελε να «μαγαρίσει» τον χώρο.
Η Μονή κτίστηκε το 1350 από έναν παράτολμο ασκητή τον Βαρλαάμ (της έδωσε κατόπιν το όνομά του), ο οποίος αναρριχήθηκε στον απόκρημνο βράχο.
Μετά την κοίμησή του ο βράχος έμεινε έρημος για 200 χρόνια περίπου, μέχρι δηλαδή το 1517 που ανέβηκαν οι αδελφοί ιερομόναχοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες, που ήταν πλουσιόπαιδα από τα Γιάννενα.
Αυτοί βρήκαν τον βράχο του Βαρλαάμ εντελώς έρημο κι έφτιαξαν από την αρχή τα πρώτα κτίσματα. Η μεταφορά υλικών, λέγεται πως κράτησε 22 χρόνια και το κτίσιμο μόλις 20 μέρες.
Το 1563 κτίστηκε ο επιβλητικός πύργος του βριζονίου, ενώ το 1541 είχε κτιστεί το καθολικό της Μονής που είναι αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες.
Οι πιο παλιές από τις αγιογραφίες που υπάρχουν στη Βαρλαάμ χρονολογούνται από το 1548 και δημιουργός τους είναι ο κορυφαίος εκπρόσωπος της μεταβυζαντινής σχολής της βορειοδυτικής Ελλάδας, Φράγκο Κατελάνο.
